YAZARLAR

31 Temmuz 2014, Perşembe
İşbirlikleri Tam Gaz
HALİT BOLKAN İşbirlikleri Tam Gaz
Yazarın Tüm Yazıları
Çoğu zaman hepsini takip etmek neredeyse imkansız hale geliyor. Sadece modeller ve teknolojilerden bahsetmiyorum. İşin bir de kurumsal tarafı var. Yani markaların yaptığı yatırımlar, pazarlama ya da satış konusunda yeni stratejiler ve tabii ki işbirlikleri.
Bu sektörde işbirlikleri yeni bir olgu değil elbette ama tarihe bakıldığında günümüze yaklaştıkça işbirlikliklerinin hızla arttığı ve çapının genişlediği görülüyor. Tabii burada aynı çatı altındaki markaların birbirleriyle yaptığı teknolojik ortaklıklara bir parantez açmak gerekiyor. Zaten başka bir markayı çatısı altına alan firma, yüksek karlılık için ortak parça kullanımını artırmak zorunda; en azından çoğunlukla diyelim. Geçmişte çok markalı şirketler ağırlıkla ABD'de karşımıza çıkardı. GM, Ford ve Chrysler, bünyelerindeki birkaç markayla farklı gelir seviyesindeki tüketicilere birbirine benzer teknolojileri satardı. Bu noktada asıl amaç pastadan daha büyük bir dilim kapmaktı. Hele 1950 ve 1960'lı yıllarda Amerikan otomobillerinin hemen her yıl değişen tasarımları, bu tip işbirliklerinin pek de geliştirme maliyetli ilgili olduğunu kanısını bende uyandırmıyor. Elbette aynı dönemlerde Avrupa'da da güçsüz düşen markaları alan firmalar vardı ama bu birliktelikler çoğunlukla uzun vadeli olmuyordu.
Avrupa'da çok markalı olup bu durumu olumlu kullanabilen en dikkat çekici grup VW Grubu oldu. Özellikle de Ferdinand Piech yönetimindeyken geçilen ortak platform stratejisiyle farklı beğenilere ve cüzdanlara hitap eden markalarda yan sanayiden temin edilen parçalarda ciddi bir maliyet avantajı elde eden grup hızla yükselişe geçti. Elbette araştırma ve geliştirme maliyetlerinde de avantaj sağlanması cabası. 90'lı ve 2000'li yıllarda Mercedes'ten BMW'ye Renault'dan Fiat'a birçok Avrupalı marka Japon, Amerikan, İngiliz markaları satın aldı ya da ortaklık yaptı. Hatta bir ara ortaklıklar öyle bir hal aldı ki, kimin eli kimin cebinde belli değildi.
Binek otomobillerdeki işbirlikleri genelde müşterilerin gözüne pek çarpmayacak noktalarda ve elbette kaputun altında yoğunlaşırken, ticari araç sektöründe durum daha farklı. Örneğin Türkiye'de üretilen Fiat Doblo çok küçük değişikliklerle Opel Combo olarak da satılırken, Renault Kangoo ise Mercedes Citan olarak arz-ı endam eyledi. Fiat Fiorino, Citroen Nemo ve Peugeot Bipper; Opel Vivaro ve Renault Trafic, Peugeot Expert, Citroen Jumpy ve Fiat Scudo gibi örnekler de neredeyse sadece amblem değişiklikleriyle yolda. Son gelen haber Türkiye'yi de ilgilendirebilir. Renault ve Fiat, 2016'da satışa sunulacak bir hafif ticari için düğmeye bastı. Altyapı Renault'dan, tasarım ise Fiat'tan gelecek. Bakarsınız yeni Fiat Fiorino'nun ikizi bu kez Renault'dan gelir!
SON DAKİKA