2005 yılında düşük dolar kuru sanayinin ikinci 500 büyüğüne de fren yaptırdı. Sanayinin ikinci ligi satışlarını ancak yüzde 1.5 artırdı. Kârları yüzde 18.6 azaldı, borçları da arttı.
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşunu izleyen "İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2005 Yılı Raporu'', İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından açıklandı. Rapora göre, 2005 yılında ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun üretimden satışları sabit fiyatlarla yüzde 1,9, ciroları ise ancak yüzde 1.5 artabildi. İlk 500'de ise üretimden satışlar yüzde 2.2, toplam satışlar ise yüzde 2.9 artmıştı. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunun 2005 yılındaki üretimden net satışları 21.9 milyar YTL satış hasılatı ise 25.7 milyar YTL olarak gerçekleşti. 2005 yılında ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun yarattığı brüt katma değer, Türkiye sanayi sektörü brüt katma değerinin yüzde 4.1'i oranında. Bu oran önceki yıl yüzde 4.6 olarak gerçekleşmişti. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunda imalat sanayinde faaliyet gösteren kuruluşların Türkiye imalat sanayi katma değeri içindeki payı önceki yıl yüzde 5.6 iken, 2005 yılında yüzde 4.6'ya düştü. 2005 yılında bin büyük sanayi kuruluşunun yarattığı brüt katma değer, Türkiye sanayi katma değerinin yüzde 55.2'si ve imalat sanayi katma değerinin yüzde 63.7'si olarak gerçekleşti. Bin büyük sanayi kuruluşunun yarattığı brüt katma değerin, Türkiye sanayi sektöründeki payı 3.6, imalat sanayi katma değerindeki payı ise 4.3 puan düşüş gösterdi.
KÂR EDEMİYORLAR Geçen yıl ikinci 500'de kar ve zarar toplamı sabit fiyatlarla yüzde 18.6 oranında küçüldü. İlk 500'deki düşüş ise yüzde 28,8 olmuştu. İkinci 500 büyük kuruluşun 2005 yılındaki dönem karı 552 milyon 979 bin 866 YTL oldu. 2005 yılında ikinci 500'de yaratılan net katma değer sabit fiyatlarla yüzde 2, brüt katma değer ise yüzde 6.2 küçüldü. 2005 yılında
ikinci 500'ün brüt katma değeri 5 milyar 53 milyon 588 bin 598 YTL olarak gerçekleşti. Rapora göre, geçen yıl ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu Türkiye GSMH'sinin yüzde 1'ini yarattı. Aynı yıl ilk 500 ise GSMH'nin yüzde 13'ünü yarattı. Geçen yıl bin büyük sanayi kuruluşunun yarattığı brüt katma değer Türkiye GSMH'sinin yüzde 14'ü oldu. Bin büyük sanayi kuruluşunun Türkiye GSMH'sine katkısı 0.7 puan düşüş gösterdi.
BORÇLARI ARTIYOR Rapora göre, ilk 500'de olduğu gibi ikinci 500 büyükte de geçen yıl mali yapıdaki iyileşme durdu ve inişe geçti. Ikinci büyüğün özel sektörde faaliyet gösteren şirketleri 2005'te varlık finansmanında kısa vadeli borç yükü yüzde 30'dan yüzde 38'e çıktı. Uzan vadeli borçları ise azaldı. Toplam borçları ise yüzde 45'den yüzde 50'ye fırladı. İlk 500 şirketleri ise varlıklarının yüzde 47'sini borçla çeviriyor. 2005 yılı ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunda 492 özel büyük sanayi kuruluşun 399'u kâr ederken, 93'ü zarar etti. İlaç, boya hariç diğer tüm alt sektörlerde satış karlılığının çok ciddi boyutlarda gerilediği belirtilen rapora göre, en büyük gerilemenin tekstil, giyim, deri ve ayakkabı sektöründe oldu.
İHRACATTA DA GERİLEDİLER 2005 yılında ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunda ihracat yüzde 7.2 oranında arttı. İlk 500'de ise bu oran yüzde 11.3 olarak gerçekleşmişti. Geçen yıl toplam ihracat yüzde 16.3, imalat sanayi ihracatı yüzde 15 artarken, İlk 500'de olduğu gibi ikinci 500'ün ihracat performansı da genel ortalamanın altında kaldı. Rapora göre, ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu 2005 yılı Türkiye ihracatının yüzde 8'ini gerçekleştirdi. Bu oran önceki yıl yüzde 8.6 olmuştu.
