İran halkı ekonomik rahatlamayı bekliyor

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile birlikte Katar ve Bahreyn'in ardından geldiğimiz İran'da nükleer anlaşmanın sokağa yansımasını gözlemledik. İran, uzun yıllardır yaptırımlarla boğuşmak durumunda kaldığından, ülke içinde kendine has bir kaos durumu oluşmuş. Rehberimiz Şehrazad hanım trafik kurallarına hiç uymayan motosikletler hakkında "Yaptırımlar nedeniyle beli bükülen halk son yıllarda otomobil yerine motosikletleri tercih ediyor" dedi. İranlıların, nükleer anlaşmaya karşı temkinli bir iyimserlik taşıdıklarını söylemek mümkün. Yıllar boyunca ABD ve Batı tarafından aldatıldığı hissini taşıyan ve gündelik hayatında yaptırımlar yüzünden problemler yaşayan İranlılar için, anlaşmanın getireceği ekonomik rahatlama çok önemli. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de, işin ekonomik yönüne odaklanarak, siyasal olarak kendisine cephe alacak olan insanlara söyleyecek pek bir şey bırakmıyor. Dini Lider Ali Hamaney de muhtemelen aynı saikle anlaşmayı desteklemek durumunda kalıyor. Halkın yaşamındaki somut iyileşmeler, İran devlet sistemine yönelik eleştirileri azaltacak çünkü. Siyasetçiler arasında anlaşmaya açıkça karşı çıkan bir isim olmadı şimdiye kadar. Bunda hiç şüphesiz, Hamaney'in pozitif tavrının etkisi büyük. Hamaney başta olmak üzere, herkes İran'ın hızla bir ekonomik çöküşe doğru sürüklendiğini görüyor. Nükleer anlaşma, bu anlamda "köprüden önceki son çıkış" olarak değerlendiriliyor. Anlaşma genel olarak, bir boyun eğme olarak değil, zafer olarak görülüyor. İran basınında ise muhafazakar tezleri dillendiren birkaç mecra Ruhani'nin dış politikasını eleştirse de, destek verenler çok daha fazla.

ANLAŞMAYI HERKES BİLİYOR

Bazar-e Bozorg Tehran, başkentin en önemli alışveriş noktalarından biri. Burası, tarihi çarşı ve hanlara ev sahipliği yapan, açık havada serbest piyasa usulü altın alınıp satılan, kitap satış stantları kurulan bir pazar. Herkes nükleer anlaşmadan haberdar. Ancak ciddi sayıda insan konuşmak istemedi. İsimlerinin yazılmaması şartıyla konuşmayı kabul eden iki yaşlı kadın, "Biz İranlılar, herkes gibi barış istiyoruz. Anlaşmadan dolayı çok mutluyuz" ifadelerini kullandı. 20'li yaşlardaki Azeri genç ise, "Anlaşma olumlu. Ama para akmaya başlasın, öyle konuşalım" dedi.