TCMB tarafından nisan ayına ilişkin Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.
Rapora göre nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 1,69 arttı ve yıllık enflasyon 0,21 puan azalarak yüzde 19,50 oldu. Çekirdek enflasyon
göstergelerinin yıllık enflasyonundaki yavaşlama temel mal grubu kaynaklı olarak devam etti, hizmet enflasyonu görece yatay seyrini sürdürdü. Çekirdek göstergelerin ana eğilimi ise düşük seviyelerini korudu. Bu dönemde, enerji grubunda fiyatlar aylık bazda artsa da yıllık enflasyon baz
etkileriyle geriledi. Gıda yıllık enflasyonu işlenmemiş gıda fiyatları öncülüğünde yükselişini sürdürdü.
Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,94 ve 1,23 puan azalarak yüzde 16,78 ve 16,30 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, enerji ve hizmet gruplarının katkılarında sırasıyla 0,55, 0,25 ve 0,05 puan düşüş gözlenirken, gıda ve alkol-tütün gruplarının katkıları 0,33'er puan arttı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları yataya yakın seyretti. Bu dönemde ana eğilim hizmet grubunda bir miktar düşerken, temel mal grubunda önemli bir değişim göstermedi.
Nisan ayında hizmet fiyatları yüzde 0,81 yükseldi, yıllık enflasyonu ise yüzde 15,15 ile yataya yakın seyretti. Bu dönemde alt gruplarda yıllık enflasyon bir önceki aya göre kayda değer bir değişim göstermedi. Ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki yükselişte şehirlerarası karayolu yolcu taşıma hizmetleri belirleyici oldu. Diğer hizmetler grubunda, emek yoğun kalemlerde (bakım onarım, ev içi hizmetler, berber-kuaför vb.) fiyat artışlarının yüksek seyrettiği gözlendi. Bunun yanında, geçmiş enflasyona endeksleme davranışına da bağlı olarak eğitim hizmetlerindeki yüksek fiyat artışları devam etmişti. Kira grubunda ise aylık artışlar düşük seyrini korudu.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu nisan ayında 2,47 puan düşüşle yüzde 17,45 oldu. Yıllık enflasyon tüm alt gruplarda gerilemeye devam etti. Aylık bazda yüzde 1,97 yükselen dayanıklı mal grubunda mobilya (yüzde 6,15), otomobil (yüzde 1) ve beyaz eşya (yüzde 2,19) fiyatları öne çıktı. Diğer temel mallar grubunda ise fiyat artışı ılımlı görünümünü korudu. Bu dönemde, giyim fiyatlarındaki artış mevsim ortalamalarının oldukça altında kadı. Özetle, temel mal grubu enflasyonu Türk lirasındaki değer kaybına karşın iç talepteki zayıf seyrin de etkisiyle yavaşladı.
"Eşel mobil uygulamasının devreye girmesi akaryakıt fiyatlarında daha olumsuz bir görünümü sınırladı"
Rapora göre enerji fiyatları nisan ayında yüzde 1 arttı. Bu gelişmede döviz kuru ve petrol fiyatları kaynaklı olarak aylık bazda yüzde 2,35 artış gösteren akaryakıt fiyatları etkili oldu. Bu dönemde, eşel mobil uygulamasının devreye girmesi akaryakıt fiyatlarında daha olumsuz bir görünümü sınırladı. Bu çerçevede, enerji grubu yıllık enflasyonu baz etkisiyle yüzde 14,42 seviyesine geriledi.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu nisan ayında 2,09 puan artarak yüzde 31,86 oldu. Bu yükselişte, yıllık enflasyonu yüzde 45,69'a ulaşan işlenmemiş gıda grubu belirleyici oldu. Özellikle, taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyonun yüzde 73,66'ya ulaşması dikkati çekti. Bu dönemde, patates (yüzde 23,17) ve beyaz et fiyatları (yüzde 10,84) yüksek oranda artarken, kırmızı et fiyatlarında mart ayında görülen artış eğilimi önemli ölçüde hızlandı (yüzde 6,39). İşlenmiş gıda grubunda fiyatlar nisan ayında yüzde 0,97 arttı, grup yıllık enflasyonu 0,47 puan yükselişle yüzde 19,16 oldu. Bu grupta ekmek-tahıllar başta olmak üzere alt gruplar genelinde fiyat artışları izlendi. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu yüzde 23,26
seviyesine yükseldi.
Nisan ayında tütün ürünleri fiyatları yüzde 7,45 oranında arttı. Böylelikle, tütün ürünlerindeki nispi ÖTV oranının ocak ayında yüzde 63'ten yüzde 67'ye yükseltilmesinin ilk yansımaları görüldü. Bu doğrultuda, alkol-tütün grubunun yıllık enflasyonu 6,95 puan artışla yüzde 9,66'ya ulaştı. Fiyat
ayarlamalarının sürmesiyle tütün grubu enflasyonundaki yükselişin mayıs ayında devam etmesi bekleniyor.
"TÜKETİCİ FİYATLARI ÜZERİNDEKİ ÜRETİCİ FİYATLARI KAYNAKLI MALİYET BASKILARI GÜÇLENDİ"
Rapora göre yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 2,98 arttı, yıllık enflasyon 0,48 puan yükselerek yüzde 30,12 oldu. Bu artışta, döviz kuru gelişmeleri ile petrol fiyatlarındaki artışın etkisi hissedildi. Bu dönemde, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi yükseldi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji grubunda belirgin olmak üzere, fiyatların alt gruplar genelinde arttığı gözlendi. Enerji grubundaki artışta petrol ürünleri ile elektrik fiyatları etkili oldu. Dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya grubu; dayanıksız tüketim malları fiyatları ise et ürünleri öncülüğünde yükseldi.
Ara malı grubundaki fiyat artışında demir-çelik, tekstil iplik ve elyafları ile temel kimyasallar; sermaye mallarında metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtlarının parça ve aksesuarları ile makineler belirleyici oldu. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları güçlendi.
