Bilim insanları Mars’ın “gizli okyanusu”nu ortaya çıkardı
Bilim insanları, Mars yüzeyinde milyarlarca yıl önce akan nehirlerin izlerini inceledi ve bu nehirlerin büyük olasılıkla bir okyanusa döküldüğünü gösteren jeolojik kanıtlar buldu. University of Arkansas araştırmacıları, Dünya’daki eski nehir yataklarını Mars’taki yapılarla karşılaştırarak bu sonuca ulaştı.
Araştırmada, yaklaşık 300 milyon yıl önce günümüz Kuzeybatı Arkansas'ında akan bir nehirden oluşan kumtaşı örnekleri incelendi. Bu karşılaştırmalar, Mars'taki nehirlerin denize yaklaştığında oluşan "geri su bölgesi" (backwater zone) izlerini ortaya koydu. Bu bölgelerde nehirler yavaşlar ve sedimanlarını bırakır, bu da deltaların ve daha dar nehir yataklarının oluşmasına yol açar. Hughes, Mars'taki uzun geri su bölgelerinin varlığının, gezegenin kuzeyinde geniş bir deniz veya okyanus olduğuna dair güçlü bir kanıt sunduğunu belirtiyor.
Ayrıca bilim insanları, "topografik inversiyon" adı verilen bir süreç sayesinde milyarlarca yıl önceki nehir yataklarının yer şekillerinin tespit edilebildiğini açıkladı. Mars'ta tektonik hareketler olmadığından, ince tortulların erozyona uğraması sonucu sadece nehir tabanındaki kalın kumtaşları kalmış ve tersine yükselmiş kanal sırtları oluşmuş.
Araştırma ekibi, bu sürecin Dünya'daki tek örneğini Kuzeybatı Arkansas'ta keşfetti. Hughes, "Bunu çalışmak için buraya gelmiştim, ancak bunu kendi arka bahçemde bulmak büyük bir tesadüf oldu" dedi. Bulgular, Geophysical Research Letters dergisinde yayımlandı.
Kaynak: Hughes, C. M., Shaw, J. B., Fernandes, A. M. & Swanson, T. E. (2025). Stratigraphic Evidence of Backwater Morphodynamics and Lowland River Deltas in the Northern Hemisphere of Mars. Geophysical Research Letters. DOI: 10.1029/2024GL112957