Osmanlı Devleti ile işgalci güçler arasında büyük soykırımlar ve hukuksuz savaşlara sahne olan 93 harbinden sonra 43 yıl boyunca esarette olan Ardahan, 100 yıl önce kurtuldu. Savaş tazminatı olarak Çarlık Rusya'ya verilen Ardahan hiçbir zaman esareti kabul etmedi. 40 yılı açkın süredir Rusların başını çektiği ve Gürcü çetelerin yönetime dahil edildiği esaret yıllarında halk hep bağımsızlık için direndi. Mondros Ateşkesini, Ardahan'da toplanan komiteler sert bir dille reddediyor ve yurdun tamamında tam bağımsızlık için tüm halk canını seve seve vereceğini haykır haykıra ilan ediyordu. Doğu Bölgesinin stratejik olarak en önemli vilayetlerinden olan Ardahan'ın önemini Kazım Karabekir Paşa şu sözlerle ifade etmişti; "Boğazlar Boğazımız, Kars-Ardahan Bel Kemiğimizdir."
ARDAHAN DÜŞMANA BAŞ EĞMEDİ
23 Şubat 1921 yılında uzun süren savaşlar ve kongreler sonucu Ardahan, işgalcilerden kurtularak vatan toprağına kazandırıldı. Yurdun dört bir yanı işgal altındayken halkın ve askerin büyük başarısı ile 23 Şubat 1921'de Gürcü Birlikleri şehir boşaltmaya başladı. Yüzbaşı Osman Bey'in komutasındaki Türk birlikleri 23 Şubatta şehre girdi. Büyük bir sevinç içinde olan halk kurbanlar kesiyor ve şükür namazları kılıyordu. Büyük mücadeleler sonrası Ardahan'a Türk Bayrağı çekildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa'ya bir teşekkür telgrafı çekti.
Fevzi Paşa da Kazım Karabekir Paşa'ya çektiği telgrafta "Ardahan ve Artvin 'i kurtaran Şark Ordumuzun kahraman komutanlarım ve askerlerini tebrik ederim" dedi. 24 Şubat 1921'de Ardahan Livası adına Hamşioğlu Celal ve İsa, ileri gelenlerden Mehmet Ali ve Karaman imzalarını taşıyan bir telgraf Kâzım Paşa'ya teşekkür olarak gönderildi. Şark Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa 24-26 Ekim tarihleri arasında Ardahan'ı ziyaret etti ve beraberindeki heyete Ermeni ve Rusların burada yaptıkları kıyımları anlattı. Doğu Anadolu Bölgesinde sistematik olarak başlatılan kurtuluş mücadeleleri sırasıyla devam etti. Halkın kurtuluş mücadelesi, büyük imkansızlıklara rağmen inançla zaferle sonuçlandı.
Ardahan'ın bağımsızlığının 100'üncü yılında ünlülerden mesaj | Video
100'ÜNCÜ YILDA ECDADA ŞÜKRAN MESAJLARI
Ardahan bu yıl bağımsızlığının 100'üncü yılını kutluyor. Tam 1 asır önce Gürcü Birliklerini püskürten ve doğuda bağımsızlık meşalesini körükleyen Ardahan'da bu yıl etkinlikler pandemi nedeniyle sönük geçecek. Ardahan'ın kurtuluşunun 100'üncü yılında Ardahan Valisi Hüseyin Öner şunları söyledi; "Serhat Şehrimiz Ardahan'ın işgalden kurtuluşunun 100. Yıl dönümünü birlik ve beraberlik içerisinde, coşku ve heyecanla kutluyoruz. 93 Harbi sonrası 43 yıllık işgal döneminde; yaşlısı, genci, kadını, erkeği ve çocuğuyla çok zor şartlarda büyük bir kahramanlık göstererek, kutsal vatan topraklarının bağımsızlığı için kahramanca mücadele eden, bu uğurda şehitlik mertebesine ulaşan Ardahanlı Şehitlerimizi ve Tüm Şehitlerimizi rahmetle, şükranla ve minnetle yâd ediyoruz.
Kurtuluş günlerimiz; tarihe ışık tutması, geleceğimize yön vermesi açısından son derece önemlidir. Tarihimizden ders çıkararak geleceğimize emin adımlarla yürüyebilmek için bizlere düşen görev; kendine has tabiatıyla, kültürüyle, değerleriyle ve zengin tarihi değerlere sahip ilimizin kalkınması ve gelişmesi için var gücümüzle çalışmaktır. Bin yıllık gönül bağımızla sevgiyi ve hoşgörüyü yüreğinde yaşatan, ortak yaşama kültürünü oluşturmuş kardeşlik kenti Ardahan'da bu birlik ve beraberliğimizi muhafaza ettiğimiz sürece gelecek günlerimiz çok daha güzel olacaktır" dedi.
Ardahan Belediye Başkanı Faruk Demir ise şu sözlerle 100'üncü yıl mesajı verdi; "Serhat İlimiz Ardahan'ın düşman işgalinden kurtuluşunun 100.yıl dönümünü kutlamanın idraki içindeyiz. Tarihini ve geçmişini iyi bilmeden geleceği inşa etmek mümkün değildir. Bizlere düşen görev ise tarihiyle, muhteşem doğasıyla, çok önemli doğal ve kültürel zenginliklere sahip Serhat Şehri Ardahan'ımızın gelişmesi ve kalkınması için var gücümüzle çalışmaktır. Hepimizin ortak değeri, Ardahan olmalıdır. Gerek 93 Harbinde ve gerekse Kurtuluş Savaşı sürecinde çok sayıda şehidimiz bu topraklara şehit düşmüştür. Kazım Karabekir Paşa tarihe mal olan 'Boğazlar Boğazımız, Kars-Ardahan Bel Kemiğimizdir.' sözünü söyleyerek Ardahan'ın yurdumuz için ne kadar stratejik bir öneme sahip olduğun vurgulamıştır. Bu vesile ile ilimizin düşman işgalinden kurtuluşunun 100. yıl dönümünü kutluyor, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere, vatanımızın aziz topraklarını canları pahasına savunan ve milletimizin küllerinden yeniden doğmasını sağlayan tüm şehit ve gazilerimizi rahmetle anıyorum."
ARDAHANLI ÜNLÜLERDEN ŞİİRLİ 100'ÜNCI YIL KUTLAMASI
Ardahan'ın düşman işgalinden kurtuluşunun 100'üncü yılında ülkenin dört bir yanında farklı meslek gruplarında ünlenmiş bir çok ünlü Ardahanlı sima ise sosyal medya üzerinden okudukları şiirlerle kurutuluş gününü kutladı. Ardahan Belediyesi tarafından hazırlanan projede Ardahan Valisi Hüseyin Öner, Ardahan Milletvekili Orhan Atalay, Ardahan Belediye Başkanı Faruk Demir, Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, Sabah Gazetesi Haber Müdürü Erhan Öztürk, FOX TV Genel Yayın Yönetmeni Doğan Şentürk, Sanatçı Hülya Avşar, Siyasetçi Prof.Dr.Esfender Korkmaz, Gastroenteroloji Uzmanı Prof.Dr. Yusuf Bayraktar, New York Üniversitesi Prof.Dr.Selçuk Şirin, Nöroloji Uzmanı Prof.Dr. Kubilay Varlı, Avukat Ergun Özer, Tarihçi-Yazar Kenan Karabağ, Göle Belediye Başkanı İlhan Gültekin, Sanatçı Yudum, Hanak Belediye Başkanı Ayhan Büyükkaya, Damal Belediye Başkanı Ergin Önal, Köprülü Belde Belediye Başkanı Yücel Akkoç, İş İnsanı Ensar Nihat Aktürk, Ardahanlılar Derneği Başkanı Ahmet Demirbaş ve Şair Erbay Kara yer aldı. Ardahan'ın tanınmış isimleri Ardahan'ın mücadele ruhunu anlatan şairlerin dörtlüklerini seslendirerek 100'ıncı yılda birlik ve beraberlik mesajları verdi.
