|
Türkiye'nin ulusal petrol stoku ne durumda?
Ortadoğu, çok bilinmeyenli bir denklem!
Patlayan bombalar global şirketler ve gelişmiş ülkeler açısından petrolü daha da cazip hale getiriyor. Analistler, ham petrolün yüzde 31'ini üreten Ortadoğu'nun açık denizlere kapanması durumunda neler olabileceğini kestirmeye çalışıyorlar. Öyle ya; patlayan bombalar, Basra Körfezi ile Süveyş Kanalı'nda deniz trafiğini durdurur mu?
Durdurmaya kimsenin gücü yetmez...
Petrolün kalbi
Çünkü; Suudi Arabistan günde 9 milyon, İran, 3.7 milyon, Kuveyt, 2.2 milyon varil petrolü Basra Körfezi ve Süveyş Kanalı'ndan geçiriyor . Bölgenin ham petrolünü kim alıyor?
En büyük alıcı ABD .
Günde 21.5 milyon varil petrol tüketiyor . Tükettiği petrolün de yüzde 20'sini Ortadoğu'dan ithal ediyor. Kendi günlük petrol üretimi 7.7 milyon varil .
ABD'nin yanısıra AB, Japonya ve Çin Ortadoğu petrolünü ithal ediyor. Gelişmiş ülkeler petrolü sünger gibi emiyor.
Hal böyle iken, Basra Körfezi'nin ve Süveyş Kanalı'nın kapanmasına küresel dünya patronları izin verir mi?
Mümkün değil.
Unutmayın!
ABD, "Power Game" yani, "Büyük Oyun" da her zaman kendi çıkarına oyun kurgusunu kurar.
"C" grubu hisse
O yüzden her ülkenin "Ulusal Petrol Politikası" var.
Türkiye, bugüne kadar "Ulusal Petrol " politikasını kamu şirketi Tüpraş ile birlikte yürüttü. Tüpraş özelleşti. Tüpraşta kamuya ait 1 tek "C" Grubu hissesi kaldı.
C Grubu hissenin özelliği; "Tüpraş, her koşulda askeri yakıtları üretip teslim etmekle yükümlü. Ayrıca Tüpraş rafineri kapasitesinin yüzde 10'dan fazlasını devre dışı bırakmak isterse "C" Grubu hisse sahibinin olumlu onayını almak zorundadır."
Fakat olağanüstü bir durum oldu. Diyelim ki; Türk Ordusu, '3 ile 6' ay gibi sürelerde yakıt stoklayabilir mi?
Elbette, 'Türkiye'nin Ulusal Petrol Stok Programı var' diyebilirsiniz
Ama hatırlatalım. Türkiye'nin ulusal petrol stoku 20 günlük. Ayrıca Ulusal Petrol Stok Pogramına göre, dağıtım şirketleri de 20 gün boyunca akaryakıtı depolarında tutmak zorundalar.
Peki, ya sonrası?
Yanıtı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) vermeli.
Acaba 20 günlük stok denetimi yapılıyor mu? Değişen pazar nasıl organize edildi?
100 trilyon birikti
Gelişmiş ülkelerde ulusal petrol stok süresi 90 gün .
Türkiye'de de stok süresi 90 gün olmak zorunda. Stoklama demek ciddi bir kaynak demek. Türkiye'de böyle bir kaynak var mı?
Ulusal Petrol Stok programı için ithal edilen petrol ve akaryakıttan düzenli olarak 1 lira 27 kuruş kesinti yapılıyor. Kesintiler nedeniyle biriken paranın 100 trilyon lirayı bulduğu söyleniyor.
Soru şu: Size göre ham petrol stok olayı niye önemli? Stok Türkiye'nin emniyet sübapı demek.
Söze değil öze bakalım.
2003 yılını hatırlatalım.
Petrol fiyatları 25 dolar. Tüpraş, 2.5 milyon ton ham petrolün 1.5 milyon tonunu 'Ulusal Petrol Stok Programı'na göre stoklamış. Çünkü ABD'nin Irak'a saldırması bekleniyor. Nitekim mart ayında işgal başladı.
Petrol fiyatları 40 dolara fırladı. Tüpraş, stoktan dolayı 300 trilyon lira kâr etti.
IMF ile program yürüten Türkiye, derin bir "oh" çekti.
Sonuçta petrol faturası cari açığa yol açmadı. Enflasyonla mücadele programını sarsmadı.
Yeni iktidar AK Parti hiç yorulmadı. Oysa şimdi oyun kurgusu değişti.
2007'de seçim, Ortadoğu'da belirsizlik var!
|
