56 milyon yıl önce dünya nasıl cehenneme döndü? Bilim insanları şaşkın: Tehlike yeniden kapımızda...
Yaklaşık 56 milyon yıl önce Dünya, 5.000 yıl gibi kısa bir sürede atmosferdeki karbon miktarının hızla artmasıyla 6°C kadar ısındı. “Paleosen–Eosen Termal Maksimumu (PETM)” olarak bilinen bu ani ısınma dönemi, gezegendeki bitki örtüsünü kökten değiştirdi. Nature Communications’ta yayımlanan yeni araştırmaya göre, birçok bitki aşırı sıcaklığa uyum sağlayamayarak karbon tutma kapasitesini kaybetti. Bu durum, küresel ısınmanın 100.000 yıldan uzun sürmesine katkıda bulundu.
Bilim insanları, bitki evrimini, yayılımını ve karbon döngüsünü modelleyen bir bilgisayar simülasyonu geliştirerek bulguları ABD Bighorn Havzası, Kuzey Denizi ve Arktik bölgesinden alınan fosil polen verileriyle karşılaştırdı. Orta enlemlerde avuç içi kadar küçük, kuraklığa dayanıklı türler yaygınlaşırken; yaprak döken ağaçlar ve topraklardaki organik karbon miktarı azaldı. Bu değişim, karbonun bitki ve topraklarda depolanma kapasitesini önemli ölçüde düşürdü.
Buna karşılık, yüksek enlemlerde bitki boyu ve biyokütlesi arttı; iğne yapraklı ormanların yerini geniş yapraklı bataklık türleri aldı.
Araştırmacılar, günümüzde yaşanan insan kaynaklı küresel ısınmanın PETM'den on kat daha hızlı gerçekleştiğine dikkat çekerek, modern bitkilerin uyum sağlamak için çok daha az zamana sahip olduğunu vurguluyor. Bu durum, karbon döngüsünün geleceği açısından ciddi bir risk oluşturuyor.