|
Ferda'nın dükkânı
Ferda balık malzemesi satar. Av malzemeside satarda, kalmayan avdan geçmiş günlerin nostaljisi sezon açılışında üç beş kutu fişekten öteye kendisine raflarda yer bulamaz. Dükkana herkes gelir ama tırıvırı soran ikinci adımı kapıdan içeri atamaz. Tırıvırı iç suların balık katilidir. Trolün hödük versiyonudur. Dükkanda germe ağda bulunmaz.
Kimi gün yerel market zinciri sahibi ile, kimi gün devlet ihalelerinin önemli yüklenicileriyle, ithalatçı mümessillerle, ilaç firması temsilcileri, Ankara çevresi çiftçileri, çoğunlukla büyük esnaf-küçük esnaf, YTL değer kazanmışsa, tüp gaz ucuzsa, emeklilerle karşılaşırsın.
Konu kursa korkacaksın!
Burada paranın statünün önemi yoktur. Altı üstü herkes balıkçıdır. 15 metre kare dükkanda 3 sandalyeden birine oturabilmek ayrıcalıktır. Yaşa, deneyime, adam gibi adam olmaya hürmet edilir. Trilyon paran olsa erişilmez mevkiin olsa hava gazı. Ayakta kalırsın.
İşinden eşinden haylaz çocuklarından devletten alacağını tahsil edememekten, ederken fizibiliteyi bozacak sakalı atmaktan bunalan soluğu burada alır. Tahsilatını yapamadan çekinin vadesi gelene, siftah etmeden kepenk kapatana nöbetçi terapi merkezidir. Yarım saat Ferda'nın dükkanına kaçabildin mi günü, belki de haftayı kurtarırsın.
Havalandırmanın altındaki küçük televizyon açıkta ekonomi kanallarından birini gösteriyorsa vaziyet ciddidir. Sohbet av ve balıktan çok, kur ne olacağa dönmüşse gelecekten korkacaksın.
Hele uzak barajların ulaşılmaz balıklarından söz ediliyorsa anla ki elemanlar evi barkı terkedip Bağkur emekliliğiyle eldeki son parayı ikinci el kabinli kamyonete yada tüplü Lada'ya yatırmayı düşünüyordur.
Eski menkıbeler, zarftan çıkan taze fotoğraflar iyiye işarettir. İçeri giren merhaba demeden raftaki makinalara bakıyorsa, Ferda ile fısır fısır tezgahın altındaki mepsleri rapalaları konuşuyorlarsa misinanın kalitesi üzerinde uzlaşmazlık varsa paranı borsaya yatır. Çubuğunu tüttür.
Ferda balık malzemesi satar da balık tutmaktan anlar mı? Turna, tatlı su kefali, levrek avında canlı balık, solucan, hindi, tavuk ciğeri mutfak balıkçılarının işi olduğu için, meps, cleo, sasi, çekirge gibi suni yemler büyük önem taşır. Yeri bileceksin, yerini bileceksin, markayı bileceksin, yılın moda rengini bileceksin.
Taş yerinde ağırdır
Ferda'nın balıktaki ilacı Bülent Torpil'dir. Daha beraber balığa gidilip de, hepimiz Ferda'ya yardım etsek de Bülent'in Ferda'yı dövmediği bir av görülmemiştir. Birisi bilgiyi stoklar, malzeme elinin altında bütün hafta bilenir. Bülent ise gider işinden fırsat buldukça mevkiide gizli gizli çalışır elini alıştırır, hangi saatte otun ne kadar uzağında balığın vurduğunu dener, misinanın inceliğini tespit eder tuttuğu balığın çoğunu da geri salar.
Alan Greenspan için de derler ki hayatın içinden geldi. Her gün 4 ekranda 40 veriyi izler, 5 kişi ile de telefonla konuşur. Ne hangi veriyi izlediğini biliriz, ne kimlerle görüştüğünü. Bu bizim Torpil'in gizli gizli Çerkeş'in Soğanlı'sında çalışmasına benzer.
Taş yerinde ağırdır. Amerikan ekonomisi gibi yapısallaşmasında uzun istikrarı sağlamış, her türlü verisi bol, ekonometriye gelir bir ekonomiden çıkan sonuçları evrenselleştirip teorize etmek sonrada Türkiye'ye uygulamaya kalkmak ancak mühendislik eğitimi almış ekonomist arkadaşların yetenek ve becerileriyle gerçekleştirilebilir. Eşiği, beşiği bunlar icad etmiştir. Söylediklerine çaresizlikten kendileri de inanırlar. Bizimki gibi bir ekonomide aktarım mekanizmalarınıda tartışırlar, peçeli enflasyon hedeflemesini de. Bu arkadaşlara göre, veri masajlamak ekonometriyi bilim dalı haline getirdiği için ileride masaj salonları ile ekonometri arasındaki benzerlik de bir pazar yazısına kurban gidecek.
|
