 |  |
 |
|
"Röportaj nasıl yapılır" diye bir ders..
 GAZETECİLİĞE başladığım gün M. Ali Ağabey (Kışlalı) önüme Herald Tribune gazetesini koydu. Birtakım spor haber ve yazılarını işaretlemiş, çevireceğim..
O zaman İngilizcem, bugünkünün onda biri.. Elimde Red House sözlüğü, 10 dakika sözlüğe bakıp, bir dakika yazıyorum ve bu işten nefret ediyorum. Önümüzde dünyanın en iyi spor gazetesi var: L'Equipe.. Kendisi ve kardeşi Ahmet harika Fransızca biliyorlar. O zaman niye ille de İngilizceden haber yaratma merakı..
Aradan yıllar geçtikten sonra, M. Ali Ağabey'in amacının haber değil, "Ben" olduğunu anladım. M. Ali Ağabey, dünyanın en iyi gazetelerinden birini önüme koyarak, bir spor yazısı nasıl yazılır onu öğretirmiş bana meğer.
Bugün gazetelerin imkânları çok daha ilerde.. Hemen her yabancı gazete, her servise geliyor ve genelde geldiği gibi, hatta ambalajı ile çöpe gidiyor. Ne açıp bakan var, ne de bakmaya zorlayan. Geçin gazeteyi.. İnternet ile dünyanın her gazetesine ulaşmak mümkün. Acaba kaç genç spor yazarı, muhabiri bunları araştırıyor?
Araştırsa, okusa, kendi yaptıklarının gazetecilikle ilgisi olmadığını anlayacak.
Bunları dün gene Herald Tribune okurken düşündüm.. Lance Armstrong ile Fransa Turu öncesi bir röportaj yapmış Samuel Abt.
Röportaj yazısı bizde artık unutulan bir gazetecilik dalı. Çünkü "Yazı" bitti. Bir ses kayıt cihazınız varsa, gazeteci oldunuz gitti. Koy teybi adamın önüne. Sen sor, o söylesin. Söylenenleri aynen yaz. Oldu röportaj.
Hayır!.. Bu tür soru cevap, çok önemli, söylediklerinin her kelimesi çok ciddi ve ilginç olan kişilerle yapılır. Haftada en fazla bir tane.. Sorular ve yanıtlar öyledir ki, her satırda "Vay be" dersin..
Röportaj başka iş.. Zordur
o.. Gider konuşur, oturur yazıyı yazarsın.. Sen yazarsın.. Röportaj yazarlığı bir sanattır.. Halit Çapın.. Mete Akyol.. Örsan Öymen.. Sayfayı yedirirlerdi adama okurken.. Hani nerde onlar şimdi.. Ya da onlar gibi olanlar?..
Hani nerde röportaj yazacak gazeteci.. Gazeteci artık insan değil.. Meslek ses kayıt cihazına indirgenmiş..
Röportaj yazarlığı nedir, bugünün okuru belki de bilmez.. O yüzden, "Röportaj nedir"e yanıt olsun diye, M. Ali Ağabey yerine kendi kendime görev verdim ve dedim ki, "Oğlum Hıncal, otur Abt'ın röportajını tercüme et.."
Ettim.. Buyrun.. Farka ve lezzete bakın..
Lance Armstrong, sayının artık o kadar önemli olmadığını kabul ediyor. Altı ile karşılaştırıldığında, yedi, o kadar büyük değil. Yedi, altının yanında hiç mertebesinde nerdeyse..
Altı anıtsaldı. Lance Armstrong, Discovery Channel takımının 33 yaşındaki lideri geçen yıl Fransa Turu'nu altıncı kez kazandığında, o ana kadar bisiklet sporunun en büyük devleri ile paylaştığı rekorun tek sahibi olmuştu.
Jacques Anquetil, Eddy Merckx, Bernard Hinoult, Miguel Indurain ve Armstrong 100 yıllık turu beşer defa kazananlardı. Indurain ve Armstrong rekorlarını arka arkaya kırmışlardı, ayrıca.
Geçen yıl 25 Temmuz'da Armstrong Paris'e, hem de altı dakika gibi büyük bir farkla birinci girince, "Beş" rekoru düştü. Şimdi 2005 turu koşulurken, rekor ve rekortmen sayısı tek.
Lance Armstrong ve altı!.. Bugün Armstrong dahil herkes, yedinci zaferin, pasta üzerine dondurmadan öte olmadığını düşünüyor. "Yedi sayısı değişik" dedi.. "Onda altı gibi bir damga, bir marka havası yok. Ama bu önemli değil. Yedi, benim kişisel hedefim. Son turumu kazanarak bitirmek istiyorum."
Kafasında bu hedef varken, Armstrong rahat.. Sakin..
"Geçen yıl çok gergindim. Çünkü geçen yıl, bir iblise karşı yarışıyordum. Yarışı altıncı kez kazanmak tarih yazmaktı. Bu yıl tarih yok. Efsane olmak yok. Rekor kırmak yok. Bu yıl sadece hoşça vakit geçirmek ve bir daha kazanmak için burdayım."
Sonuncu Turunu kazanmak. "Sporcular, daima dorukta olamazlar. Zamanlama en önemli şeydir.. Ve de vücudun yapılması gerekeni daha ne kadar yapabileceğini bilmek.. Ben artık durma zamanının geldiğini hissediyorum.. Zirvede veya zirveye yakınken bırakmak.."
Zirvede olmak, Armstrong'un en büyük ihtirası.. Yıllarca kendini sadece Fransa Turu için hazırladı. Çünkü Tur, dünyanın en büyük, en zor ve zengin bisiklet yarışıydı. Onu kazanmak, zirvede olmaktı.
Peki bu yıl, Tur 3 haftalık ve 3608 kilometrelik gezisini tamamladığında, zirvede olacak mı?.
Görünüşe göre, Tura her zaman olduğundan daha fazla hazır.. Birkaç fazla kilosunu da, antrenman için katıldığı bir mini turda verip, ideal kilosu 77'ye inmiş.
Takımı, altını çizerek söylüyor, bugüne dek olanların en güçlüsü ve tüm takım, onun kazanmasına programlanmış. Yarışa motivasyonunu da açıkça görebiliyorsunuz.
"Gene de Tur, Tur'dur. Yollar açık, her an her şey olabilir" diyor.
Gülümseyerek, iki faktörün aleyhine çalıştığını söylüyor. Birincisi bu defa onu geçme şanslarını son defa kullanacak olağanüstü rakipler.. İkincisi, yaşı..
Tur 1903'te başladığından beri sadece 6 kişi, 33 yaş ve ötesinde kazanmayı başardı. Armstrong, Eylül'de 34 olacak. Buna rağmen ağzından "Zafer" dışında bir şey çıkmıyor. "Benim dürtüm, daha fazla kazanmak değil, kaybetmemek.. Beni en fazla motive eden şey, kaybetme korkusudur" diyor.
Onunla kazanma dışında bir şeyi tartışmak zor. "Benim lügatımda, ikinci olmak kaybetmektir" diyor. "Ben bisikleti zirvede bırakmak istiyorum. Geçmişte yaptıklarımın gölgesinde değil. Bu yüzden kazanmaya koşacağım." Rakipleri de öyle.
En ünlü rakibi T-Mobile lideri Alman Jan Ullrich "Ben Tur'u, Armstrong koşarken kazanmak istiyorum" diyor. Turu 1997'de kazanmış, ondan sonra üçü Armstrong'un ardında beş kez ikinci olmuştu. Bu onun Teksaslı'yı geçmek için son şansı. "Hedefim Tur'u kazanmak kadar, Armstrong'u mağlup etmek. Onu geçmeden kazanmanın adı 'Zafer' olamaz "diyor.. "Bu onunla yarışmak için son şansım ve bu durum beni ekstra motive ediyor."
Teksaslı bu laflara ne diyor peki.. "Ben kimsenin yüzüne eldiven fırlatmadım. Ben sadece 'Bu benim son Turum' dedim. Bu başkalarına motivasyon ekler mi, eklemez mi, bilmem.." Görünüşe göre bilmemekle kalmıyor.. Aldırmıyor da..
İşte röportaj yazısı bu, teyplere boğulmuş medyam!..
Teyp çözme yerine yazmayı denemek ister misiniz, takke düşsün, akla kara ortaya çıksın..
Editörler.. Teybin değil, beyinlerin ve yeteneklerin ürettiği yazılar isteyecek yüreğiniz var mı?..
|
