Covid-19'un en can sıkıcı etkilerinden biri hastalığı atlatan bazı kişilerde devam eden belirtiler. Yorgunluk, beyin sisi, göğüs ağrısı, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, anksiyete ve depresyon gibi sorunlar, hastalığı ağır geçirmeyenlerde bile ileri dönemlerde ortaya çıkmaya başladı. Covid-19 ile enfekte olup, vücut virüsten temizlendikten sonra da aylarca bazı belirtilerle mücadele etmeye devam edenler uzmanları ikiye bölmüş durumda. Bazı çalışmalara göre belirtiler 12 haftadan daha uzun sürüyorsa bu Covid sonrası sendrom olarak adlandırılıyor. Birçok doktor, enfeksiyondan sonraki 4 hafta boyunca belirtilerin devam etmesini endişe verici buluyor ve mutlaka tıbbi destek alınması gerektiğini savunuyor.
İLTIHAPLANMAYA RASTLANDI
Yapılan çalışmalarda Covid-19 geçiren hastaların çoğunda yüksek düzeyde iltihaplanmaya rastlandı. Yakın zamanda yapılan ve Covid-19'dan kurtulmuş 100 hastanın kalp görüntülerinin incelendiği araştırmada, hastaların yüzde 60'ının kalp iltihabının devam ettiği görüldü. Ayrıca bu durumun virüsü atlatma şiddetleriyle ya da önceden var olan sağlık sorunlarıyla bağlantısı olmadan insanları etkilediği sonucuna varıldı. Covid sonrası belirtilere neden olabileceği düşünülen bir başka durum, bağışıklık sisteminin virüs yerine yanlışlıkla vücudun sağlıklı dokusunu hedef alması. Araştırmacılar kısa süre önce COVID-19 hastalarının, virüsü olmayan insanlara kıyasla sağlıklı dokuya saldıran çok sayıda oto-antikor, bağışıklık moleküllerine sahip olduğunu buldular. Lupus ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar, genellikle Covid sonrası iki yaygın semptom olan yorgunluk ve sindirim sorunlarına neden olur. Bu koşulların ardındaki aynı mekanizmalar, Covid sonrası sendromu yaşayan kişilerde de aynı belirtilere neden olabilir. Sinir sistemi ile ilgili sorunlar da Covid sonrası sendrom tetikleyicisi olabilir. Belirtileri devam eden birçok hasta kan basıncı, kalp atış hızı, nefes alma ve sindirim gibi istem dışı işlevlerden sorumlu otonom sinir sisteminin düzensizliğine işaret eden belirtiler gösterir. Disotonomi olarak adlandırılan bu durum beyne kan akışı dahil olmak üzere tüm vücudun kan akışını etkiler, bu nedenle yorgunluğa, baş ağrısına, beyin sisine ve egzersiz intoleransına neden olabilir. Covid sonrası sendromu olan hastalara bakıldığında genellikle bazı otonomik işlev bozuklukları görülüyor.
KANDA PIHTILAŞMA
COVID sonrası sendromu kan pıhtıları veya kan damarı hasarlarını da tetikliyor olabilir. Pek çok hastada kanda yüksek protein seviyeleri görülüyor ki bu da kanlarının pıhtılaşmaya yatkın olduğu sonucunu ortaya koyuyor. Hastalar pıhtılaşmaya karşı ilaç kullandığında ise kendilerini daha iyi hissedebiliyor. Covid-19 enfeksiyonu nedeniyle ortaya çıkan küçük kan pıhtıları kan akışının olağan düzenini bozar ve organlara zarar verir. Akciğerlerde meydana geldiğinde nefes darlığına, kalpte çarpıntıya ve beyinde beyin sisine neden olabilir.
