Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, meşru Libya Başbakanı Fayiz es-Serrac'ı, başkent Trablus'a düzenlediği saldırılar başarısız olan ve uluslararası arenadaki yalnızlığı artan Halife Hafter ile aynı masaya oturtma ve siyasi sürece yeniden entegre etme girişimi bu kez başarısız oldu.
Fransız "Intelligence Online" adlı istihbarat bağlantılı bir sitede pazartesi günü, bugün Fransa'nın başkenti Paris'te Tobruk'taki Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih, darbeci Hafter ve Serrac'ın da katılacağı toplantı yapılacağı yönünde bir haber yayımlandı.
Libya Başkanlık Konseyi Sözcüsü Galib el-Zaklai, söz konusu haberi yayınlamakta gecikmedi.
Serrac'ın Fransa'yı ziyaret daveti aldığını ancak bunun zamanının belli olmadığını belirten Zaklai, uluslararası aracılar ne kadar büyük olursa olsun, uzak ya da yakın gelecekte Serrac ile Hafter arasında böyle bir buluşmanın olmayacağını vurguladı.
- Hafter'in diplomatik olarak ehlileştirilmesi girişimi
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın siyasi oyuna dahil etmeyi planladığı Hafter, Libya Başbakanı Serrac ile Paris'in La Celle Saint-Cloud banliyösünde Temmuz 2017'de görüşmesinden bu yana eşi görülmemiş bir uluslararası tecritle karşı karşıya.
Fas'ta Aralık 2015 yılında imzalanan Suheyrat Anlaşması, askerlerin siyasi diyaloğa katılımından bahsetmemiş olsa da Le Drian uluslararası yaptırımlarla tehdit edilmesine rağmen Hafter'e diplomatik meşruiyet vermeye çalıştı.
Hafter, 2017'den bu yana Serrac ile Paris'te, İtalya'nın Palermo kentinde ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) başkenti Abu Dabi'de görüştü, Ocak 2020'de Moskova ve Berlin'de toplantılara katıldı.
Ancak Hafter'in bu görüşmelerde varılan anlaşmalara uymaması, Serrac'ın herhangi bir diyalog masasına oturmayı reddetmesine neden oldu.
Hafter'in Trablus'ın güney mahallelerinde hezimete uğraması, kendisini destekleyenler dahil birçok ülkeyi siyasi diyalog turlarında doğu bölgesinin temsilcisi olarak TM Başkanı Salih'e odaklanmaya itti.
Libya hükümeti ile Tobruk'taki TM arasında Fas'ın Buznika kentinde gerçekleştirilen "Libya Diyalog Toplantısı'nda ve Cenevre'deki diyalogda Hafter'in temsilcisi bulunmadı. Başbakan Serrac ve TM Başkanı Salih 21 Ağustos'ta ateşkes kararı aldıklarını duyurdu. Hafter bu kararda da taraf değildi.
Hafter görmezden gelinmeyi reddederek, Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde Serrac ile Salih arasında yapılan ateşkesi ihlal etti. Hafter milisleri Sirte'nin batısında bulunan Libya ordusuna beş kez Grad füzeleriyle saldırdı, ancak yaralanan olmadı.
Hafter uluslararası topluma, diyaloğa katılmadan, beklenen geçiş yönetiminde kendisinin payını garanti altına almadan, petrol sektörünü açmayacağı ve ateşkese uymayacağı mesajını vermek istiyor.
Paris mesajı aldı ve hızlı bir şekilde Hafter'i siyasi diyaloğa döndürmek ve bir taraf olarak ehlileştirmek için harekete geçti. Ancak Serrac liderliğindeki meşru hükümet, barışçıl çözüm için kendisine verilen fırsatların çoğunu değerlendirmeyen Hafter'e yeniden el uzatmayı reddetti.
Bu nedenle, Fransız siyasi analist Nicolas Beau'ye göre, özellikle Hafter'i diplomatik ve askeri olarak destekledikleri "açık bir sır" haline geldiği için Paris girişimi, bu kez ölü doğdu.
- Elysee Sarayı, Libya dosyasını Le Drian'dan çekiyor
"Intelligence Online"ın raporuna göre, Elysee Sarayı'ndaki (Fransa Cumhurbaşkanlığı) üç kıdemli danışmanın Paris toplantısına hazırlık çalışmaları yapması dikkatleri çekti.
2014 yılından bu yana ilk kez Libya dosyası, Hafter'in sadık Fransız dostu Le Drian'ın elinden alınıyor.
Le Drian, 2017 yılında Libya dosyasını Savunma Bakanlığı'ndan Dışişleri Bakanlığı'na nakledilmesini sağladı. Ancak Elysee Sarayı'nın dosyayı ondan alması, Libya'daki görevinde başarısız olduğu ve sorunun doğrudan Macron'un eline geçtiği anlamına geliyor.
- Hedef Libya krizinin çözümü değil, Türkiye
Raporda ayrıca Serrac, Hafter ve Salih arasında bir görüşme düzenlemenin amacının "Paris'i derinden rahatsız eden Libya'daki Türk rolünü kuşatmak olduğu" belirtildi.
Fransa, Libya'daki planlarını bozduğu için Türkiye'den intikam almak istiyor. Paris 2014'ten bu yana ve ve Nisan 2019'da Trablus'a saldırısında Hafter'i güçlü bir şekilde destekledi.
Hafter, meşru hükümeti askeri olarak neredeyse devirdikten sonra, Türkiye, Haziran 2020'de, durumu tersine çevirdi ve saldırgan milisleri Trablus'un 400 kilometre doğusuna uzaklaştırdı.
Paris, her türlü yöntemi kullanarak Türkiye'yi kuşatmaya çalışıyor. Bunu silah ambargosunu denetlemek için başlatılan "İrini Operasyonu", Almanya ile İtalya'yı daha yapılmadan başarısızlığa uğrayan toplantıya davet etmek suretiyle bu iki ülkeyi Türkiye ile anlaşmazlığına dahil etmeye çalışarak yapıyor.
Ayrıca Yunanistan'ı silah anlaşmalarıyla destekleyerek Doğu Akdeniz dosyası konusunda Türkiye ile diyaloğu reddetmeye ve Avrupa Birliği (AB) Konseyi'nin 24-25 Eylül'de düzenleyeceği toplantıda, Avrupalıları Ankara'ya karşı sert olmaya teşvik ediyor.
Ancak Avrupa'daki İtalya, İspanya ve Almanya gibi ülkeler, uluslararası düzeyde nüfuzu azalan Fransa'ya karşı yükselişte olan Türkiye'ye karşı aşırılıklarında Paris ile birlikte hareket etme konusunda istekli değil.
