|
Yerliler küresel dalgaya karşı
Finansal piyasalar ortadoğu kaynaklı yeni bir stresin altına girdi. Özelinde Türkiye, Kuzey Irak'a operasyon ihtimalini de fiyatlara yansıtmaya başladı. Bu nedenle Türkiye Borsası'ndaki düşüş İsrail Borsası'nı bile geçti. Ortadoğu krizinin seyri, piyasaların seyrini etkilemeyi sürdürebilir. Krizin yatışması piyasalara pozitif, tırmanması ve yayılması ise negatif yansıyabilir.
Negatif yansımalarda Türkiye'den sıcak para çıkacak, pozitif yansımalarda yeni sermaye girişi olabilecek veya en azından çıkış olmayabilecek.
Sıcak parada erime
Açıklanan son verilere göre, yabancılar mayıs ayından sonra haziranda da Türkiye'den çıkışlarını sürdürmüş. Bitişikte yer alan ve her ay güncellenen sıcak para stoku tablosundan bazı belirlemeler yapılabilir.
* Türkiye'deki sıcak para stoku son iki aylık azalmayla 41.7 milyar dolara indi. Bu, sıcak para stokunu bir yıl önceki düzeyine geriletti. Stok, haziranda 8.1, mayısta 13.5 milyar dolar azaldı.
* Bu azalma yabancıların devlet iç borçlanma senetlerinden ve mevduat kaleminden net çıkışları yanında, döviz kurunun artmasından, bonoların ve hisse senetlerinin değer kaybetmesinden kaynaklandı. Hisse senetlerinde mayısta yabancı çıkışı yoktu; haziranda olsa bile çok sınırlı kalabilir. Bunu haziran ayı cari işlemler dengesi verileri açıklandığında göreceğiz.
* Türkiye'deki sıcak para stoku şubat sonunda 67.2 milyar dolarla rekor rakama ulaşmıştı. Martta küresel piyasalarda meydana gelen kötüleşmeyle başlayan kaçış nisan ayında duruldu, hatta kısmen tersine döndü. Ama mayıs ayında yeniden hazlanan çıkışla yabancıların Türkiye'deki portföy yatırımlarının büyüklüğünde 25.5 milyar dolarlık veya yüzde 38'lik daralmayı beraberinde getirdi.
* Bu ölçüde ciddi bir daralmaya Türkiye'den çok daha küçük boyutlu bir sıcak para çıkışı yol açtı. Cari işlemler dengesi verilerinden mayıs ayında Türkiye'den çıkan para miktarının 4 milyar dolar olduğu görülüyor. Hem yabancıların mevduat rakamından hem de devlet borçlanma senetleri tutarlarından haziran ayında bu rakamın önemli oranda azaldığı tahmini yapılabilir.
Dövizdeki tutum
Üstelik bu sırada yerli yatırımcıların döviz satarak piyasaları dengelemelerine rağmen... 3 Mayıs'ta açıklanan ve dalgalanmayı başlatan nisan enflasyonunun hemen ardından 5 Mayıs'ta yerli gerçek kişilerin döviz tevdiat hesapları 42.8 milyar dolarken 23 Haziran'da bu rakam 40.2 milyar dolara kadar indi. Yani, yabancıların alımları karşısında yerliler 2.6 milyar dolara varan bir döviz sattı. Bu da kurun yukarı yönlü hareketini ciddi biçimde sınırlamış olabilir. Çünkü yerlilerin 2.6 milyar dolara varan satışı yabancı çıkışının en azından yarısına denk geliyor.
Borsadaki tutum
Hisse senedi piyasasından yabancıların çıkışı ise pek kolay olmuyor. Bunda ellerini çabuk tutarak yabancıya satış fırsatı vermeyen yerli borsa oyuncularının da önemli rolü var. Her ne kadar Maliye Bakanı'nın kendilerine kızmasını engelleyemedilerse de yabancıların Türkiye'den daha fazla para çıkarmasını önlediler.
Yerlilerin dövizden sonra hisse senedi piyasasındaki tutumu, sıcak paranın ülkeyi terk ederken piyasaları daha fazla yakıp tutuşturmasını önledi.
Bu da, küresel etkilerle hareket eden yabancıların karşısında yerlilerin pozitif beklentilere sahip olmasının önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
Sonuç
"Bizim hayata karşı takındığımız tavır, hayatın bize takındığı tavrı meydana getirir" Earl Nightingale
|
