kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Euro 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Barlas @ SABAH
 
21'inci yüzyıla uyumlu yaşamak çok kolay değil!
Müzeyyen Senar'lar, Tülin Korman'lar...
Şaka

21'inci yüzyıla uyumlu yaşamak çok kolay değil!

BAZI coğrafyalarda devletin de, toplumların da işi kolay değildir. Örneğin, TRT'nin yayınlamaya başladığı "Yerel Diller" meselesine bakalım. Hatırlayın Osmanlı'yı veya Sovyetler'i! 1991'e kadar, Sovyetler Birliği sınırları içinden kim gelirse gelsin, onu üst kimliği ile tanımlardık... Etnik farklılıklar da, Stalin'in üretip geçerli kıldığı "Sovyet Halkları" teorisi içinde, erimiş gibiydi. "Bütün milletlerin ve milliyetlerin emekçi sınıfları, Sovyet Halkları'nı oluşturur" denilirdi. Sonra birden Azeri emekçileri ile Ermeni emekçileri ve Rus emekçileri ile Çeçen emekçileri, birbirlerini boğazlamaya başladılar. Bu bölge ve özellikle Kafkaslar-Mezopotamya ekseni böyle işte. Kızım Ela, "Adige" belgeselini yaparken, ben de onun okuduğu kitapları gözden geçirmiş, Çerkez tarihine ben de merak salmıştım. Bu arada, efsaneler anlatıldığına tanık olmuştum. Bir tanesini tekrarlayayım. Tanrı dünyayı yarattıktan sonra, torbasına dağları doldurup, dünya coğrafyasına serpiştirmiş. Ama heryer dağlarla bezendikten sonra, torbada yine de bir çok dağ kalmış.. Tanrı, kalan dağların hepsini, Kafkaslar'a boşaltmış. Sonra dillerin dünyaya dağıtılmasına sıra gelmiş.Tanrı, torbasındaki dillerden Fransızca'yı Fransa'ya, Almanca'yı Almanya'ya, Hintçe'yi Hindistan'a, Çince'yi Çin'e atmış. Bütün dünyaya dilleri dağıttıktan sonra, yine de birçok dil kalmış torbasında.. Tanrı kalan dillerin hepsini, Kafkaslar'a boşaltmış. Örneğin Kafkaslar'da, sadece bir yaşlı kadının konuştuğu söylenilen "Ibıhça" diye ölmüş diller bile vardır. TRT'nin yerel dil diye yayın yaptığı "Adige"ce, sayısız Kafkas dilinden sadece bir tanesi. Rus Çarlığı'nın genişlemesi ile Anadolu'ya başlayan 19'uncu yüzyıl göçleri sonunda, bütün bu diller, Anadolu'ya da geldi. Tabii insanlarla birlikte. Neden Çeçenler bir eylem koyduklarında, Moskova'nın gözü hemen Ankara'ya döner ki? "Osmanlılık" da, o imparatorluk içinde yaşayan insanların üst kimliğiydi. Özellikle Napolyon Savaşları ertesinde "Milliyetçilik" yükselen değer olunca, bu Osmanlı'yı da etkiledi. Osmanlı uyrukları olan sayısız millet ve milliyet, kendilerine döndüler. 1912'deki felaketle biten Balkan Savaşı'na kadar, Arnavutlar'ın veya Karadağlılar'ın (Monte Negro), Osmanlı olmayacaklarını kim düşünebilirdi ki? Veya "Türkçülük" Osmanlı'ya, Rus baskısı altında kendi kimliklerine dönen Kazan Türkleri ve diğerleri ile gelmedi mi? "Cumhuriyet"i kuranlar, bu fırtınalı geçmişe bir reaksiyon olarak "Anadolu'da yaşayan ve Müslüman olan herkes Türktür" ilkesini benimsediler. Oysa şimdi "Müslüman Olmak" da, alt kimliği tanımaya yetmiyor. "Alevi mi-Sünni mi" diyorlar. Sünni ise, "Nurcu mu, Nakşi mi" diyorlar. Ki bunlar da, kendi içlerinde kimbilir kaç "cemaat" adı ile sınıflandırılıyor. Yani "Zazaca", "Kırmançça" gibi dilleri, hem biz farketmek zorundayız, hem de TRT bunları öğrenmek durumunda. "Modernite", tarihin hızlanması da demek... Yaşadığımıza göre bunu anlayıp, uyacağız.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 21'inci yüzyıla uyumlu yaşamak çok kolay değil!   / 13-06-2004
 Kuşkucu olmak iyidir ama işin gözünü de çıkartmayalım!   / 12-06-2004
 Vietnam'daki "Çirkin Amerikalı" Irak'ta "Aptal Amerikalı" oldu!   / 11-06-2004
 Güngör Uras nasıl öldürüldü ve sonra nasıl yeniden hayata döndü...   / 10-06-2004
 Siyaset, hayatı kolaylaştırmak için mi icat edildi gerçekten?   / 09-06-2004
 Haber her yerde var... Ya güvenirlik ve dürüstlük?   / 08-06-2004
 "Basında rekabet" sağlıklıdır, "basında kavga" tehlikelidir!   / 07-06-2004
 Yalnızken ve ıssız bir yerde kalp krizine yakalanırsanız...   / 06-06-2004
 "Doğanın Dengesi" ile "Doğan'ın Yengesi" karışmamalı!   / 05-06-2004
 Halk çoğunluğunun hep azınlıkta kaldığı bir ülke!   / 04-06-2004
EMRE AKÖZ
Siz ne hissettiniz?
Elvan Abeylegesse'nin 5 bin...
MEHMET ALTAN
Kürt sorununu AB çözüyor
Türkiye'de "devlet-birey"...
UMUR TALU
Bir, iki, üç yetmez!..
Batı ile Doğu, Avrupa ile Asya...
4'üncü uçağa ne oldu?
ABD'li Prof. David Ray Griffin'in "New Pearl Harbor" adlı kitabında...
Türkiye seçimlerine ilgi az oldu
Euro 2004 ve sıcak hava, AB halkını AP seçiminden soğuttu, halk...
Ordu geliyor
Ordu geliyor
1989’da Bulgaristan’dan göçen Hatipoğlu, sprint yıldızları...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.