Gençliğin sırrı çözüldü: Hücreleri erken yaşlandıran gizli mekanizma ortaya çıktı!
Rockefeller Üniversitesi’nde yayımlanan yeni bir çalışma, hücrelerin neden belirli bir bölünme sayısından sonra durduğunu nihayet net biçimde ortaya koydu. Araştırmaya göre “replikatif yaşlanma” olarak bilinen bu süreç, tamamen ATM kinaz adlı DNA hasarına yanıt veren protein tarafından yönetiliyor.
Hücreler her bölündüğünde telomerleri kısalıyor ve sonunda bu koruyucu yapılar o kadar küçülüyor ki kromozom uçları DNA kırığı gibi algılanıyor. Bu noktada ATM devreye girerek hücreyi kalıcı olarak durduruyor. Böylece erken evre kanser klonlarının çoğalması engelleniyor ve güçlü bir tümör baskılama mekanizması devreye giriyor.
Çalışma ayrıca yıllardır merak edilen bir soruyu da yanıtladı: Neden hücreler laboratuvardaki yüksek oksijen ortamında (yaklaşık %20) daha çabuk yaşlanıyor? Araştırmacılara göre yüksek oksijen ATM'yi "hiperaktif" hale getiriyor. Bu durum kısa telomerlerin daha hızlı hasar olarak algılanmasına ve hücrenin erken yaşlanmasına sebep oluyor.
Düşük oksijen koşullarında (%3) ise ATM daha sakin çalışıyor ve hücreler çok daha kısa telomerlere rağmen bölünmeye devam edebiliyor. Bulgular, kanser hücrelerinin düşük oksijenli ortamlarda kısa telomerlere tolerans göstermesini de açıklıyor. Bilim insanları, ATM'yi yeniden aktive etmeye yönelik tedavilerin bazı tümörlerde büyümeyi durdurma potansiyeli taşıdığını belirtiyor.