|
Savaş ve ekonomi
IMF Dış İlişkiler Direktörü Mesud Ahmed (Pakistanlı) finans çevrelerinin yüreklerine "su serpti": "Lübnan savaşının küresel finans piyasalarına olumsuz etkisi şimdilik önemsiz..."
Aynı saatlerde İsrail savaş uçakları Beyrut'u güney-kuzey yönünde geçen, kıyı şeridinde epey ilerledikten sonra sağa sapıp Şam'a uzanan otoyol üstündeki 4 köprüyü havaya uçurdular. Haber hemen Lübnan Kalkınma ve Yeniden İnşa Konseyi Başkanı Fadıl Şalak'a bildirildi. O da önündeki uzun listeye ekledi. Sonra notlarına göz atıp iç çekerek mırıldandı: "Neredeyse 3 milyar doları buldu..."
Şalak'ın şu sıralar en önemli görevi, İsrail bombardımanının bilançosunu çıkarmak. Bir muhasebeci titizliğiyle yaptığı hasar tespitleri -üç gün önce- 2.5 milyar doları aştı: Güney Beyrut: 638 milyon dolar, Güney Lübnan: 492 milyon dolar, Bekaa Vadisi: 90 milyon dolar, diğer: 244 milyon dolar, altyapı: 785 milyon dolar (Dağılımı: Yollar, köprüler, havaalanları, limanlar 404 milyon dolar, elektrik şebekesi 208 milyon dolar, haberleşme sistemi 99 milyon dolar, su-kanalizasyon 74 milyon dolar), sanayi tesisleri: 190 milyon dolar, benzin istasyonları: 10 milyon dolar, askeri tesisler: 16 milyon dolar Bu döküme gelir kaybı dahil değil.
Ama Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riad Salame onun kadar karamsar değil : Savaş bir ayda biterse toplam hasarın 3.5 milyar dolarda "kalacağını" düşünüyor. Tamam, bu yıl yüzde 4-4.5 arası öngörülen büyüme hızı eksiye dönüşecek, turizm (1.6 milyon turist ve 2 milyar dolar gelir bekleniyordu) ve gayrimenkul piyasası da çöktü ama ticaret ve özellikle de bankacılık evelallah dimdik ayakta. Merkez Bankası'nda 13 milyar dolar rezerv var. Suudi Arabistan'ın 500 milyon dolar yardımı ve Lübnan Lirası'nın değerini koruması için Merkez Bankası'na yatırdığı 1 milyar dolarlık mevduat hariç! Aynı şekilde Kuveyt'in 300 milyon dolar yardımı ve 500 milyon dolar mevduatı da. (İkisi de bu cömert destekle savaştan sonra hükümetin elini güçlendirip Hizbullah, yani Şii etkinliğini kırmayı amaçlıyorlar.)
Savaş ortası özelleştirme
Dahası Lübnan halkı tıpkı 1975-1990 yılları arasındaki iç savaşta olduğu gibi müthiş bir dayanışma içine girdi: Bankalardaki 60 milyar dolarlık mevduatın sadece 800 milyon doları çekildi. Hatta ülkelerine yılda 3-4 milyar dolar yollayan yurt dışındaki Lübnanlılar da yine dayanışma ruhuyla para yağdırmaya başladılar.
İsrail Merkez Bankası Başkanı Stanley Fischer'in (Hatırladınız mı; 2001 krizinde IMF Birinci Başkan Yardımcısı ve İcra Kurulu Başkan Vekili olarak Türkiye'yle çok yakından ilgilenmiş, birkaç kez Ankara'ya gelmişti) iyimserliği de Lübnanlı meslekdaşından aşağı kalmıyor: Evet, turizm çöktü, savaş İsrail hazinesine haftada 170 milyon dolara maloluyor ama, bir ayda biterse büyüme hızına olumsuz etkisi yüzde 0.7-0.9'la sınırlı kalacak, (Ekonomi yüzde 5.2 yerine 4.6 büyüyecek) bütçe açığı yüzde 0.6 artacak, vergi gelirleri yüzde 0.3 düşecek. Bunlar da Iscar Metalurji'nin Amerikalı yatırımcı Warren Buffett'e 4 milyar dolara, Ashod rafinerilerinin de savaşın en sıcak günlerinde, 31 Temmuz'da, 800 milyon dolara satışının hazineye yaptığı katkılarla rahat rahat kapatılacak.
Hem sonra daha geçen hafta Standard and Poor's İsrail'in ülke kredi notunu A artı olarak ilan etmedi mi?
Lübnan ekonomisi yıkılmadı, İsrail ekonomisi ayakta Lübnan'a bombardımana, İsrail'e füze saldırısına devam!
Can kayıpları mı? Finansal verilerde onlara yer yok!
|
