  |
|
'Asılmayıp beslenen' mahkum hikayeleri
Kenan Evren'in, 12 Eylül darbesiyle birlikte gerçekleştirilen idamlara yönelik söylediği "Hainleri asmayıp da besleyecek miyiz?" sözleri, gazeteci Ertuğrul Mavioğlu'nun kitabına konu oldu. "Asılmayıp Beslenenler" gizli kapılar ardında kalan gerçekleri, yaşayanların tanıklığıyla anlatıyor.
12 Eylül darbesiyle birlikte, cezaevlerinde işkenceye maruz kalan ve yıllar geçmesine rağmen o izleri hâlâ bedenlerinde taşıyan eski mahkumların tanıklıkları, gazeteci Ertuğrul Mavioğlu'nun yazdığı "Asılmayıp Beslenenler" adlı kitapta bir araya geldi. Mavioğlu'nun 12 Eylül tanıklıklarını anlatan kitabı, Babil Yayınları'nın Sözlü Tarih Dizisi'nden çıktı. Kitap sadece Metris, Mamak ya da Diyarbakır Cezaevi'nde 12 Eylül'de yaşananları anlatmakla kalmayıp, bu dönemde Anadolu cezaevlerinde uygulamaya konulmuş cezaevi gerçeğini, tanıklarının ağzından anlatıyor. Sözlü tarih niteliğinde olan kitapta, ağırlıklı olarak eski mahkumların anlatımlarına yer veriliyor. Yaşananların hafızalardan silinmesini engellemek üzere kaleme alınan kitap, 12 Eylül döneminde hücrelerde işkenceden, yoksunluklardan ölenleri, sakat kalanları, akıl sağlıklarını yitirenleri anımsatmak ve toplumsal hafızayı diri tutmak istiyor.
BU BİR TEŞHİR KİTABI
Mavioğlu, kitabının 12 Eylül'ün acılarla örülü tarihiyle bir hesaplaşma olduğunu söylüyor: "Kitap; binlerce insanı cezaevlerine tıkan, yıllarca işkenceden geçiren ve yaşattığı tüm bu dehşete rağmen, hesap vermekten kaçınmakta da son derece usta olan 12 Eylül cuntası ile hesaplaşmayı esas alıyor. 12 Eylül'de, yüzlerce genç insanın üzerinde, bin bir çeşit ceza yöntemini deneyenleri ve bu yaptıklarının kapalı kapıların, karanlıkların arkasında kalacağını sananların teşhirini hedefliyor." Kenan Evren'in 3 Ekim 1984'te Cumhurbaşkanı sıfatıyla Muş'ta yaptığı konuşmada, cunta ilan edildiğinden beri gerçekleştirilen 48 idamı savunduğunu ve "Hainleri asmayıp da besleyecek miyiz?" dediğini hatırlatan Mavioğlu, şöyle konuşuyor:
BİLİNMEYENİ ANLATIYOR
"Evren'in bu sözleri kuşkusuz, 'demokrasiye geçiş programı' çerçevesinde 6 Kasım 1983'te seçilen ve henüz hiçbir idam cezasını onaylamamış olan TBMM'ye yönelikti. Evren'in 'hainler' diye adlandırıp düşman safında gördükleri ikiye ayrılıyordu; birincisi asılanlar, ikincisi de beslenenler. Asılanların toplam sayısı 50'ye ulaşmıştı. Peki ya, 'Asılmayıp beslenenler' kimlerdi? Kaç kişiydiler? Nasıl yaşamışlardı? 'Asılmayıp beslenenler', yağlı urganla değil ama cezaevlerinde dayakla, işkenceyle, açlıkla onar onar öldüler, sakat kaldılar. Ömür boyu kendilerini bir gölge gibi takip edecek olan hastalıklarıyla baş başa bırakıldılar. Bu kitap, onları anlatıyor."
Pervin Metin / MERKEZ
|
