Kartla alışverişte, kimlik değil, imza kontrolü var!
Kredi kartınız kayboldu ve sizin yerinize bir başkası alışveriş yaptı. "Niçin kimlik kartı sorulmadı" diye sinirlenmeyin! Çünkü kart şirketleri üyelerine böyle bir şart koşmuyor, imza kontrolü istiyor.
Dolandırıcılıkta cüzdanı değil kartı aşırmanın yaygınlaştığını ele aldığımız yazının ardından pek çok okurdan benzer yakınmaları dile getiren mektuplar aldık. Aynı cüzdanda birden fazla kart taşıyıp, sadece belli kartları kullanan, dolayısıyla bazılarıyla da ilişkisi az olan Zeynep Altunhan, bu okurlardan biri. Altunhan'ın mektubu, diğer pek çok mektup ile benzerlikler taşıyor. Zeynep Hanım, özetle şunları söylüyor: "09 Ekim 2004 Cumartesi günü çok nadir kullandığım, bir yıl önce yapılan harcamaların taksitlerinin yatırıldığı ve bunun dışında kullanmadığım Bonus Plus kartımdan 1.5 milyon liralık bir alışveriş yapılmış. Kullanmadığım bir kartın kayboluşunu da ancak 15 Ekim 2004 Cuma günü yani 6 gün sonra farkettim. Derhal Müşteri Hizmetleri'ni arayıp kartı iptal ettirdim, ardından da yapılan alışverişlerin bir dökümünü alıp bankaya itiraz dilekçesi gönderdim. Ancak Garanti Bankası dilekçem üzerine istersem alışveriş yapılan işyerlerini savcılığa vermemi söyleyen bir yazı gönderdi. Kredi kartlarının kimlik belgeleriyle birlikte kullanılması gerektiği düşüncesinden hareketle hâlâ işletme sahiplerinin kimlik sormaması benim geçtiğim ay kim olduğunu bilmediğim o şahıs için çalışmış olmama neden oluyor. Bankalar ise nasıl olsa kart sahiplerinden tahsil ettikleri için işletme sahipleri ile ilişkilerini bozmuyor, işyerleri de ben parama bakarım diyerek slipleri kimlik sormadan çekiyor. Benim bankam olan Garanti Bankası kartımdaki sıra dışı hareketlenme nedeniyle niçin beni arayıp uyarmadı? Bankama durumumun sigorta kapsamı içinde değerlendirilmesini öneriyorum fakat reddediliyor, gerekçe ise kayıp durumunu geç bildirmem."
KİMLİK ŞART DEĞİLMİŞ Altunhan, kendi gerekçelerini sıraladığında haklı. Ancak bankalar da Visa ve Mastercard'ın uluslararası bankacılık kurallarını uygulayarak sorunlara çözüm arıyor. Bu kart şirketleri alışveriş yapan kişiye kimlik sorulmasını şart koşmuyor. Bu, yurtdışında da böyle. Ancak yurtdışındaki uygulamalarda kartın arka yüzündeki imza ile alışveriş sırasında atılan imza karşılaştırılıyor. Arka yüzü imzasız kartla alışverişe izin verilmiyor. Türkiye'de kartın arka yüzünü kontrol eden zaten yok, şimdilerde kimlik soran da azalınca, sorunlar bu nedenle artıyor.
SORUMLULUK SÜRESİ Öte yandan, kartınızı kaybettiniz ya da çaldırdınız ve günler sonra farkedip bildirdiniz. Bu sizi sorumluluktan kurtarmıyor. Çünkü bankalar, kayıp ve çalıntı kartlarda "kart hamilinin sorumluluğu bildirimi yapıncaya kadardır. Kayıp bildirimi yapıldıktan sonra gerçekleştirilen işlemler kart hamilinin sorumluluğunda değildir" kuralını uyguluyor. Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Garanti Bankası yetkilileri, bankaların çeşitli kriterlerle müşteri profilini oluşturarak o profilin dışındaki harcamalarda ön uyarıda bulunulduğunu söylüyor. Yetkililer, özellikle yurtdışı kart kullanımında ülkede sahtecilik yaygınsa müşterinin telefonla arandığını belirterek "Kimlik sorgulama Avrupa'da yoktur, orada kartın arkasındaki imzayla müşterinin attığı imza karşılaştırılır" diyor.
