2005'te gündemimizde bazı illere sağlanan yatırım ve istihdam teşviki vardı. Teşvik 2006'da da çok konuşulacak...
Fakir iller için çıkarılan teşvik zengin illere yaradı
2005'te gündemimizde bazı illere sağlanan yatırım ve istihdam teşviki vardı. Teşvik 2006'da da çok konuşulacak...
Çünkü yatırımı Uşak, Sivas Osmaniye, ve Düzce aldı. Doğu'da 15 ilde hiç fabrika açılmadı. Kimse iş bulamadı.
Geri kalmış illerde yatırım ve istihdam sağlanması için çıkarılan teşvik yasası gelişmiş illere yaradı. İki yıl önce 5084 sayılı yasa kapsamında 36 ile başlayan daha sonra 49 ile çıkarılan teşvik yasası ile bu illerde toplam 848 yatırıma başlandı. Ancak özellikle Düzce ve Uşak gibi batıdaki illerin teşvik kapsamına alınması ve il sayısının 49'a çıkarılması sonucu gelişmemiş Doğu için çıkarılan yasa yine gelişmiş illere yaradı. Teşvik sonrası 84 fabrika yatırımının başladığı Uşak bu işten en karlı çıkan il olurken Adana'nın yanı bışandaki Osmaniye de teşvikli yatırımların aktığı ikinci il oldu. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener'in şehri Sivas ve İstanbul-Ankara yolunun tam ortasında yer alan Düzce teşvik piyangosu çarpan diğer iller oldu.
ŞENER'İN VARLIĞI YETTİ Hem Türkiye'den hem de Almanya'dan çok sayıda yatırım projesine ev sahipliği yapılan Sivas'ta son bir yılda 78 yatırıma başlandığını ifade eden Sivas TSO Başkanı Osman Yıldırım, şu ana kadar üretime geçen 58 firmada, 2 bin 700 kişinin istihdam edildiğini bildirdi. Teşvikli iller içerisinde örnek gösterilen Sivas'ın, bu başarısını pazarlama çalışmasına bağlayan Yıldırım, Başbakan Yardımcısı Şener için de "Onun varlığı bu yatırımları almamıza yeti" dedi. Yıldırım ayrıca şunları söyledi: ''Hızla sanayileşmekte olan Sivas'ımızda artan yatırım taleplerini karşılamak amacıyla 1. OSB'yi genişletme çalışmaları başlatıldı. Ancak, kamulaştırma bedeli olarak acil ihtiyaç duyulan 1 trilyon 600 milyar TL Maliye Bakanlığı'ndan bir türlü çıkartılamadı."
15 İL SIFIR ÇEKTİ Yatırımların artması ile istihdam sağlanması amaçlanan doğu illeri yine bu işten zararlı çıkanlar oldu. Tam 15 Doğu ili ile İç Anadolu bölgesinden Nevşehir iki yılda yatırımda sıfır çekti. Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu teşvikten dolayı hiç fabrika açılmadığını belirtiyor. Aliybeyoğlu şunları kaydediyor: "Bırakın fabrika açılmayı fabrikalar kapanıyor. İşadamı Düzce'yi bırakıp Kars'ta yatırım yapmaz. Bizim tek kurtuluşumuz Ermanistan sınır kapısının açılması."
ADIYAMAN VE ELAZIĞ Doğu'da Sivas'tan sonra yasadan yararlanan ik il Adıyaman ve Elazığ oldu. Elazığ'da yeni yatırımlarla 1.150 kişi, toplamda ise 3 bin 750 kişi yasa sayesinde iş bulmuş. Yatırımı devam eden 14 fabrika varken 20 fabrikanın daha gelecek yıl kurulması bekleniyor. İlk teşvikli illerden birisi olan Adıyaman'da teşvik sayesinde 30 fabrika açılmış. Adıyaman Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Zafer Ersoy, teşvikten sonra 30 fabrikanın faaliyete geçtiğini ve 4 bin 500 civarında istihdam sağlandığını belirterek, "Organize sanayi Bölgesi'nde bütün yerler doldu ikinci bölge çalışmasına başladık. Gıda, oto yan sanayi ve tekstil ağırlıklı yatarımlar sürüyor. Toplam 15 bin ihtihdam sağlanmasını bekliyoruz. Ancak teşvik kapsamı genişletildikten sonra talepler biraz duruldu" dedi. Diyarbakır'da ise 11 küçük işletmenin temeli atılmış. Bu işletmelerde ancak 250 işçinin istihdam edilmesi bekleniyor.
YOZGAT'TAN 35 YATIRIM KAÇTI Tokat Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Orhan Sarıtaşlı'nın verdiği bilgilere göre Tokat'ta 106 başvuru olmuş. 48 tanesi değerlendirmeye alınmış. 8 tanesi yatırım yapmış. 20 fabrika inşaat halinde 20 işyeri ise proje aşamasında. Sarıtaş, "Daha önce 10 işçi çalıştıran yararlanıyordu. Şimdi 30 işçi şartı gelince yatırımcılar kaçıyor. Bu yatırımcıların yüzde 99'u ilimizdeki küçük esnaf. Dışarıdan sadece Relaks Tekstil adlı firma geldi. 200 kişi çalışıyor" diyor. Amasya'ya ise teşvik sonrası sadece 50 kişi istihdam edilecek mermer fabrikası açıldı. Ancak Merzifon ilçesinde 15 fabrika açılmış. Yaklaşık 1.500 kişi istihdam edilmaya başlanmış. Yozgat'ta ise sadece 2 fabrika kurulmuş. 4325 sayılı sadece 19 ili kapsayan teşvik kapmasında olan Yozgat'ta 55 fabrika temeli atılmıştı. Yeni teşvik yasası ile bir çok il teşvikli olunca diğer iller 35 yatırımı kapmış.
