İstanbul'da barajlardaki doluluk oranı dün itibarıyla yüzde 19.26 olarak ölçülürken, son 10 yılın en düşük seviyesine indi. Barajların tekrar dolması için yağışa ihtiyaç var. Uzmanlar ise "yağmur bombası" adıyla bilinen "yağmur artırım projesi"ni tartışıyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, "Bu, kuraklığa çare değildir" derken, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisi ve Afet Yönetim Uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu "Yağmur bombası gerçek anlamda yalan bombası" diye konuştu. İşte görüşler:
'ENSTANTANE ÇÖZÜM'
Şen: Bir bulutun içinde sıvı su miktarı var, bir de tanecik miktarı var, buz kristalleri vardır. Bu sıvı su tanecikleri birbirleri ile birleşmezler. Birleşmesi, büyümesi lazım ki çekim kuvveti etkisine girsin, yağmur olarak düşsün. Ancak tanecik etrafında birleşir bu su zerrecikleri. O da orada bulunan buz tanecikleri, hava kirliliği tanecikleri, biraz daha mikro çaplı, tuzlar gibi bunlarla su zerrecikleri birleşir, 30 tanesi bir damla olur. Bu şekilde aşağıya iner. İşte bu durumda yapay yağış ya da yağış artırımı projelerinde bunlar ölçülür. İçinde ne kadar sıvı su miktarı var, ne kadar tanecik var. Eğer tanecik eksikse bunun içerisine gümüş iyodür bırakılır. Gümüş iyodür de bir fişek halindedir, yakılarak bırakılır. Kuraklığı yağış artırım projesiyle çözeceğim derseniz olmaz bu iş. Bu enstantane bir çözümdür.
'BU, YALAN BOMBASI'
Kadıoğlu: Yağmur bombası gerçek anlamda yalan bombası. Bu tamamen bizim gibi gelişmemiş ülkelerde umut tacirliği için kullanılan bir şey. Bugün Amerika, İngiltere, İspanya, Fransa, İtalya orman yangınlarıyla, kuraklıkla boğuşurlar ama bir Allah'ın kulu böyle bir şeyden bahsetmez. Bir umut tacirliğidir yani bilimsel bir şey değildir. 'Yağmur bombası' halk arasındaki adı bu. Bunun teknik adı 'yağış artırım projesidir'. Bu yağmur bombacılar olmayan bulutu oluşturmaz, olmayan yağmuru da yağdırmaz. Nasreddin Hoca'nın fıkrası gibi, 'Dünyanın merkezi burası, ölç istersen' gibi durum var burada. Bulut ve yağış fiziğinde 'yağmur bombasının' yeri yok. En son bu deneyler 1985'te terk edildi. İsrail 1985'te bunun dağların yamacında işe yaradığına dair makale yayınladı.
DAHA ÖNCE İKİ KEZ DENENDİ
İstanbul'da 1990'lı yılların başında ve 2008'de yağmur bombası denenmişti. İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski başkanlarından Nurettin Sözen ve Kadir Topbaş dönemlerinde kuraklığa karşı mücadele kapsamında yağmur için bulutlara gümüş iyodür fişeği bırakılmıştı.
