Geçen yıl 17.5 milyon turist Türkiye'ye 15.9 milyar dolarlık para girişi sağlarken, bu kaynak, 15.4 milyar dolarlık cari açığın daha da büyümemesi açısından turizm gelirinin önemini ortaya koyuyor.
Hazine Müsteşarlığı ''2004 Yılı Faaliyet Raporu''na göre, geçen yıl özel kesim tarafından sağlanan banka dışı sermaye girişi ise 8.3 milyar dolara ulaştı. Söz konusu sermaye girişi de, cari açığın finansmanında önemli rol oynadı.
Verilere göre 2004 yılında, önceki yıla göre Türkiye'ye gelen turist sayısı yüzde 25.7 oranında arttı. Aynı dönemde turizm gelirleri de bir önceki yıla göre yüzde 20.3 oranında artarak 15.9 milyar dolara ulaştı.
Turizm gelirlerindeki bu artış, hizmetler dengesindeki gelişmelerin belirleyicisi oldu. Bu gelişmeler sonucunda, 2004 yılında cari işlemler dengesi 15.4 milyar açık verdi. Yabancı sermaye yatırımları da, önceki yıla göre yüzde 51.6 artarak 2.6 milyar dolara ulaştı.
Bu arada 2003 yılında 347 bin olan Kamu İktisadi Teşebbüslerindeki (KİT) personel sayısı, 2004 yılında 27 bin azalarak 320 bine düştü. FAİZ DIŞI FAZLA 25.6 KATRİLYON LİRA
Geçen yıl kamu kesimi faiz dışı fazlası yüzde 6.5 olarak hedeflenirken, bu dönemde konsolide kamu sektörü faiz dışı fazlası 25,6 katrilyon lira düzeyinde gerçekleşerek, hedeflenenden 2.6 katrilyon lira fazla oldu.
Kamu net borç stokunun, Gayri Safi Milli Hasıla'ya oranının 2004 yılında yüzde 65'e gerileyeceği beklenirken, aynı dönemde ıskontolu Türk lirası cinsinden iç borçlanma faizi yüzde 24.7'ye, yıl sonuna doğru ise ikincil piyasalardaki faiz oranları yüzde 20 seviyesinin altına indi.
Dış borçlanma maliyetlerinde belirgin bir iyileşme sağlanırken, 10 yıl vadeli dolar cinsinden uluslararası tahvillerin ihracındaki risk pirimi 2002 yılında 700 iken, 2004 yılı Kasım ayında 286 baz puana geriledi.
Benzer şekilde 2001 yılında ikincil piyasalarda 1158 baz puana kadar çıkmış olan 2030 vadeli dolar cinsinden tahvilin risk pirimi, 2004 yılı sonunda 299 baz puan seviyesine düştü.
Büyüme, 2004 yılının 9 aylık döneminde yüzde 9.7 oranında gerçekleşirken, 2004 yılında enflasyon yüzde 9.3'e geriledi. 2004 yılında ihracat yüzde 32.8 artarak 62.8 milyar dolara ulaşırken, aynı dönemde ithalat yüzde 40.1 artarak 97.2 milyar dolara yükseldi.
KİT'LERİN GÖREV ZARARI
Faaliyet raporuna göre 2004 yılında KİT'lere, 556 trilyon liralık görev zararı için bütçeden aktarım yapıldı. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) ve Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) 2004 yılında 81 ilde 1.5 milyon yoksul aileye, 1.1 milyon ton ücretsiz kömür dağıtıldı. Bu kuruluşlara görevin kısmi karşılığında 60 trilyon liralık görev zararı ödemesi yapıldı.
TCDD'YE 141 TRİLYON LİRALIK GÖREV ZARARI ÖDEMESİ
TCDD'ye 2004 yılında, ekonomik olmayan hatların karşılığında 141 trilyon liralık görev zararı ödendi. Diğer yandan, maaş ve ücret ödemeleri için TCDD'ye 539 trilyon lira TTK'ya 382 trilyon lira sermaye transferi yapıldı.
Hazine, Halk Bankasına 2004 yılında esnaf ve sanatkarlara verilen krediler çerçevesinde 79 trilyon lira aktardı. Doğrudan Gelir ödemeleri çerçevesinde 2004 yılında çiftçiye 2 katrilyon 48 trilyon liralık ödeme yapıldı. Aynı dönemde prim destekleri için 326 trilyon lira ödeme yapıldı.
Raporda Hazine'nin, uygulanan programın hazırlanması, yürütülmesi ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyonundan sorumlu kuruluş olarak ekonomi politikalarının hayata geçirilmesi ve izlenmesinde etkin görev aldığı vurgulandı.
Hazine'nin KİT'lerin fiyatlama, üretim ve yatırım kararlarına ilişkin temel ilkeleri belirleme, istihdam ve yönetim politikalarının uygulanması ve izlenmesinde aktif rol aldığı ifade edilen raporda, bankacılık, telekomünikasyon, petrol ve enerji gibi kritik sektöre yönelik politikaların oluşturulmasında Hazinenin önemli görevler üstlendiği kaydedildi.
HALKBANK VE ZİRAAT BANKASININ ÖZELLEŞTİRİLMESİ
Raporda, Hazine Müsteşarlığı'nın mali sektör reformu kapsamında, Halk Bankası ve Ziraat Bankasının özelleştirilmeye hazırlanmasına ilişkin strateji ve detaylı eylem planı üzerinde yürütülen çalışmalara, doğrudan ve önemli katkılarda bulunduğu da kaydedildi. (AA)
Turizm cari açığın can simidi
