Devlet en ucuz AB ülkesinin fiyatını baz kabul edince pek çok firmanın SSK'ya sattığı ilacın fiyatı bir anda yüzde 30 ucuzladı. Roche firması artık SSK'ya Neorecormon adlı ilacı 230 milyona değil, 163 milyon liraya satmaya başladı....
İki ay önce uygulanmaya başlanan yeni ilaç kararnamesi, SSK'nın pek çok firma tarafından yüksek fiyat uygulanarak kazıklandığını bir kez daha gözler önüne serdi. Roche firmasının SSK'ya 230 milyon liraya sattığı Neorecormon adlı ilacın, devlet ve üniversite hastanelerine 150-170 milyon lira gibi daha düşük fiyatla satılması büyük bir tartışma başlatmıştı. Bu tartışmalar sürerken, Roche firmasının, daha önce ihale edilmiş (22 Aralık meşhur ihale) ama fiziki olarak teslim edilmemiş pek çok ilacı, daha düşük fiyatla SSK'ya satmayı kabul ettiği ortaya çıktı. Sıcak gelişmeleri aktarmadan önce, konuya yabancı olanlar için sistemin nasıl işlediğini anlatmak gerekiyor: Türkiye'de satılan tüm ilaçların toplu alımlarda, eczanelerde en fazla hangi fiyattan satılacağını bir komisyon belirliyor. Ve nihayetinde Sağlık Bakanlığı fiyat listesini tek tek açıklıyor. Hiç bir ilaç, belirlenen fiyattan yukarı satılamıyor. Eczanelerin, ecza depolarının uygulayacağı kâr marjları belli.
SSK EN BÜYÜK TOPTAN ALICI Kesin rakamlar olmamakla birlikte Türk pazarında satılan her 100 kutu ilacın 15'ini devlet ve üniversite hastaneleri, yüzde 30 ila 40'ını SSK satın alıyor. Gerisi ise eczanelerde tüketiliyor. Pek çok ilaçta SSK'nın payı yüzde 70'lere kadar çıkıyor. SSK ve diğer devlet ve üniversite hastaneleri 2003 yılında yürürlüğe giren ihale kanuna göre ihale açıyor. Tartışmanın özü şuydu: Kimi firma, SSK'ya "bakanlığın belirlediği liste fiyatından" mal verirken, devlet ve üniversite hastanelerine aynı ilaç çok daha ucuza satılıyordu.
ROCHE FİYATI NASIL DÜZELTTİ? 15 Haziran'da yürürlüğe giren yeni ilaç kararnamesi bu çarpıklığı düzeltecek. En azından SSK'nın yükünü hafifletecek. Dün, SSK'ya teklif edilen ve genelde Roche firmasına ait ilaçların yer aldığı bir teklif mektubu elime ulaştı. Tablo, Roche firmasının düne kadar SSK'ya 230 milyon liraya sattığı, örneğin Neorecormon adlı ilacı bundan böyle 163 milyon liraya vermeyi kabul ettiğini gösteriyor. Nasıl oldu bu? Nedeni şu: Yeni kararname ithal ilaç fiyatlarını belirlerken, yeni bir kriter edindi. Buna göre, Fransa, İspanya, Portekiz, İtalya ve Yunanistan incelenerek ilaç fiyatları belirleniyor. Ve en düşük fiyat hangi ülkede ise, o fiyat Türkiye'de de geçerli sayılıyor. İnceleme sonunda Roche firmasına ait Neorecormon ve Johnson&Johnson'a ait Eprex, en ucuz Yunanistan'da (163 milyon lira civarında) satıldığı tespit edildi.
ARTIK SİSTEM DEĞİŞTİ Bu tespit üzerine Türkiye'de de adı geçen ilaçların tavan seviyesi, aşağıya çekildi. Nitekim, SSK geçmiş tarihte gerçekleşip, henüz fiziken teslim alınmamış ilaçlarda bile yeni fiyatların uygulanmasını istemiş. Sonuçta, pek çok firmanın inanılması güç bir kâr marjı ile çalıştığı ortaya çıkmış.
