Bizden öncekiler (yaşımız 50'yi geçti) plak, gazino ve radyo kuşağıydı. Biz biraz kaset biraz CD ve biraz da konser çocuğu olduk. Sonra aileden kalan plaklara da sarıldık. 1990'larla birlikte internetten müzik indiren kuşaklar geldi. Adına sabit disk kuşağı diyebiliriz. Aldığı her bilgisayara müzik arşivini de taşıyan kuşak. Fakat internet hızları artınca müzik indirmek yerine, servislere abone olmak daha mantıklı oldu. İşte bu milenyum çocukları ne CD tanıdılar ne de sabit disk. Onlar şarkılarını da buluta taşıdı. İşte o kuşak için şimdi müzik dünyasını sallayan sıra dışı pop yıldızlarının dönemi...
BULUTLARDAN GELEN KIZ
Belki de pek çok kişinin aldığı beş Grammy ödülüyle tanıdığı 18 yaşındaki Billie Eilish'i (tam adı, Billie Eilish Pirate Baird O'Connell) ve evlerindeki minik odayı müzik stüdyosuna dönüştüren sıra dışı hikayesini belki pek çok kimse bilmiyordu. SABAH Pazar müzik editörü Meltem Fıratlı'nın geçen yıl "Bir garip süperstar" diye anlattığı Billie Eilish, hayatında hiç CD almamış, kayıtlarını evde abisiyle birlikte yapmış bulutlardan gelen bir kız. Evdeki yatak odasında kurulan stüdyoda abisi Finneas'ın iMac'te düzenlediği ve beş yıl önce SoundCloud'a yüklediği Ocean Eyes şarkısıyla şöhreti yakalıyor. 2015'te bir dans dersi için SoundCloud'a yüklenen ilk şarkı Ocean Eyes Spotify'da 1 milyardan fazla dinlenmesiyle dikkatleri üzerine topladı. İşte bulut kuşağının 4 yılda gördüğü en hızlı yükselişe şahit olduk.
EVDEKİ STÜDYODAN AYRILMIYOR
Kendisinden beş yaş büyük abisiyle beş Grammy ödülü alan Billie Eilish, hayatında hiç CD satın almamış, müzik servisleriyle büyümüş, hiç okula gitmemiş sıra dışı yeni bir pop yıldızı. Şöhreti yakaladıktan sonra milyonlarca dolara hazırlanmış stüdyolar yerine, evdeki stüdyosundan ayrılmayan birinden söz ediyoruz kısacası.
EVİNİZDE BİLLİE EİLİSH STÜDYOSUNU KURUN
Tamam, "Bizden Grammy ödüllü sanatçı çıkmaz" diyebilirsiniz. Ancak yine de kendi bestelerini yapmak isteyen, en azından enstrümanları için kayıt yapmak niyetinde olanlara ideal bir stüdyo ortamı yaratılabilir. Bu doğrultuda gelin, Billie Eilish'in abisiyle birlikte kurduğu mütevazi bir stüdyoda bulunan yazılım ve donanımlara şöyle bakalım.
Göze ilk iMac takılıyor. Şu anda Türkiye'de büyüleyici 21.5 inç boyutunda 4K veya 27 inç boyutunda 5K seçenekleriyle sunulan Retina ekran iMac satılıyor. Logic Pro X yazılımının geçtiğimiz yıl güncellenen 10.4.5 sürümü, profesyonel müzisyenlere prodüksiyon sürecinde daha önce mümkün olmayan olanaklar sunuyor. Logic Pro X, şimdi bine kadar ses izini ve bine kadar yazılım müzik aleti iznini destekleyerek tüm kullanıcılar için kullanılabilir iz ve kanal sayısını artırıyor. Böylece en karmaşık prodüksiyonlar için dört kat daha fazla kullanılabilir iz sağlıyor.
MÜZİKEKİPMAN'DAN FİKİR ALIN
Ses kalitesi için tutkulu bir arayış içindeyseniz, müzikekipman.com sitesinde Universal Audio Apollo: "İnsanlar ikiye ayrılır Apollo'yu sevenler ve onu henüz denememiş olanlar" şeklinde tanımlanıyor. Apollo Twin'e ait Unison mikrofon preamfi teknolojisi ise hiçbir yazılımın sunamayacağı klasik mikrofon preamfi sound'unu bilgisayarınıza taşıyor. Ayrıca Yamaha'nın HS5 serisiyle yaptığınız şarkıları stüdyonuzda monitör edip dinleyebiliyorsunuz.
Eğer evde müzik için kayıt yaparken, dilediğiniz yerde özgürce düzenlemeleri yapmak istiyorsanız, 13 Kasım 2019'da tanıtılan 16 inç MacBook Pro'yu tavsiye ederim. Yepyeni MacBook Pro; göz alıcı 16 inç retina ekran, en yeni 8 çekirdekli işlemcisi, 64 GB'a kadar bellek, 8 GB'a kadar VRAM'e sahip. Yeni nesil grafik işlemcisi ve gelişmiş termal tasarımı sayesinde şimdiye kadar üretilen en güçlü MacBook Pro olma özelliğini de taşıyor.
DİZÜSTÜ VEYA MASAÜSTÜ SEÇENEĞİ VAR
16 inç MacBook Pro'da müzisyenlere, podcast yapımcılarına ve video düzenleyicilere şimdiye kadar bir dizüstü bilgisayarda bulunan en gelişmiş ses deneyimini sunan, tamamen yeniden tasarlanmış altı hoparlörlü yüksek kaliteli bir ses sistemi bulunuyor. Yeni Apple patentli force-canceling özellikli woofer'larda, sesi bozan istenmeyen titreşimleri azaltmak için karşılıklı ikili hoparlör sürücüleri kullanılıyor. Sonuç olarak müzik hiç olmadığı kadar net ve doğal duyuluyor, baslar ise yarım oktav daha derine inebiliyor. Yenilenen yüksek performanslı mikrofon dizisi, tıslamayı yüzde 40 azaltıyor ve popüler profesyonel dijital mikrofonlarla yarışabilecek kapasitedeki geliştirilmiş sinyal-gürültü oranı sayesinde en kısık sesli ayrıntıları bile yakalayan olağanüstü net kayıtlara olanak tanıyor.
STÜDYONUN YAKITI FİBER İNTERNET
Şimdi her işi tamamladınız ama stüdyonuzun hızlı internet bağlantısı yoksa her şey eksik kalacak! Eğer İstanbul il sınırları içindeyseniz, Türk Telekom'un eve kadar fiber sözünü yerine getirdiğine tanık olabilirsiniz. Eğer saha dolabı yakınlarınızdaysa gerçekten birkaç gün içinde Türk Telekom ekibi fiber bağlantıyı bulunduğunuz eve taşıyor. Diğer ekip de sonraki gün eve gelip modem ve kurulum işlerini tamamlıyor. Sonra evinizde kablolu ve kablosuz internet bağlantısı için her şey hazır olmuş oluyor.
Eğer modemi Ethernet kablosuyla iMac'inize bağlarsanız yüzde 90 aldığınız hızı görebiliyorsunuz. Kablosuz bağlantıda hızın yüzde 80'ini görüyorsunuz. Fiber için 24 ay taahhüt verdiğinizde 200 GB limitli 24 Mbps hıza sahip paketi yaklaşık ayda 90 TL'ye ya da limitsiz olsun derseniz de 8Mbps'den hıza sahip paketi ayda 75 TL'ye kullanabiliyorsunuz.
EVDE MÜZİK ÇALIŞMALARI YAPANLAR İÇİN BASİT ÖNERİLER
Daha pek çok sanatçıya özel stüdyo kurulumu yapan ses mühendisi Yavuz İmre'den evinizde kuracağınız stüdyonun yalıtımı için basit öneriler aldım. Önerileri sizinle paylaşıyorum...
* Aslında sesin kulağınıza en güzel geldiği yeri evde arayıp o alanda çalışmanızı tavsiye ederim. Ancak her zaman bunun mümkün olmayacağını da biliyorum.
* Ev içerisinde camların nispeten az olduğu ya da perdelerin kapalı tutulduğu yerler yani ses yutucu alanların daha fazla olduğu bölgeler, örneğin yerde halı, yatak, açık dolap olan odalar, tercih edilebilir.
* Kendi odanızda yapabileceğiniz en makul uygulama duvarlarda kalın perde kullanmak olacaktır. Bu oda içindeki yankılanmaları bir nebze azaltacak ve ses izolasyonuna yararı olacaktır.
* Bilgisayarla müzik yaparken ise kulaklık kullanmak sizi ses izolasyonu açısından rahatlatabilir. Yalnız uzun saatler kulaklık kullanmak kesinlikle önerilmez. Kulak sağlığınıza her zaman dikkat etmelisiniz. Dünyadaki birçok müzisyenin bu yüzden kulak sağlığı bozuktur.
* Düşünülenin aksine bilgisayarla müzik yaparken yüksek sese ihtiyacınız yoktur. Hoparlörlerinizi doğru seçin, doğru pozisyon alın, hoparlörlerinizle eşkenar üçgen oluşturun, hoparlörlerinizin akustik aksının kulak hizanıza gelmesine dikkat edin, doğru başlamakla birlikte her şey doğru gidecektir.
* Hoparlör konusunda temel bazı bilgileri verelim. Yamaha'nın efsaneleşmiş NS10M modeli... NS yakın dinleme diye çevirebileceğimiz İngilizce bir kısaltmadır 10 ise bass hoparlörün çapını ifade eder. Bu efsane hoparlörün üretimi uzun yıllar sonra durdu. Bu konuda bile stüdyo dünyasında konuşmalar devam etmekte. Yerine bazı firmalar benzer ürünler ürettiler ancak bu boşluk en azından olgun yaştaki ses mühendisleri tarafından hissedilmekte. Yamaha HS serisi aktif hoparlörlerle yoluna devam etti.
KURALLARI DEĞİŞTİRİYOR, İLHAM VERİYOR
2020 Grammy Ödülleri töreninde tarih yazan Billie Eilish'in başarısını SABAH Pazar müzik editörü Meltem Fıratlı da şöyle anlatıyor: "Eilish, ağabeyi Finneas O'Connell ile paylaştı ödülünü. Finneas, Yılın Şarkısı ödülünü 'Bugün yatak odalarında müzik yapan gençler, bu ödül sizin için. Siz de bir gün bu ödüllerden birini alacaksınız' diyerek kabul etti. Selena Gomez, Justin Bieber, hatta Justin Timberlake, Beyonce gibi star isimlerin listelerde yaşam mücadelesi verdiği bir dönemde Eilish'in müzik sektöründe hem oyunun kurallarını değiştirdiğini hem de gençlere ilham verdiğini kabul etmek gerekiyor. Elbette Grammy'ye uzanan yolda bir süre sonra yatak odasından çıkması gerekiyordu. O süreci de doğal yeteneğini, eşsizliğini ve tarzını koruyarak ama bir yandan da Billie Eilish markasını ekibiyle birlikte başarıyla şekillendirerek yönetti. Müzik sektörünün büyük oyuncularının payına da Grammy gecesi Eilish'i tebrik etmek düştü."
