kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Teknoloji
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Abdurrahman Yildirim @ SABAH
 

Türkiye'de işsizliğin çaresi neden ABD'deki istihdam artışında

ABD'deki işsizlerle Türkiye'deki işsizlerin kaderini birbirine bağlayan ABD'deki faiz oranları ve doların değeri. Nasıl bağladığına gelince...
Geçen haftasonu ABD'nin mart ayı istihdam verileri açıklandı. Tarım dışı istihdamın 120 bin artması bekleniyordu, 308 binlik artış gerçekleşti. Bu Nisan 2000'den bu yana en büyük aylık artış. Gerçi bu aşırı bir artış olarak da değerlendiriliyor ama nisan ve mayıs ayında sürmesi durumunda, ABD'de faiz oranlarının artırılmasının gündeme gelebileceği tahmin ediliyor. Normalde kasım ayında yapılacak seçimlere kadar faizlerin artırılmasına pek ihtimal verilmiyordu, ama ekonomideki iyileşmenin asıl göstergesi olan istihdam artışında sağlanan olumlu gelişme üzerine faiz artışının haziran veya en geç ağustos ayında olabileceği konuşuluyor.
*Dışarıda doların durumu- Faiz oranının 1958 yılından beri en düşük düzeyi olan yüzde 1'den yukarı doğru yollanması dünyada paranın yönünü yeniden ABD'ye ve dolara doğru yöneltebilecek. Bunun ihtimali bile, doların değerinin artmasına yol açtı. Bu da şu anda gelişmekte olan ülkelere kaymış olan paranın geri dönmesi demek. Yani ABD'de faiz artışı Türkiye'den para çıkışına yol açabilir.
O zaman çok ihtiyacımız olan dolar artışı kendiliğinden gerçekleşebilir. Merkez Bankası'nın ayrıca destek vermesine gerek kalmaz.
*İçeride doların durumu- Yurtdışında tam böyle bir gelişme olmuşken, yurtiçinde dolar 1.300 bin liraya çok yaklaştı. Merkez Bankası da her gün ihalelerle aldığı döviz miktarının tavanını 40 milyon dolar daha artırarak 140 milyon dolara çıkardı. Günlük 140 milyon dolarlık alım gerçekleşirse bir ayda 3 milyar doları, üç ayda 9 milyar doları, beş ayda 15 milyar doları bulur. İlkbahar ve yaz aylarına giriyoruz. Nisan, mayıs, haziran, temmuz ve ağustosu sayarsak beş ay eder. Bu dönemde turizm ve işçi dövizi gelirlerinden dolayı dövizin bol olduğu ve kurun düşüş yönünde baskı altına girdiği aylar. Eğer ABD'den bir faiz artırımı gelmezse, yani kuru yükseltecek dış destek olmazsa ve Türkiye'yi etkileyecek şok bir olay meydana gelmezse, Merkez Bankası bu kadar dövizi satın almak durumunda kalabilir. O zaman piyasaya çıkacak TL'nin yeniden geri çekilmesi gerekecek ve bunun da belli bir maliyeti var.
*Dolar düşük, ithalat yüksek- Hem dışarıdan destek geleceği umudu hem de Merkez Bankası'nın alım müdahaleleri eğer doların düşüşünü durdurursa hatta biraz artırırsa, bundan Türkiye'de işsizlik sorunu olumlu etkilenebilir. Dolar kuru ile işsizliğin arasındaki ilişki ise ithalattan. Kur çok düşünce sanayicinin rekabet gücü azalıyor. Yurtiçinden aldığı aramalının fiyatı kur düzeyinde düşmediği için yüksek kalıyor. O da maliyet düşürebilmek için aramalını yurtdışından ithal etme yoluna gidiyor. Bunu sadece ihracata çalışan sektör ve şirketler değil, yurtiçine mal veren üreticiler de yapıyor. Herkes Çin'in rekabetinden şikayet ediyor. Ama kimse bu ülkeden ithalattan geri duramıyor. İş dönüp dolaşıp ara mal üreten sanayi sektörülerinde ve işyerlerinde istihdam azalmasına geliyor.
*Büyüme var iş yok-
Ekonomide büyüme var, ama istihdamda yok. 2003 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 5.9 büyüdü ama çalışanların toplam sayısı 21 milyon 354'ten 21 milyon 147 bine düştü. İşsizlik oranı yüzde 10.3'ten yüzde
10.5'e yükseldi.
Gelinen aşamada işsizlerin kaderi bir yerde doların artmasına bağlı. Kim derdi ki, gün gelecek dolar Türkiye'de de düşecek ve bu düşüş ekonominin önemli sorunlarından biri olacak, işsizlerin sayısını daha da çoğaltacak.
*Sonuç- "En büyük zorluklar, onları aramadığımız yerlerden çıkar" Goethe

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Doların düşmesi de, yükselmesi de zor   / 09-04-2004
 Türkiye'de işsizliğin çaresi neden ABD'deki istihdam artışında   / 08-04-2004
 Kıbrıs'ta umut korunsun yeter, mayıs sonrasında da çözüm olur   / 07-04-2004
 Tüketici için marketi bırak semt pazarlarına bak   / 06-04-2004
 Normal koşullarda bono, borsa ve fonla yola devam   / 05-04-2004
 Özel sektör içeriden aldığı kadar yurtdışından da borç alıyor   / 02-04-2004
 İşsizlik için büyümeden fazlası gerek   / 01-04-2004
 Kıbrıs'ta işler iyi borsada niye kötü?   / 31-03-2004
 Seçimi almanın yolu işsizlikten geçer   / 30-03-2004
 İki seçim arası faiz ve enflasyon taban, iç borç ve işsizlik tavan   / 29-03-2004
ABDURRAHMAN YILDIRIM
O bir sanayi imparatoruydu
Ölümüyle Türkiye'yi sarsan...
OKAN MÜDERRİSOĞLU
Ağa'nın son vasiyeti: Aman grev olmasın
Ekonomik...
GÜNTAY ŞİMŞEK
Denizciler ileri, filoları geri gidiyor
Deniz Ticaret...
Trilyonluk miras için kiralık katil tuttu
Eşinin trilyonluk mirasına konmak için kiralık katil tuttuğu iddia...
Askere giderken boğazını kestiler
İstanbul'da geçtiğimiz yıl üniversiteden mezun olan 26...
Abla-kardeş komşu oluyor
Abla-kardeş komşu oluyor
Ayşegül Tecimer'in kızkardeşi Ceylan Tecimer, geçen yıl İstanbul'u...
Çeşme kaçamağı
Çeşme kaçamağı
atv'nin reyting rekorları kıran dizisi 'Melekler Adası'nın yıldızı...
IMKB
E: 19,260 D:% -1.26
DOLAR
S: 1,353,000 D:% 1.58
EURO
S: 1,631,000 D:% 1.24
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Teknoloji | Sarı Sayfalar | Otomobil | ON
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.