Herkese merhabalar. İdilika'nın mutfağında bugün göz yaşartıcı tariflerim var. 'Göz yaşartıcı tarifler nasıl oluyor İdilika?' diye soruyorsunuz değil mi? Bol soğanlı yemekler pişireceğiz ve soğanı mercek altına alacağız, o nedenle gözlerimiz biraz yaşarabilir. En sevdiğim şeylerden biridir soğanlı ekmek; bazen rulo gibi sarılır, bazen de kek formunda biberiye aromalı yapılır. Fransız mutfağından dünyaya yayılan ekmeğin soğanlı hali, ekmeklerin şahıdır. Diğer yandan Anadolu'da sıkça yapılan, yapımı zor gibi görünse de belli püf noktalarını takip ettiğimiz zaman aslında hiç de zor olmayan soğan dolmasının tarifini veriyorum. Son olarak ise, meraklısının asla vazgeçemediği karamelize soğanın yapımını anlatıyorum. Karamelize ister etlerin yanında, isterseniz de hamburgerin içinde tüketebilirsiniz; kesinlikle şahane oluyor.

SAĞLIĞA FAYDALARI
Soğan, iki yıllık soğanlı-yumrulu bir bitkidir. İlk yıl meydana gelen soğandan ikinci yıl 1.5 metre yüksekliğe kadar çıkan bir çiçek sapı oluşur. Ateş düşürücü olarak soğan ve koruk suyu birbirine karıştırılarak vücuda sürülür. İç Anadolu Bölgesi'nde göğüs yumuşatıcı ve öksürük kesici olarak bir soğan kaynatılıp süzülür, bir kahve kaşığı bal eklenerek içilir. Ortasından kesilip soğuk suya batırılan soğan akrep ya da arının soktuğu yere uygulanır. Pişirilmiş soğan arpacık için göz üzerine konur. Kızgın külde pişirilen soğan, dolamalı parmağa sarılır. Beyaz soğanın suyu ağrıyan kulağa damlatılır. Acı lezzetli soğanın taze gövde ve yaprakları çiğ ya da pişirilerek yenir. Bilinen bazı beyaz soğan türleri, az acı oluşuyla çiğ yemeye daha uygundur. Soğanın çiçekleri de salataları süsler.
Bugünlük benden bu kadar. Bana istediğiniz zaman idilkaninmutfagi@ sabah.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz...

SOĞAN DOĞRAMAK NEDEN BU KADAR ACIKLIDIR?
Soğan doğrarken ya da rendelerken, gözlerimizin yaşarmasının sebebi, soğanın içinde keskin koku salgılayan kükürtlü yağ bulunmasıdır. Benim senelerdir gözyaşlarıma merhem olan bir yöntemim var ki, o da soğanı doğrarken yanımda akan bir suyun olması. Her nedense şırıl şırıl akan bir su eşliğinde soğan doğradığımda hiçbir zaman gözlerim yaşarmıyor.

ETLİ SOĞAN DOLMASI

3 adet büyük boy kuru soğan
150 gr. kıyma
1 çay bardağı haşlanmış nohut
1/2 çay bardağı bulgur
2 tutam dereotu
1 yemek kaşığı domates salçası
1 yemek kaşığı tereyağı
Tuz
Karabiber

Yapılışı: Üç adet soğanın kabuklarını soyuyoruz. Bıçak ile soğanın bir kenarından tam orta kısmına kadar kesiyoruz. Ardından soğanları bir tencere içine koyup yedi-sekiz dakika kadar haşlıyoruz. Haşlanmış olan soğanların katlarını dikkatlice ayırıyoruz. Daha sonra derin bir kabın içerisine 150 gr. kıyma koyuyoruz. Üzerine bir çay bardağı haşlanmış nohut, yarım çay bardağı bulgur ve bir yemek kaşığı domates salçası ekliyoruz. Son olarak ince ince doğranmış iki tutam dereotu, ince ince doğranmış bir adet soğan, bir yemek kaşığı tereyağı, tuz ve baharatları da ilave ediyoruz. Tüm malzemeyi elimizle iyice karıştırıyoruz. Ayırdığımız soğan katlarının kenar kısımlarına hazırladığınız kıymalı harçtan koyup, sarıyoruz. Hazırladığımız soğan dolmalarını, orta boy bir tencere içine diziyoruz. Kalan soğan cücüklerini de dolmaların aralarına yerleştiriyoruz. Diğer taraftan küçük bir tava içine bir yemek kaşığı tereyağı koyuyoruz. Üzerine bir yemek kaşığı domates salçası ekleyip kavuruyoruz. Hazırladığımız salçalı karışımı dolmaların üzerine gezdiriyoruz. Tencereye bir su bardağı da sıcak su ilave ediyoruz. Daha sonra dolmaların üzerine porselen bir tabağı ters çevirip kapatıyoruz. Ardından tencerenin kapağını kapatıp kaynamaya bırakıyoruz. Kaynadıktan sonra tencerenin altını kısıp yaklaşık 35-40 dakika kadar pişiriyoruz.

KARAMELİZE SOĞAN

6 adet orta boy soğan
2 yemek kaşığı tepeleme bal
3 yemek kaşığı zeytinyağı
2 yemek kaşığı balzamik sirke
Tuz
Karabiber

Yapılışı: Soğanları piyazlık olacak şekilde doğruyoruz. Bir tencereye yağ ekleyip soğanları içine atıyoruz. Soğanlar üç-dört dakika kavrulunca balzamik sirke, tuz, karabiber ve bal ilave edip tencerenin kapağını kapatarak kısık ateşte soğanlar suyunu çekene kadar pişiriyoruz. Soğanlar suyunu çekip içerisindeki bal karamelize olmaya başladığında ocağı kapatıyoruz.

SOĞANLI EKMEK

1 su bardagi süt
1/2 su bardağı su
3 tatlı kaşığı kuru maya
4 tatlı kaşığı şeker
1 tatlı kaşığı tuz
1/4 su bardağı sıvı yağ
1 çorba kaşıgı sirke
4 su bardağı un
1/2 su bardağı minik minik doğranmış soğan
5 diş sarımsak
1/2 demet maydanoz

Yapılışı: Öncelikle ılık süt ve su karışımına maya ve şekeri ekleyerek yaklaşık 10 dakika kabarmasını bekliyoruz. Daha sonra tuz, sirke, yağ ve unu da ekleyip yumuşak bir hamur elde ediyoruz. Hamurun iki katına çıkması için yaklaşık bir saat bekliyoruz. Diğer yandan iki kaşık margarin ile soğan, sarımsak ve maydanozu biraz kavuruyoruz. Kabaran hamuru merdane ile açıyoruz, içini hafif yağlayarak harcımızı koyuyoruz ve rulo şeklinde sarıyoruz. Ters çevirerek yağlanmış fırın tepsisine yerleştiriyoruz ve hamurun iki katına çıkana dek kabarmasını bekliyoruz. 260 derecede hamur altın sarısı renk alana dek pişiriyoruz.

Püf noktası
Bu ekmeğin özelliği harlı ateşte hızla pişmesidir. Bu nedenle 260 derecede pişiriyoruz. Böylece çok daha lezzetli oluyor.