 |  |
 |
|
Abuk sabuk bir tartışma
Tartışıyorlar: Erkek balerine 'balet' denir mi, denmez mi? Böyle bir kelime var mı, yok mu?
Hemen belirtelim: Türk Dil Kurumu Sözlüğü 'balet' kelimesinin karşısına 'bale yapan erkek sanatçı' diye yazmış. Bazı kaynaklarda (mesela Kubbealtı Lügati) bu kelime hiç yok.
Bu tartışmayı yapanlar... Daha doğrusu "Türkçe'de balet diye bir kelime yoktur" diyenler, 'dil' denilen toplumsal olgunun; ruhunu, işleyiş biçimini, gelişimini kavrayamamış olanlar.
Dilde yer alan kelimeler neticede birer ' uydurma'dır. Bir nesneye, bir mesleğe, bir kavrama; bir 'ad' takarsın, olur biter. O ad (daha doğrusu, önce 'ses') toplumsal olarak kabul görürse... Ne ala! Kullanılır, gider. Yani dil, kolektif bir "Biz yaptık, oldu" mekanizmasıdır.
Bu temel ilkeyi akılda tutarak 'balet' meselesine bakalım... Gazeteler 'balet' diye yazıyor mu? Yazıyor. Televizyonlarda 'balet' kelimesi geçiyor mu? Geçiyor. Birisi bana, "Hasan balettir" dediğinde ben Hasan'ın bale yapan erkek sanatçı olduğunu anlıyor muyum? Anlıyorum. Az buçuk kültürü olan gazete okurları ve TV izleyicileri de anlıyor mu? Anlıyor.
O halde konu kapanmıştır: Türkçe'de kadın bale sanatçısına 'balerin', erkek bale sanatçısına ise 'balet' denir.
Bu tip bir kelime, başka dillerde varmış, yokmuş bizi hiç ilgilendirmez. Kelimenin TDK Sözlüğü'ne girecek kadar yaygınlık kazanması bize yeter.
Türk Dil Kurumu, öyle ya da böyle kullanılan 'balet' kelimesini sözlüğüne dahil ettiği için değil... Halkın dilinde olan, herkesin hiç düşünmeden anladığı birçok kelimeyi sözlüğüne almadığı için eleştirilmelidir.
|
