BM’den İsrail’in Suriye saldırılarına tepki: “Siyasi geçiş sürecini tehdit ediyor”

Birleşmiş Milletler yetkilileri, İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırıları ve ihlallerinin, ülkedeki kırılgan siyasi geçiş sürecini tehdit ettiği uyarısında bulundu. Öte yandan yapılan açıklamada İsrail'in, Suriye'nin kendi güvenlik çıkarları için bir tehdit haline gelmesine izin verilmeyeceğinin de altı çizildi.

BM Güvenlik Konseyi'nde (BMGK), Cezayir ve Somali'nin talebi üzerine İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırılarına ilişkin acil oturum düzenlendi. Burada üye ülkeleri bilgilendiren BM Orta Doğu, Asya ve Pasifik'ten Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Khaled Khiari, İsrail'in 8 Aralık'tan bu yana Suriye genelinde yüzlerce hava saldırısı düzenlediğini ifade etti. İsrail ordusunun Golan'daki ayrıştırma bölgesinde birçok askeri mevzi inşa ettiğini de duyurduğunu dile getiren Khiari, İsrailli yetkililerin ayrıca İsrail'in "öngörülebilir gelecekte" Suriye'de kalma niyetinden de bahsettiklerine dikkati çekti.

"SİYASİ GEÇİŞ SÜRECİNİ TEHDİT EDİYOR"

Khiari, "Bu gibi sahadaki fiili durumlar kolayca geri döndürülemez niteliktedir ve Suriye'nin kırılgan siyasi geçiş sürecini tehdit etmektedir." uyarısında bulundu. İsrail'in, "Suriye'nin kendi güvenlik çıkarları için bir tehdit haline gelmesine izin vermeyeceğini" ifade ettiğini anımsatan Khiari, BMGK'nin 14 Mart'ta yayımladığı açıklamada, Suriye'nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne güçlü bağlılığın teyit edildiğini ve tüm devletlere bu ilkelere saygı göstermeleri, ayrıca Suriye'yi daha da istikrarsızlaştırabilecek her türlü eylem ve müdahaleden kaçınmaları çağrısında bulunulduğunu söyledi.

Khiari, "BMGK'nin, Suriye'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığı her geçen gün daha da büyük önem kazanmaktadır." dedi.

Suriye'nin 14 yıllık ihtilafın ardından istikrar kazanma fırsatının desteklenmesi ve korunması gerektiğinin altını çizen Khiari, "Bölgesel barış ve güvenliğin sağlanmasının tek yolu budur." değerlendirmesinde bulundu. Khiari, Suriye'nin bir yol ayrımında olduğunu ve kapsayıcı bir siyasi geçiş sürecine devam etme şansını hak ettiğini belirterek ancak böyle bir süreçle Suriye halkının çatışmayı geride bırakabileceğini, ekonomisini yeniden canlandırabileceğini ve bölgesel istikrara katkıda bulunabileceğini dile getirdi.

"UZUN VADELİ İSTİKRARI BALTALIYOR"

Kısa vadeli ve taktiksel güvenlik hamleleri ya da kazanımların iki komşu arasında bir barış anlaşması ihtimalini zayıflattığını söyleyen Khiari, aynı zamanda bu durumun uzun vadeli istikrarı da baltaladığını ifade etti. BM Genel Sekreteri'nin Barış Operasyonlarından Sorumlu Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix de İsrail ordusunun, Suriye ile İsrail arasında 1974'te imzalanan "Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması"nın Suriye tarafını kapsayan kısımda 12 noktayı işgal ettiğini bildirdi. İsrail'in ateşkes hattı boyunca da hareket kısıtlayıcı engeller inşa etmeyi sürdürdüğünü belirten Lacroix, "İsrail, birçok kez ateşkes hattını geçerek hava araçları uçurmuş, helikopterlerle ayrıştırma bölgesine girmiştir." ifadesini kullandı. Lacroix, İsrail'in ayrıştırma bölgesinde de BM'nin Golan Tepeleri'ndeki Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF) ile Golan Gözlem Grubu personeline yönelik bazı hareket kısıtlamaları uygulamaya devam ettiğine dikkati çekerek, bölgedeki sivillerin hareketlerine yönelik kısıtlamaların da sürdüğünü vurguladı.

Bazı bölgelerdeki sakinlerin İsrail ordusunun faaliyetlerinden kaynaklanan kesintiler nedeniyle protestolarda bulunduğunu söyleyen Lacroix, bazı sakinlerin de İsrail ordusunun köylerinden ayrılması talebiyle UNDOF'a başvurduğu bilgisini verdi. Lacroix, "Tüm tarafların, ayrıştırma ve sınırlama bölgelerinde izinsiz tüm varlıklara son vermek ve ateşkesi ve Suriye Golanı'ndaki istikrarı zedeleyecek her türlü eylemden kaçınmak da dahil olmak üzere, 1974 Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerine bağlı kalmaları hayati önem taşımaktadır." dedi. Ayrıştırma bölgesinde UNDOF dışındaki hiçbir askeri güç ya da faaliyete izin verilmemesi gerektiğinin altını çizen Lacroix, UNDOF'un görev alanı içinde hareket serbestisine sahip olmasının önemine işaret etti. Lacroix, "UNDOF ile Golan Gözlem Grubu personelinin görevlerini yerine getirirken hareket özgürlüğü, güvenliği ve emniyeti en yüksek önceliğe sahiptir." diye konuştu.

İSRAİL'İN İŞGALİ DERİNLEŞTİRMESİ

İsrail ordusu, 1967'den bu yana işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri'nde, buraya bitişik tampon bölgeyi 8 Aralık 2024'te işgal etmişti. İsrail birlikleri, işgali tampon bölgenin de ilerisine taşıyarak başkent Şam'ın 20 kilometre yakınına ulaşmıştı. İki ülke arasında 1974'te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması ile Golan Tepeleri'ndeki tampon bölge ve silahtan arındırılmış bölgenin sınırları belirlenmişti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye'nin güneyindeki işgalin kalıcı olacağı mesajını vermiş ve Suriye'nin egemenliğine aykırı olarak güney bölgesinin silahsızlandırılması talebinde bulunmuştu.