Türkiye'ye uzun yıllar kafes kuşu olarak getirilen papağanlardan "Yeşil" ve "İskender" türleri artık doğada sıklıkla karşımıza çıkıyor. İnsan etkisiyle kasti ya da kazara doğaya bırakılan papağanlardan yarı tropikal özellikte ve dayanıklı olan İskender ve yeşil papağanı doğada ürüyerek çoğalabiliyor. Her ne kadar Türkiye'nin üç büyük şehri İstanbul, İzmir ve Ankara'da yaygın olarak görülüyor olsalar da yeşil papağan bugüne kadar 31 ilde, İskender papağanı da 19 ilde tespit edildi. Bunların yanına bir de kafes kaçkını 16 tür daha eklenince Türkiye'deki papağan sayısı 5 bin üzerine çıkmış oldu. Türkiye'de 40 yılı aşkın süredir yaşamlarını sürdüren papağanlar özellikle İstanbul'un Gülhane Parkı, Yıldız Parkı, Validebağ Korusu, Florya Atatürk Parkı, üniversite kampüsleri, Ankara'da Anıtkabir, Kurtuluş Parkı, İzmir'de Bornova'da gruplar halinde görülüyor.
TÜRKİYE'YE "YEŞİL" VE "İSKENDER" TÜRLERİ YAYGIN
Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü Doç. Dr. Esra Per, Türkiye'de görülen papağanların son durumu hakkında SABAH'a önemli açıklamalarda bulundu. Papağanlar doğal olarak tropikal bölgelerde yayılış gösteriyor. Ancak birçok Avrupa şehrinde ve 40 yılı aşkın süredir Türkiye'de, özellikle büyük kentlerin merkezlerinde de karşımıza çıktığına değinen Doç. Dr. Per, "Papağan sayımları gösteriyor ki, iki papağan türü Yeşil papağan ve İskender papağanı insan etkisiyle ülkemizde yayılıp doğada üreme popülasyonu kurmuş durumda. Yabancı türlerin yerli türler üzerinde olumsuz etkileri olabildiği için papağanların doğada üremeleri aslında istenmeyen bir durum" dedi.
NESLİ TÜKENMEKTE OLAN "LORD DERBY" İSTANBUL'DA ORTAYA ÇIKTI
Türkiye'de İskender ve yeşil papağan türleri dışında bir de kafes kaçkını 16 tür papağan tespit edildiğini söyleyen Doç.Dr. Per, şunları kaydetti: "Sultan papağanı gibi tam tropikal özellik gösteren türlerin doğada üreyen popülasyonlar kurması beklenmiyor. Ancak bazı dayanıklı türlerin gelecekte üreyen popülasyonlar kurma potansiyeli var. Güney Amerika'ya özgü olan ve ABD ile İspanya'da istilacı olduğu bilinen Keşiş papağanı bir çift olarak 2020'de İstanbul'da görüntülendi. Erikbaş papağan Hindistan'da yerli bir türdür ve bazen tarım zararlısı olabilmektedir. Yeşil papağana morfolojik olarak çok benzeyen bu tür Ankara ve İstanbul'da görüntülendi. Vatandaşlar bazen yeşil papağan ve İskender papağanı türlerini morfolojik benzerlikleri nedeniyle birbirine karıştırıyordu. Nesli tehlike altında bir tür olan Lord Derby papağanı Hindistan, Çin ve Tibet'te doğal yayılış göstermektedir Ağaç kesimi ve hayvan ticareti nedeniyle popülasyonu azalmıştır. Türkiye'de nadiren ticareti yapılan bu tür bir yıldır İstanbul Beylikdüzü'nde görüntüleniyor."
PAPAĞANLAR DİĞER HAYVANLAR İLE ETKİLEŞİM HALİNDE
İstilacı yabancı türlerin ekolojik, ekonomik ve sosyal etkilerin olabileceğini belirten Per, "Yeşil ve İskender papağanının gagası yuva yapmaya uygun olmadığı için ağaç kovuklarını yuva yeri olarak kullanıyor. Yerli türler ile yuva yeri için rekabet edebiliyor. Yeşil papağanlar ülkemizde özellikle; sincap, leş kargası, küçük karga, şahin ve gümüş martı ile etkileşim halinde. Avrupa'da yeşil papağanların gökdoğanlara av olduğu bilinmekte, ancak şimdilik Türkiye'den böyle bir av-avcı ilişkisine dair kaydın" olmadığını dile getirdi.
YÜZLERCE PAPAĞANIN ÇIĞLIKLARI RAHATSIZ EDEBİLİYOR
Egzotik papağanların ekonomik etkisi ekili alanlar ve meyve bahçelerine verdikleri zarar ile ölçüldüğünü söyleyen Per, şunları kaydetti: "Türkiye'deki yayılış alanları kentsel alanlar ile sınırlı olduğu için şimdilik ekonomik bir etkileri yok. Sosyo ekonomik olarak da taşıdıkları parazit ve patojenler ile halk sağlığı ve çıkardıkları sesler ile insan refahı üzerine etkileri olabiliyor. Ülkemizde şimdilik halk sağlığı üzerine olumsuz etkileri olmazken özellikle İstanbul'da akşam saatlerinde yüzlerce birey halinde ağaçlara tünemeleri ve koro haline ses çıkarmaları negatif bir etki olarak algılanabiliyor."
"YEŞİL" VE "İSKENDER" TİCARETİ YASAKLANMALI
Egzotik papağanlar Türkiye'nin doğal türü olmadığının altını çizen Per, "Kasıtlı ya da kazara doğaya bırakılmalarını önlemek için halkı bilinçlendirmek ve yabancı türler hakkında farkındalığı arttırmak gereklidir. Türkiye'de doğada karşımıza çıkan egzotik papağanlar ile ilgili yeni stratejiler geliştirilmelidir. Üreme popülasyonu kurmuş türlerin ülkedeki yayılış alanını daha da genişletmemesi için ticareti yasaklanmalıdır" dedi.
