kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Yavuz Semerci @ SABAH
 

Dağıtım işi kavgayı tetikledi

3 Eylül 2002... Turgay Ciner'in yönetim kurulu başkanı olduğu Merkez Dağıtım Pazarlama Şirketi (MDP) devreye girdi.
Bu şirket, Sabah'a ne kazandırdı?
Aslında Doğan ile Sabah arasındaki "husumetin" nedenlerini doğru kavrayabilmek için soruyu şöyle değiştirmek lazım:
MDP'nin kurulması, Doğan Grubu'na ne kaybettirdi?
Ve eklemek gerekir:
Eğer MDP kurulmamış olsaydı, Doğan Grubu ne kazanacak, medya sektörü nasıl şekillenecekti?
Yanıtlara geçmeden önce, geçmişe ilişkin bir iki notu aklımızda tutmalıyız.
Medya Grubu'nun kurucusu ve sahibi Dinç Bilgin'in Etibank nedeniyle sıkıntıya girdiği süreçte, Doğan Grubu, bir protokol çerçevesinde Sabah'ın yönetimine geldi. O güne kadar gazeteler ve dergiler 25 bin satış noktasına, iki dağıtım şirketi ve onlara bağlı 600'e yakın ana bayii kanalıyla ulaştırılıyordu. Biri Doğan'a ait Yay-Sat. Diğeri ise Medya Grubu'na ait Birleşik Basın Dağıtım (BBD) idi.
Gerek ekonomik sıkıntılar ve yönetim zaafiyeti, gerekse Doğan'ın isteğiyle, BBD fiilen dağıtım işinden çekildi. BBD bünyesindeki Sabah ve farklı gruplara ait gazete ve dergiler, Doğan'a ait Yay-Sat ile dağıtılmaya başlandı.
O günleri hepimiz yaşadık. Belki bizim gücümüz tükendi, iyi gazete yapamadık. Belki kiminin iddia ettiği gibi, Yay-Sat dağıtım işini bilinçli olarak sekteye uğrattı. Belki de her ikisi. Belki de farklı nedenler. Ama gerçek değişmiyor; Sabah erimeye devam ediyordu.
Dağıtım cephesinde manzara şuydu; Günlük 4 milyon adet gazete ve 3 milyon adet aylık dergi sadece Yay-Sat tarafından dağıtılıyordu.
18 aylık bir yönetimden sonra Aydın Doğan ve ekibi Sabah'ın yönetiminden çekildi. Aynı dönemde, pek çok üst düzey yönetici, yazar ve gazetenin yazı işleri kadrosunun önemli bölümü Sabah'ı terk ederek, Doğan destekli, Vatan'ı kurdu.
Yine aynı günlerde, Hürriyet, Sabah'tan mal kaçırılacağı iddiasını gündeme getirdi. 18 ay birlikte çalışılan Bilgin Grubu, "hortumcu" suçlamasıyla anılmaya başlandı.
Ve yine aynı günlerde, BDDK ilk kez, günlük 200 bin tiraja gerilemiş Sabah'ın reklam gelirlerine el koyma operasyonu başlattı.
Yani Sabah ölüyordu...
Soruyu tekrar hatırlatayım: Bu süreçte, Merkez Dağıtım Pazarlama'nın (MDP) kurulması neleri değiştirdi:
*MDP, Yay-Sat'a mahkum kalan mutsuz ve para kazanamayan 250'nin üzerindeki ana bayi ile tekrar anlaştı. Günlük dağıtılan gazetelerin yüzde 40'ı (Sabah, Takvim, Pasfotomaç, Şok, Yeni Asır, Güneş, Bulvar, Tercüman, Yeni Şafak, Cumhuriyet, Akşam, Bursa Olay, Yeni Çağ, Yarış, vs) Yay-Sat'ı terk ederek, MDP'ye geçti. Başka bir deyişle Doğan, günlük 1 milyon 600 bin tirajlı gazete ve ciddi miktarda derginin dağıtımı işini ve tekel konumunu kaybetti.
*Dağıtılan her gazetenin satış fiyatının yüzde 12'si bayilere, yüzde 8'i ise dağıtım şirketine kalıyor. Dergilerde bu oran, toplamda yüzde 12'lere düşüyor. Ancak Yay-Sat, "tek tabanca" kaldığı dönemde komisyon oranlarını gazeteler için yüzde 35'e, dergilerde ise yüzde 25'a kadar çıkardı. Yani tipik tekel tavrı olan "işine gelirse" mantığı piyasayı teslim aldı. MDP'nin devreye girmesiyle tekele bağımlı kalanlar nefes aldı. Bir örnek hatırlattılar: Doğan'a yakınlığı ile tanınan bir sanatçının elde kalan kasetleri, bayilere geri iadesiz satılıyordu. Bayiler çaresiz kasetleri satın almıştı. Aynı zamanda promosyondan elde kalan çatal, bıçak, saklama kapları da bayilere gönderilip, zoraki, iadesiz satış yapılıyordu.
*MDP'nin faaliyete geçmesiyle müşteri kaybedeceğini anlayan Yay-Sat, komisyon oranlarını tekrar eski seviyelerine indirdi. (MDP yetkilileri, Sabah, Takvim, Şok ve Fotomaç'tan oluşan grup gazetelerinin toplam günlük tirajının, Yay-Sat dönemine göre ortalama 300 bin adet arttığı bilgisini verdi.)
*Bir gazetenin satış fiyatı ortalama olarak 20 sent civarında. Bu dikkate alındığında Yay-Sat'ın nasıl bir ciro ve gelir kaybına uğradığı anlaşılır. (Benim hesabıma göre, Doğan, yıllık en az 150 milyon dolar ciro, 30 milyon dolar da komisyon gelirinden oldu.)
*Doğan açısından paha biçilmez kayıp ise tekel konumunun bitmesiydi. Tekel olmak, sektöre giriş ve çıkışları belirlemek, rakiplerin tirajlarını denetlemek demek. Gruba ait gazetelerinin piyasa değerini ve satış değerini artırmak demek. Gruba ait gazete ve dergilerinin kârlı hale gelmesi demek.
Sonuçta, MDP'nin kurulması, Sabah'ın dirilmesine yol açtı. Dirilen Sabah'ın reklam piyasasında Doğan'a neler kaybettirdiğini, devlete ne kazandırdığını ise bir başka yazıya bırakıyorum... (Konuya ilişkin Doğan açıklama gönderirse yayınlayacağım)

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Amerika'da yatırımcı olmak!   / 21-04-2004
 Ya Doğan Grubu binlerce yatırımcısını ya da yöneticileri Aydın Doğan'ı yanıltıyor!   / 18-04-2004
 22 bin mağdur adına   / 16-04-2004
 Doğan sözünü niye tutmadı?   / 15-04-2004
 Doğan ile yapılan protokolün tarihleri, gerçeği yansıtıyor mu?   / 14-04-2004
 Aydın Doğan: Ne yapalım bu da bir hayat bilgisi dersiymiş   / 09-04-2004
 Aydın Doğan'da ve eleştiri dolu   / 08-04-2004
 Vergi rekortmenlerine bakıp, ağlayalım mı?   / 07-04-2004
 Dağıtım işi kavgayı tetikledi   / 04-04-2004
 Medya kavgalarında patronların etkisi...   / 02-04-2004
YAVUZ SEMERCİ
Körler sağırlar birbirini ağırlar
Sayın bonozedeler,...
İLKER SARIER
Hep kaderin oyunu mu?
Dünkü gazeteler, haberi birinci...
SERVET YILDIRIM
İmar komisyonun başına Fransız
İmar Bankası olayını...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Devletin borcu artarken, borçların sürdürülebilirliği...
ŞELALE KADAK
Satın almanın yüzde 60'ını kadınlar yapıyor!
Şu sıralar,...
Gelmiş geçmiş en kötü şarkı
Müzik dergisi Blender'ın müzik alanında uzmanlaşmış editörleri,...
Kamyon sıkıştırınca ters yöne girdi 1 ölü 4 yaralı
Kamyon tarafından sıkıştırılan sürücü, paniğe kapılıp direksiyon...
Ablasına rakip oldu
Ablasına rakip oldu
Hülya Avşar'ın ardından kardeşi Helin'in de tişört işine girdiğini...
Aşk bacayı sarmış!
Aşk bacayı sarmış!
Güzelliğiyle erkeklerin başını döndüren Özlem Önal ile Yılmaz...
IMKB
E: 19,427 D:% -0.52
DOLAR
S: 1,390,000 D:% 0.36
EURO
S: 1,642,000 D:% -0.12
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.