kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Euro 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Savas Ay @ SABAH
Tel:
0212 354 40 22
Fax:
0212 274 83 81
 

Kızıldeniz'de bir garip Laz

Haber sayfalarımızda Sudan ve Darfur üzerine yazdıklarım bir yana dursun. Sudan'a bir de ilk gidişim var Sabah için. Tepeden tırnağa insan kokan, umut, hayal kırıklığı, ezginlik ve acı kokan bir öykü bu. Tekrarlamak isterim. Çünkü umut ve kırgınlıklar konusunda çok bir şey değişmedi. Ne orada ne burada ne dünyada çok bir şey değişmedi yürek içlerimizden yana. Öyleyse buyurun zaman tüneline. Bir garip "Laz balıkçı" öyküsüne...

Recep Kaptan'ın dramı

"İnsan kısmı zamanla neye alışmaz?
Soğuk yoktu, soğuk oldu. Alıştılar... Kötülük yoktu, kötülük oldu. İyilik yoktu, iyilik oldu. Acı yoktu, acı oldu. Kötülüğe alıştılar, iyiliğe alıştılar, acıya alıştılar, dayandılar... Yüreklerinde bir göz kutu alışkanlığa ayrıldı. Ne olursa oraya haberdar ettiler..."
Tarık Dursun K., "Denizin Kanı" romanın bir yerlerinde işte böyle yazmış.
Recep Çevik'in, yani "Karadeniz'deki bir garip Laz'ın", yani 30 yılın balıkçı reisi Lahanacı Recep'in de yüreğinde bir göz kutu oluşmuş.
Ama öylesi dertler, felaketler gelmiş ki Recep Reis'in başına, yüreğindeki kutu büyümüş, büyümüş, kocaman olmuş. Yüreğiyle bir boy olmuş.

"Laz tekneleri Kızıldeniz'de"
Başbakan Özal, Mısır seferinden taze dönmüştü... İki ülke yakınlaşması, yapılan ikili anlaşmaların haberleri arasında bir başka ilginç haber daha vardı. O haber aradan fırlayıp gelip Sabah'ın o günkü manşetine, Güngör Mengi ve Yavuz Donat ağabeylerimizin o günkü köşelerine, "Laz tekneleri Kızıldeniz'de av seferindeler" diye bağdaş kurmuştu.
Bir fıkra türetilmişti; "Karadenizli Kızıldeniz'e gider gitmez, ilk iş denizi siyaha boyamış" kabilinden.
"Ağlar dolusu balık tutuyorlarmış. Balık sürüleri kadar dolar, mark kazanıyorlarmış" deniyordu şurda, burda.
Nereden bilecektik ki? Meğer evdeki hesaplar çarşılara hiç uymamış, meğer karaya boyanan Kızıldeniz değil, Recep Reis'in bahtıymış.

Mısır yerine Sudan

Dediler ki; "Kızıldeniz'in Mısır kıyılarındaki tekneleri bul, Laz kaptanlarla, tayfalarla röportaj yap, onlarla sefere çık. Tonlarca balığı nasıl tuttuklarını, nasıl pazarlayıp, nasıl büyük paralar kazandıklarını görüntüle" dediler.
Gittim... Ama aradığımı Mısır'da değil Sudan'da buldum. Görüntüledim. Ama; sefahati değil sefaleti. Bol balıkla bol parayı değil, hiç balıkla yoksulluğu, yoksunluğu, esareti görüntüledim.
Recep Reis, para kazanmayı şöyle bırakın, ortak oldukları Sudan şirketine deve yükü para borçluydu. Tayfaları onu bir başına koyup kaçmıştı. Kendi deyimiyle geriye sadece oğlu ve maymunu kalmıştı. Dahası, borcunu ödeyemeden bir gece vakti kaçar diye teknesinde her an tüfekli bir Sudan polisi nöbet bekliyor, Recep Reis'in izinsiz tekneden ayrılmasına, bakkala bile gitmesine fırsat tanınmıyordu.
Şimdi biz sözü Recep Reis'e bırakalım...


Kundaktan denize

"Yaşım 46. Sen beni kundaktan çıkmış, denize düşmüş say. El kadar bebeydim, ağların, balıkların, takaların içinde oynayıp, büyüdüm. Rize'de ilkokulda isim taktılardı bana; Lahana Recep' diye. Üç yıl önce bu tekneyi yaptırıp adını, "Lahanacı" koyuşum bundandır.
Karadeniz iflas etmişti o yıllarda. Marmara suskun, Ege kibirliydi. Türk karasuları 'Bu yıl da balık vermem size' diye tutturmuştu. Tekne pahalı. Teknenin Ziraat Bankası'na 100 bin dolar kredi borcu var... Tekne faizleri ödeyemez, tekne çoluk çocuğa günlük nafakayı bile veremez oldu."
Koca filoları, fabrika gemileri olan abiler vardı. "Kırın dümeni Mısır sularına" dediler. "Araştırdık. Kum gibi balık kaynıyor. Adamlar teşkilatsız, adamlarda balıkçılık hak getire. Gidin, kapın balığı. Kapın parayı." Her türlü evrakı, kanunu onlar hallettiler. "Kaz gelecek yerden tavuk esirgenir mi", diyerek avans bile koydular cebimize.


"Ne güzel başlamıştı"

Bir Kasım Kaptan, bir de ben. Yirmi beşerden elli uşak toplandık teknelerimize. Tam 18 ay önce Karadeniz'den davullu zurnalı, horonlu, kemençeli "Rastgele"lendik.
İlk liman İskenderiye oldu.,
Akdeniz'in Afrika kıtasına yaslı yeri yani. Bir an önce son işlemler tamamlansın da, ava çıkalım, ağlarımızı balığa boğalım, para kırmaya başlayalım diyorduk.
Karadeniz'de kalan tekneler, bizden alacakları olumlu bir işarette hep birden yola koyulup geleceklerdi. Onlara müjde uçurmak için de sabırsızlanıyorduk.
Beklenen gün geldi. "Bismillah funda" deyip demir aldık limandan. Kendimizi Akdeniz'in kucağına attık. Pahalı sonarları açtığımızda,
"Savulun, gidinin balıkları. Lahanacı geldi he heeey!" dedim içimden. Amanın o neydi. Sabahtan akşama vurup, gittik mera gibi denizde de, tek sürü balığı yazmadı cihazlar. Üç gün, beş gün, on beş gün derken üç ay geçti balık alamadık.

Kalleş deniz

Recep Reis, Akdeniz'i kalleş deniz ilan etmiş o zamanlar. Diyor ki:
"Trol teşkilatı yoktu bizde. Orta su balığı, yüz balığı ağları vardı. Çevirme yapıyorduk. Bu balıkları da Mısırlılar yemiyordu. Baktık olacak gibi değil, "Süveyş'i geçelim, Kızıldeniz'e inelim dedik...

YARIN: KIZILDENİZ'DE TÜKENEN UMUTLAR

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Pardon bunca sessizliğe!..   / 18-07-2004
 Ben çaldım Hülya okudu: "Gamzedeyiiim!.."   / 17-07-2004
 Öldürülen tiyatrocunun eşi: "Bana hayatı öğretip öldü!.."   / 16-07-2004
 Profesörün üniversiteli oğlu sanatçıyı öldürdü!..   / 15-07-2004
 Kızıldeniz'de tükenen umutlar   / 14-07-2004
 Kızıldeniz'de bir garip Laz   / 13-07-2004
 Dertleri zevk edindim!..   / 12-07-2004
 Vatandaş nelere fena takmış?..   / 11-07-2004
 Bu işe siz el koyun Sayın Valim!..   / 10-07-2004
 Çocuğunuz ne iş tutsun istersiniz?..   / 09-07-2004
ERDAL ŞAFAK
Tavşan ve tazı
Farkında mısınız; AB, Türkiye'yi Kopenhag...
AHMET HAKAN COŞKUN
Erdoğan ile Sarıgül
Mustafa Sarıgül "solun...
MEHMET BARLAS
Hiçbir olay üç kişinin arasında saklı kalamaz ki
Hikaye...
ÖMER LÜTFİ METE
Vuruldum göbeğine
Biz mi daha talihli aşıklar idik,...
REFİK DURBAŞ
Çözüm 'itiraf' ile başlar
Apartmanlarda-sitelerde...
SAVAŞ AY
Ferrari'ye tüp taktırır çayı tabaktan...
Eyfel Kulesi
Eyfel Kulesi
"Carew Beşiktaş'ın Eyfel Kulesi olacak. Nouma gibi tatlı ve golcü ama...
Allback sürprizi
Allback sürprizi
İngiltere'nin Aston Villa takımında oynayan Allback'a Fiorentina, PSV...
Kıyak profesörlük Anayasa'ya aykırı
Doçent vekillerin "kıyak profesörlük" yasasına YÖK Başkanı Erdoğan...
Erdoğan: Vekile lojman yalan
Başbakan Tayyip Erdoğan, Ekinlik Adası'nda geçirdiği tatilinin son...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.