|
Bakü ile ortak türkü
Geride bıraktığımız Cuma günü ATİB (Azerbaycan-Türkiye İşadamları Birliği) tarafından düzenlenen basın toplantısında, merhum Aliyev'in 'Bir millet-iki devlet' diye tanımladığı kardeşliği tehdit eden rakamlarla karşılaştım..
Tabii iki halk arasındaki benzersiz sevgiyi bilenler için acıklı bir durum..
Çok mu bilen var? Ölçmek kolay:
Azerbaycan bağımsızlığına kavuştuğu zaman Bakü'ye giden 'dünyaca en fazla tanınmış' Türk gazeteci anlatırken -men öz kulaklarım ile- duydum:
-Bir baktım herkes Anadolu'daki ağızlardan birine benzer bir dil konuşuyor, şaşırdım; 'Allah Allah; bu nasıl iş, hepsi Türkçe biliyor' dedim.. Düşünebiliyor musunuz, o kadar yabancı kalmışız ki Azerilerin Türk olduğunu bile bilmiyormuşuz..
Bu zat, Türkiye'nin 'dünyaca en tanınmış gazetecisi' olarak her şeyi açıklayan bir örnek. Çünkü onun mensup bulunduğu mutlak Batıcı zihniyet, Türk toplumunun köken, tarih, coğrafya ve kimlik bilinçsizliğini oluşturmuş ve oluşturmaya devam etmektedir. Dolayısıyla ülkemizde Azerbaycan'ın bir Türk devleti olduğunu hala bilmeyen vardır. (Sevgili Savaş Ay'a verdiği yüksek mülakat sayesinde Cumhuriyetimizi bir lahzada 30 yaş gençleştirerek, kuruluşunu 1953'e alan genç aydın bayan yeterli kanıttır.)
***
Türkiye Azerbaycan ekonomik ilişkilerinin değerlendirildiği toplantıdan vereceğim bir tek rakam tabloyu özetleyebilir:
1998 yılında Türkiye, Azerbaycan'ın toplam dış ticaret hacminde yüzde 21'lik pay ile birinci sırada iken 2003 yılında yüzde 6'lık pay ile dördüncü sıraya düşmüş..
Gerçi 2000 yılından itibaren yeniden cılız bir yükseliş başlamış ama genel gidişata bakıldığı zaman Azerbaycan'ı fena halde ihmal ettiğimiz görülüyor. Yunanistan Cumhurbaşkanı'nın bir işadamı ordusu ile ziyaret ettiği Bakü, çeşitli siyasi ve sosyal etken yüzünden artık Ankara'yla eskisi kadar içli-dışlı olamayabileceği bir dönemin eşiğinde.. Bu durum stratejik ve ekonomik açıdan Türkiye'nin uzak veya yakın bütün rakiplerinin hatta hasımlarının iştahını kabarttığı gibi, Ankara üzerindeki olası bütün manevra tür ve türevlerini de yönlendiriyor. Türkiye ise, içeride birimler arası rekabet ve hatta savaş yüzünden böylesi derin meselelerin sahipsiz kalmışlığını dert edinebilme hassasiyetinden yoksun..
Belki patlayan ihracat çerçevesinde Azerbaycan'la ticaret yeniden gelişebilir. Ancak bütüncül olmaktan uzak böyle kısır bir çıkarcı bilinç kırıntısı, iki toplum arasındaki kardeşliği ruhsal zeminde zayıflatan sinsi rüzgarları dengeleyemez.
***
Dünyada Türkiye ile Azerbaycan'ı andıracak ikililer yok değil..
Almanya ile Avusturya, İngiltere ile Amerika gibi.. Hatta biraz zorlarsak İspanyolca veya Portekizce konuşan Güney Amerika ülkeleri ile İber yarımadasının iki devletini de 'kardeş' farzedebiliriz..
Lakin bu örneklerin hiçbirinde Azerbaycan ile Türkiye toplumları arasındaki hasbilikte sevgi bulamayız. Oysa tarihimizde böyle bir durum yok.. Tam aksine, Türk devletleri kendi kendilerini ve birbirlerini yıkabilmek için tarih boyunca adeta yarış içinde olagelmişlerdir. En yakın olaylar da Yıldırım'ın Timur ile, Fatih'in Uzun Hasan ile, Yavuz'un Şah İsmail ile savaşlarıdır..
Öyleyse bu kardeşlik nasıl oluşmuş? Hem de yetmiş yıl süren komünizmin Azerbaycan'da uyguladığı bağ kopartıcı siyasete rağmen! Hem de İnönü ile birlikte Atatürk'e inat izlenen inkarcı siyasetlere; akraba toplumlarla ilgilenmeyi Turancılık olarak lanetleyen devlet anlayışına rağmen!
Bunu açıklamak zor..
Elbette esaretin orada önemli bir hasret biriktirdiği tartışma götürmez..
Türkülerin ortak gönül dili oluşturduğu da muhakkak..
Azerbaycan toplumunun bilincinde Atatürk'ün bir bağımsızlık rehberi olarak bayrak gibi gizlice dalgalanıp durduğu da bir gerçek..
Ancak bu ve benzeri gerekçe ve gerçeklikler Azerbaycan ile Türkiye toplumları arasında var olan ve halen çok az kimsenin derinlemesine fark edebildiği dostluğu açıklamaya yetmez..
Aşk izah edilmez zaten.
Bu öyle bir muhabbet.. Güzelliği, kardeşliği, bereketi, stratejiyi aşan bir bağ..
İki toplumun sahtekar girişimci bozuntuları tarafından içeriden, siyasilerin büyük çoğunluğuna hakim ufuksuzluk yüzünden tepeden ve çevredeki hasımlarla rakiplerin dışarıdan tehdit ettiği bir bağ.. Başka hiçbir iklimde yaşaması mümkün olmayan -endemik- bir çiçek..
Bu türküyü anlayacak devlet nerede?
|
