Dünya üzerinde yer alan Kuzey Yarım Küre'de en uzun gündüzün yaşandığı, günlerin kısalmaya başladığı ve "Yaz 2021" başlangıcı olan 21 Haziran gündönümü ile ilgili detaylı bilgi sahibi olmak isteyenler "Yaz Gündönümü nedir, ne zaman? ve Türkiye'de en uzun gündüz ne zaman yaşanacak ve kaç saat?" soruları üzerinden yoğun olarak araştırmalarını sürdürüyor.
Kuzey Yarım Kürede yaz mevsiminin başlangıcı olarak kabul edilen bu günle ilgili merak konusu olan tüm bilgi ve detaylar şöyle;
Yaz gündönümü, Güneş ışınlarının Yengeç Dönencesi'ne yılda bir defa (yaklaşık 21 Haziran'da) dik geldiği an. Kuzey yarımkürede en uzun gündüz yaşanır ve günler kısalmaya, güney yarımkürede en kısa gündüz yaşanır ve günler uzamaya başlar. Bu tarih, bâzı bazı ülkelerde kuzey yarımkürede yazın, güney yarımkürede kışın başlangıcı sayılır. Bununla beraber bâzı ülkelerde de yazın veya kışın tam ortası kabul edilir.
21 Haziran'da kuzey kutup dairesinde 24 saat gündüz yaşanırken, güney kutbunda ise 24 saat gece yaşanıyor. Ülkemizde en uzun gündüz süresini bugün en kuzeydeki Sinop yaşayacak. 21 Haziran gününde Türkiye, yaklaşık 15 saat gündüzü yaşar.
Güneş, ekinokslarda doğudan doğar ve o tarihlerde gün ve gece eşit uzunluktadır. Kesin konuşmak gerekirse, ekinoks zamanında aslında gün biraz daha uzun sürer, çünkü gündoğumu güneşin tepesinin ufukta gözükmesiyle başlar ve günbatımı da güneşin tepesinin ufuk çizgisinin altında kalmasıyla biter. Ayrıca kırılan ışınlar güneşin görüntüsünü ufukta yukarı taşırlar. Mart ekinoksundan sonra güneşin doğduğu yer kuzeye doğru ilerler, ta ki Haziran gündönümünde kuzeydeki en yüksek noktasına ulaşana kadar.
Bu noktada güneş sanki yerinde duruyormuş gibi gözükür, gündönümü (solstice) kelimesi de zaten Latince "duran güneş" anlamına gelen "solstitium" kelimesinden türemiştir. Güneş şimdi de Yengeç Dönencesi üzerinde zirvededir. Dönence (tropic) sözcüğü Yunanca dönmek kelimesinden türemiştir, çünkü güneş şimdi dönüp Oğlak Dönencesinin üzerinde zirvede olduğu güneydeki en yüksek noktasına ulaştığı Aralık Gündönümüne ulaşmadan önce, Eylül ekinoksunda tam doğudan doğarak güneye doğru ilerlemeye başlar.
