kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   News in English
   Son Dakika
   Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
  » Sağlık
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Turizm Rehberi
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Talasemi aşka engel olamaz
Anne-baba hasta, ikizler sağlıklı
Evlilik talasemili gençlerin en büyük fobisi !

Talasemi aşka engel olamaz

Sevdiğiniz kişi talasemi hastasıysa sakın korkmayın! Akdeniz Anemisi, hiçbir şekilde aşka ve evliliğe engel olamıyor. Talasemi taşıyıcısı anne-babadan doğacak her bir çocuğun hasta olma riski dörtte bir oranında. Çiftler tüp bebek yöntemiyle sağlıklı çocuklar dünyaya getirebiliyor

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeşim Aydınok, talasemi ile ilgili merak edilen soruları yanıtlıyor:

* Talasemi evliliğe engel olan bir hastalık mı? Talasemi taşıyıcıları tamamen sağlıklı bireylerdir. Bu siz de olabilirsiniz, ben de... Bu bizim göz rengimiz, saç rengimiz gibi bir özelliktir, taşıyıcı olmak bir mikrobik taşıyıcılık değildir. Taşıyıcı olan bireyler talasemiyi bir başkasına hiçbir şekilde bulaştıramazlar. Ancak çocuklarına tıpkı saç renklerini, boylarını geçirdikleri gibi bu genetik özelliklerini geçirebilirler. Taşıyıcılık kalıtımsal bir özelliktir, bir hastalık değildir. Bunu test yaptırmadan hiçbir şekilde anlayamayız. Bu kişiler sadece hafifçe kansızdırlar. Çok çarpıcı bir klinik özellik olarak ortaya çıkmaz. Bir toplumda bu toplumsal özelliği taşıyan kişilerin sayısı ne kadar fazlaysa, o zaman iki taşıyıcının birbirini bulma olasılığı da o kadar yükselecektir. Hastalık riski de bu noktada başlar. Ancak talasemi taşıyıcılığı evliliğe engel bir hastalık değildir. Çiftlerin her ikisinin taşıyıcı olduğu tespit edilse bile; bu durum evliliğe ya da sağlıklı çocuk sahibi olmaya engel değildir.

* Eşlerden biri talasemi taşıyıcısı ise doğacak çocuklarının talasemi olma riski nedir? Çiftlerden yalnızca biri bu genetik özelliği taşıyorsa, çocuklarının hasta olma riski yoktur. En fazla taşıyıcı olabilir. Hastalık çiftlerin her ikisinin de taşıyıcı ya da hasta olma durumunda çocuklarda ortaya çıkar.

* Talasemi taşıyıcısı anne ve babanın mutlaka çocukları da talasemili mi olur? Bu durumda her bir doğacak çocuk için dörtte bir oranında hasta olma riski vardır. Sağlıklı çocuk olma şansı aslında çok daha yüksektir. Burada kız ya da erkek çocuk olması belirleyici bir durum değil. Anneden ya da babadan etkili bir kalıtım olur gibi bir durum da söz konusu değildir. Hasta olma riski, her bir çocuk için aynı ağırlıktadır. İlk çocukları hasta olabilir, ikinci çocuk için de aynı risk halen sürmektedir. Kaç çocuğu olursa olsun hepsinde aynı risk vardır. Birinci çocuğun sağlıklı olması, ikinci çocuğun sağlıklı doğacağının garantisi değildir. Anne ve baba taşıyıcı ise; ilk çocuğun sağlıklı olması da diğer çocukların sağlıklı doğacağı anlamına gelmez.

* Hastalık mutlaka doğuştan mı ortaya çıkar, çocuk büyüdüğünde ortaya çıkması mümkün mü? Bu kalıtımsal bir hastalık olduğu için; çocuk bu özelliği ile doğar ancak hastalığın klinik bulgularını ortaya çıkartması yaşamın genellikle ilk yılı içinde kimi zaman ikinci ya da üçüncü yıllarında da olabilir. Çocuk hastaysa hasta doğmuştur ancak bunun klinik olarak dikkat çekici olması ailenin fark edip doktora gitmesi ikinci ya da üçüncü yaşta da olabilir.

* Aileler çocuklarının talasemili olduklarını nasıl fark edebilir? Çocuklar genellikle yaşamlarının ilk üç ayında tamamen sağlıklı, normal gelişen, kilo alan çocuklardır. Yaşamın üçüncü ayından sonra ilk yılı içinde kilo alımları durur, soluklaşırlar, halsizlik, iştahsızlık gibi bulgular ortaya çıkar. Bu kansızlık giderek derinleşir. Karaciğer ve dalakta büyüme olur bu nedenle karında şişlik gözlenebilir. Aileler bunu fark edemeyebilirler. Genellikle çocuklarının görüntüsünün soluklaşması, aileyi doktora taşıyan nedendir.

* Çiftler evlenmeden önce nasıl talasemi testi yaptırabilirler? Aslında bu talaseminin önlem programı içinde, ulusal olarak geliştirilmesi gereken bir sağlık politikasıdır ve ülkemizde de talasemiyi önlemek için evlilik öncesi çiftlerin her ikisinden de kan alınarak test yapılabilir. Damardan alınan küçük bir tüp kanla yapılan analiz, kişinin taşıyıcı olup olmadığını gösterir. Genellikle aynı gün içinde sonuç alınması mümkündür. Türkiye'de evlilik öncesinde zorunlu olarak yapılması gereken testler arasında bulunduğu için sosyal güvenlik kurumları tarafından bu testler ödenir. Sosyal güvencesi olmayan kişilerin kendi bütçeleriyle yaptırmaları gerekir. Ancak bunun daha ideali bu testlerin devlet eliyle ücretsiz yaptırılmasıdır. Türkiye'de riskin yüksek olduğu 33 ilde evlilik öncesi çiftlerde bu tarama düzenli olarak yapılıyor. Kişi başı bu testin maliyeti n0 milyon ile 60 milyon lira arasında değişiyor. Bu korucuyu sağlık hizmeti olduğu için testlerin ücretsiz, olamıyorsa da maliyetine yapılması için çalışma yapıyoruz. Türkiye'de bazı bölgeler pilot bölge seçilerek başlatılan evlilik öncesi tarama programı 33 ile ulaştı. İstanbul son zamanlarda rutin olarak bu testleri yapmaya başladı. Ancak İzmir, Muğla, Mersin, Antalya ve Hatay'da 2000 yılından beri uygulanıyor.

* Bu test neyi değiştirir, ikisi de talasemili çıkarsa bu 'evlenmeyin' anlamına mı gelir? Hayır kesinlikle değil. Tabii ki çiftler evlenebilir, evlenecektir ancak hiç değilse çocukları açısından taşıdıkları riski bilerek evlenmiş olurlar. Sağlıklı bebek sahibi de olabilirler. Yalnızca sağlıklı bebek sahibi olmak istediklerinde; genetik bir çalışma yaptırmaları gerekiyor.

* Hamile kalmadan taşıyıcı bir çift doğacak çocuklarının hastalıklı olup olmayacağını yapılacak genetik testlerle anlayabilirler mi? Anlayamazlar, çünkü bebeğin hasta olup olmadığı ancak anne rahmine düştükten sonra gebeliğin ilk üç ayı içinde yapılan bir testle anlaşılabilir. İkinci ya da üçüncü ayda anne karnından bebeği temsil eden bir örnek alınır. Bu örnek bebekten alınmıyor, bebeğe bir zarar vermiyor plesentadan alınan küçük bir doku parçasından test yapılıyor, bebeğin anne ve babada mevcut olduğu genetik özelliği öğrenilebiliniyor. Yani bu testle; doğacak çocuğun taşıyıcı mı, hastalıklı mı ya da sağlıklı mı olup olmadığı öğreniliyor.

* Çocuk hastalıklıysa kürtaj mı gerekiyor? Eğer bebek hastaysa anne ve babayla konuşulup tıbbi düşük öneriliyor. Fakat bu anne ve babanın kararıdır, anne-baba hasta bir çocuk sahibi olmayı kabul ediyorlarsa, bebeğin doğması önünde yasal bir engel yok. Hastalığın ne kadar ciddi olduğunu gören anne ve babanın düşük teklifini reddettiğine tanık olmadım.
DİĞER SAĞLIK HABERLERİ
 Talasemi Aşka Engel Olamaz
 Herkes 'mucize' Diyor Ama Ben Bunu Başardım
 Ereksiyon Sorununuz Psikolojik Olabilir
 Nefes Açarak Yenilenin
 Genç Kalmak İçin Şen Kahkahalar Atın
 Talasemi Aileden Geçen Kötü Bir Miras!
 Kanserojen Duyguları Yazarak Attım
 Sağlık Sorunlarınızı Birlikte Çözeceğiz
 Yeni Nesil Dişlerini Çok Önemsiyor
 Tıkalı Burun Zekâyı Etkiliyor
 Felç Riskine Karşı C Vitamini
 Talasemi Beş Yıl Sonra Türkiye'den Silinecek
 Meditasyon Tek Çıkış Yolumdu
 30-40 Çift Gözün Önünde Soyundum
Guinness Kural'ın talebini reddetti!
Guinness Kural'ın talebini reddetti!
Türkiye'den son 3 yılda 12 rekoru, Guinness Rekorlar Kitabı'na...
Musti'yle Emina'ya 'zorunlu ayrılık' var
Musti'yle Emina'ya 'zorunlu ayrılık' var
Popçu Mustafa Sandal; Seul ve Dubai'de vereceği konserlerle...
Doğum gününü kiminle kutladı?
Doğum gününü kiminle kutladı?
Yakın arkadaşı Elif Germiyanlıgil'in kocası Mehmet Germiyanlıgil ile...
Kızlarıyla kutladı...
Kızlarıyla kutladı...
Önceki gün öğle yemeği için Park Şamdan'daydım. Hemen yan...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.