Afganistan'ın başkenti Kabil'de görev yapan İspanyol Barış Gücü askerlerini taşıyan Ukrayna'nın UmAir Havayolları'na ait YAK-42 tipi uçak, yakıt ikmali için Trabzon Havalimanı'na inmek isterken, aşırı sis nedeniyle Maçka ilçesi Atasu Beldesi'ndeki Pilav Dağı'na çarpmıştı. Uçağın dağ eteklerine çakılmasıyla yaşanan kazada 62 İspanyol Barış Gücü askeri ile biri Belaruslu, 13 kişilik Ukraynalı mürettebat olmak üzere 75 kişi hayatını kaybetmişti.
Uçak kazasının ardından derhal olay yerine giderek itfaiye ve 112 ekiplerine haber veren mahallenin cami imamı Sait Topçu, yaşananları kazanın ölüm yıldönümünde SABAH'a anlattı.
PANDEMİ NEDENİYLE 2 YILDIR ANMA TÖRENİ YAPILAMADI
Hayatını kaybeden 62 İspanyol Barış Gücü askerinin anısına ilçe merkezindeki 100. Yıl Parkı'nda 'Türk-İspanyol Dostluk Anıtı' yapılmış, sonrasında uçağın düştüğü yerde de İspanyol Hükümeti tarafından yaptırılan anıt 26 Mayıs 2004 günü törenle açılmıştı. Olayın ardından her yıl anıtta anma töreni düzenlenirken 2 yıldır dünya genelinde yaşanan koronavirüs salgını nedeniyle tören yapılamıyor.
Olayın ilk tanığı imam Sait Topçu, aradan 18 yıl geçmesine rağmen o dehşet gününü unutamadığını söyledi.
Topçu; "Sabah 04:00 sıralarıydı. Sabah namazına kalkmıştım. Öyle bir patlama sesi duydum ki, o an aklıma ilk gelen o zamanlarda Körfez Savaşı yaşanıyordu. Karadeniz üzerinden uçaklar geçiyordu. Yukarımızda bulunan Pilav Dağı'na füze düştüğünü zannettim. Sonra beni bir arkadaşım aradı ve bana bizim tarafta alevler ve dumanlar yükseldiğini söyledi. Hemen evden çıkıp arabam ile Pilav Dağı'na çıktığımda her tarafta ateş yanıyordu. Etrafta parçalanmış ve yanan cesetler vardı. Hemen telefonla İtfaiye ve Jandarma'ya haber verdim." dedi.
"ETRAF CAN PAZARI GİBİYDİ"
İtfaiye ve sağlık ekiplerini beklerken yanan askerlerin üzerine montunu örterek söndürmeye çalıştığını belirten Topçu; "Yardım ekipleri yaklaşık 40 dakika sonra geldi. Hemen müdahale etmeye başladılar. Uçaktaki tüm asker ve mürettebat parçalanmıştı. Uçağın düştüğü alandan yukarı dağlık bölgeye doğru cesetler dağılmıştı. Sağ kalan kimse yoktu. Etraf adeta can pazarı gibiydi. İtfaiye ekipleri müdahalesiyle uçağın parçalarını ve yanan askerler söndürüldü. Etrafta ağır bir koku vardı. Enkaz oradan günlerce yapılan çalışmayla kaldırıldı." diye konuştu.
"AİLELER İLE ANITA GİTTİK, GÖZYAŞI DÖKTÜK"
Topçu, "Aradan 18 yıl geçti fakat o anın acısı hala yüreğimde yanıyor. Sanki yaşanan o acıda çok yakınlarımı kaybetmiş gibi oldum. Olaydan hemen sonra İspanyol yetkililer geldi. Burada yaptıkları çalışma ve incelemeler sonrası hayatını kaybeden 35 askerin DNA testi yapılmıştı, geri kalan cesetler İspanya'ya götürüldü. 5 ay sonra kazada ölen 5 askerin ailesi Trabzon'da oynanan Trabzonspor-Willereal maçı için İspanya'dan geldi. Onlar gelirken beni aradılar. Burada bir otelde onlarla buluştum. Onları hiç yalnız bırakmadım. Buraya her anma törenine öncesi gelmeden beni aradılar. Geldiklerinde onlarla birlikte anıta gidip gözyaşı döktük. Kazadan bir yıl sonra, yani 26 Mayıs 2004 yılında anma gününde orada yapılan anıt tamamlanmıştı ve açılışını İspanyol Savunma Bakanı ile Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül birlikte yapmışlardı. Her yıl 26 Mayıs'ta burada anma programı düzenleniyordu. İspanya'dan aileler geliyordu. Son iki yıldır pandemi nedeniyle anma töreni yapılamadı. Aileler beni telefonla arıyorlar, Türkçe tercüman ile onlarla görüşüyorum. Pandemi geçtikten sonra geleceklerini söylediler." İfadelerini kullandı.
UÇAK KAZASININ HATIRALARINI EVİNDEKİ MÜZEDE SAKLIYOR
Eski tarihi evinin üst katındaki odasını 'Vefa' adını vererek yıllar önce müzeye çeviren Topçu, "Müzenin bir kısmını ise kazada düşen uçaktan geriye kalan eşyalar, uçağın tekerleği ve ölen askerlerin yakınlarının anıt alanına bıraktıkları mektupları saklıyorum. Kaza ölen asker ve mürettebatın yakınları buraya anma törenine geldiler. Ölen askerlerin çocukları, anneleri ve yakınlarıyla çizdikleri resimleri, yazdıkları notları aileler anıta bıraktılar. O notları, mektupları alıp evimdeki müzede saklıyorum." açıklamasında bulundu.
"18 YIL GEÇTİ, ACISI HALA YÜREĞİMDE"
Topçu, "Uçak kazasında ölen İspanyol askerleri ve Ukraynalı mürettebat olmak üzere o 75 kişi benim kardeşim. Onların aileleri ile sürekli görüşüyorum. Anıtın olduğu sürekli gidiyor, anıtın etrafı temizliyorum, onlar için dua ediyorum. Aradan 18 yıl geçti ama acısı hala yüreğimde. O anı ömrüm boyunca unutamam." dedi.
