ABD hafif ham petrolü İran'la ilgili endişeler ve Nijerya'daki üretim düşüşü nedeniyle varil başına 70.86 dolarla rekor kırdı. Brent ham petrolü ise 72.20 dolarla rekor kırdı.
ABD hafif ham petrolü TSİ 11:07'de önceki kapanışa göre 43 sent artışla 70.83 dolar seviyesindeydi. Brent ise 65 sent artışla 72.11 dolardan işlem görüyordu.
Daha önceki rekor, Katrina Kasırgası'nın ABD'nin Meksika Körfezi'ndeki petrol tesislerini harap etmesinin ardından, 30 Ağustos 2005'te 70.85 dolarla kırılmıştı.
PETROL FİYATLARI NEDEN
YÜKSELİYOR?
*Nijerya, İran, Irak Tüm dünyada benzin üreticilerince tercih edilen yüksek kaliteli Nijerya petrolünün günlük 500,000 varil olan üretiminin, ülkedeki isyancıların saldırıları sonunda durması, petrol alımlarını hızlandırdı.
Petrol tüketicileri aynı zamanda Nijerya gibi OPEC üreticisi olan İran'dan gelen arzın kesilmesinden korkuyorlar. Dünyanın dördüncü büyük petrol ihracatçısı olan İran, nükleer programı nedeniyle Batılı ülkelerle bir çekişmeye kilitlenmiş durumda.
Irak ise, petrol endüstrisini yeniden ayağa kaldırmaya çabalıyor. Saddam Hüseyin dönemindeki 1.7 milyon varil günlük ihracat miktarıyla karşılaştırdığında, Irak'ın şimdiki günlük ihracatı 1.3 milyon varil dolayında. Arzda meydana gelebilecek aksamadan duyulan kaygıların böylesine derin olmasının nedeni, OPEC'in yedek kapasitesinin günde iki milyon varile kadar inmiş olması. *Rafinaj kapasitesinde küresel boyutta yetersizlik
Arz daralması kaygılarının yanı sıra bir de rafinaj kapasitesinde küresel boyuttaki yetersizlik etkeni mevcut. Bu sıkıntı ABD'de getirilen yeni yakıt yönetmeliğiyle daha da ağırlaşıyor. İşlemciler, ABD'de bu yıl yaz dönemindeki artan benzin ihtiyacını karşılayacak, istenen kalitede yeterli benzin bulunmayacağından korkuyorlar.
ABD'deki rafinerilerin çoğu, su kaynaklarını kirlettiği ortaya çıkmış olan MTBE adlı maddeyi kullanmaktan vazgeçip, ethanol maddesi kullanmaya başlayacaklar.
ABD'de bu sektörde uzun yıllardır yetersiz yatırım yapılmış olması ve sanayinin geçen yıl meydana gelen kasırgalardan uğradığı tahribat nedeniyle Amerika'daki rafinaj kapasitesi zaten oldukça sıkışık durumda.
*Fonlar
Emtia piyasalarının güçlü olması, uzun vadeli alımları tercih eden kurumsal ve perakende alıcılarını cezbetti. Bu yatırımcıların baz metallerden petrole kadar uzanan ham maddelere ulaşmasının en dolaysız yolu, emtia borsalarından geçiyor. Bunların başında da Goldman Sachs Emtia Endeksi ve Dow Jones-AIG Emtia Endeksi geliyor. Bu önde gelen endekslerin 80 milyar dolar büyüdükleri biliniyor ancak bunun petrol piyasaları üzerindeki kesin etkisinin ne olduğunu kestirmek güç.
* Talepteki artış
Petrol fiyatlarında daha önceki sıçramalar arz kaygılarından kaynaklanmıştı ancak dört yıldır süregelen şimdiki yükseliş çizgisi, başta Çin'den olmak üzere, talepten kaynaklanıyor.
Talepteki artış, her ne kadar yavaşladıysa da, hâlâ yükselişini sürdürüyor ve fiyat gücünün şu ana kadar ekonomiler üzerinde pek az etkisi görüldü.
Analistler, dünyanın yüksek nominal fiyatlardan fazla etkilenmediğini, çünkü kur ve enflasyon ayarlamaları yapıldıktan sonra bu fiyatların, daha önce görülen fiyat fırlamalarına kıyasla daha düşük kaldığını söylüyorlar ve tüm dünyanın artık enerji konusunda giderek daha bilinçlendiğine dikkat çekiyorlar.
Buna rağmen aynı analistler, varil başına 70 dolarlık düzeyin, artık petrol piyasasındaki alım yönündekilerin bile, büyüme üzerinde yapacağı etkiden ve talebin çökmesinden kaygı duymaya başladıkları nokta olduğunu da vurguluyorlar.
Petrol 72 dolara fırladı
