Borsa iki yıllık yolu üç ayda aldı

İMKB Endeksi'nin 17 Eylül 2001'de 0.43 cent'ten başlayan altıncı büyük yükselişinde tüm zamanların rekor düzeyi olan 3.79 cent'lik zirveyi yakalamasına az kaldı. Karlı günlerde hızını kesmeyen İMKB Endeksi dün 1. seansta 3.41 cent'e kadar yükseldi. Endeksin bu düzeyi tarihinin ikinci en yüksek seviyesi.
Böylece çıkışa geçtiği taban düzeyine göre İMKB'nin dolar bazında yaptığı prim yüzde 693'ü buldu. Bu oran, 2000 yılındaki büyük çıkışta yüzde 465'e varan primin üzerinde ama 1990'daki ikinci büyük çıkışın da gerisinde. 1990'daki ikinci çıkışta İMKB dolar bazlı endeksi yüzde 1.030'luk prim yapmıştı. Süre olarak da altıncı büyük çıkış, 17 Ocak itibariyle 52 ayı geride bıraktı. Bu süre, 1994 krizi sonrasında başlayan dördüncü büyük yükselişteki 41 aylık süreyi de geride bıraktı ve en uzun çıkışı oluşturdu.

Son üç ayda hızlandı
İMKB'nin seyri bitişikteki tabloda ortalama dolar bazlı endekste görülüyor. 2000 yılındaki ortalama 2.37'lik endeks düzeyine 2005'te 2.20 cent'le yaklaşıldı. Ocak ayının 13 iş günlük süresinde endeksin ortalaması 3.21 cent oldu. Bu ortalama ekim ayına göre yüzde 30.5 daha yüksek. Ekim ayında dış piyasaların etkisiyle yaşanan kısa süreli düşüşte ortalama endeks 2.44 cent olmuştu. Dün 3.41 cent düzeyi ile endeks son üç ayda tam 1 cent yükseldi. Halbuki ekim ayındaki 2.44 cent'e İMKB Endeksi tam dört yılda gelmişti. 2001 Eylül ayında 0.43 cent düzeyinden başlayan yükselişte dört yılda 2 cent'lik yol alınmışken, son üç ayda 1 cent'lik yükseliş gerçekleşti. Bu anlamda borsa, ekim ayına kadarki trendi çerçevesinde düşünürsek, son üç aya iki yıllık yükselişini sığdırdı. Ağır ve temkinli gidiş bir anlamda yılsonuna doğru ve yeni yılda bozulmuş gibi. Bu da son aylarda İMKB yükselişinin yine yabancıların öncülüğünde ivme kazandığını gösteriyor.

Nereye kadar gider?
İMKB'nin bu hareketi, en başından beri yabancıların etkisiyle gelişti. 11 Eylül saldırılarının hemen ardından Türkiye'nin öneminin artması ve IMF'nin 10 milyar dolarlık kaynak desteğinin ilk sinyalleri ile yabancıların Türkiye piyasasına dönüşü başladı. Kriz sırasında İMKB'deki payları yüzde 35'e kadar düşen yabancılar son verilere göre dolaşımdaki hisse senetlerinin yüzde 69'una sahip oldular. Dolayısıyla hisse senedi piyasasına her zamankinden daha fazla egemenler. Bu nedenle de İMKB, dış piyasaların bire bir etkisi altında. Yerliler de pür dikkat dışarıyı gözlemleyerek pozisyon alıyorlar. Bu açıdan İMKB Endeksi'nin hedefi 3.79 cent düzeyi dense de, borsanın gidebileceği düzeyi asıl yabancıların tavrı ve dış borsaların durumu belirleyecek.

Yabancı belirleyici
Tabii ki, yabancıların ilgisinin sürebilmesi için, piyasayı bugünlere taşıyan veya yabancıların Türkiye'ye yatırımını teşvik eden üç ana unsurun varlığı gerekir: Ekonomide programa devam etmek, siyasi istikrarı korumak, AB yolunda ilerlemek. Küresel likidite bolluğunun ve risk alma iştahının da dünyada sürmesi gerekiyor.
Bu durumda bile, bitişikteki tablodan izlenebileceği gibi, borsa sokullanma ihtiyacı duyabilir.
Bu dinlenme ihtiyacı dışında yukarıda sayılan koşullar değişmezse, İMKB Endeksi'nin önündeki hedef bir önceki rekor düzeyi olan 3.79 cent'i yakalamak olabilir.

Sonuç
"Eğer yapabiliyorsanız, diğer insanlardan daha bilge olun, fakat bunu onlara söylemeyin" Lord Chesterfield