Rusya Ukrayna savaşı birinci yılını geride bırakırken savaş sonrası NATO'ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya Türkiye'nin 'Terörle mücadele' vetosuna takılmıştı. Son dönemlerde İsveç'te yaşanan bir dizi skandalolayın ardından iki ülke ile devam eden Daimi Ortak Mekanizması toplantısı süresiz durdurulmuştu. Bu gelişmeerin yankıları sürerken NATO'dan dikkatçeken bir açıklama geldi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, geçen hafta Ankara'ya gerçekleştirdiği ziyarette Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında mart ortasında Brüksel'de üçlü bir toplantı yapılması konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile mutabık kaldıklarını bildirdi. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Estonya'nın Bağımsızlık Günü dolayısıyla bu ülkeyi ziyaret etti.
ÜÇLÜ TOPLANTI
Başkent Tallinn'de Estonya Başbakanı Kaja Kallas ile üçlü basın toplantısında konuşan Stoltenberg, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısının üzerinden geçen 1 yılda yaşanan gelişmelerden birinin de İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelik süreci olduğunu hatırlattı.
Stoltenberg, iki ülkenin üyelik sürecinde ilerleme gördüklerini, 30 NATO müttefikinden 28'inin katılım protokollerini onayladığını belirterek, şöyle devam etti:
"Cumhurbaşkanı Erdoğan ile geçen hafta Ankara'da iyi bir görüşme yaptım. Görüşmelerin tekrar başlaması ve mart ortasında NATO karargahında, benim himayemde Finlandiya, İsveç ve Türkiye arasında geçen haziranda imzalanan anlaşmanın uygulanması ve katılım sürecinin nasıl tamamlanacağı konusunda üçlü bir toplantı düzenlenmesi üzerinde mutabık kaldık."
Türkiye'nin Finlandiya'nın üyeliğine olumlu baktığını, İsveç'le ilgili bazı konuların bulunduğunu aktaran Stoltenberg, iki ülkenin üzerlerine düşeni yerine getirdiğini, katılım protokollerinin uygulanma zamanının geldiğini söyledi.
Stoltenberg, Macaristan Meclisinin gelecek hafta iki ülkenin katılım protokollerini onaylamak üzere süreci başlatacağını ve bundan memnuniyet duyduğunu, Finlandiya ve İsveç'in en kısa sürede üye olmasını amaçladıklarını belirtti.
Son dönemlerde İsveç'te yaşanan skandal olayların ardından Türkiye İsveç ve Finlandiya ile Daimi Ortak Mekanizması toplantısını süresiz durdurmuştu. NATO üyeliği için Türkiye'nin onayına ihtiyacı olan İsveç'ten dikkat çeken açıklamalar gelmişti.
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, CNBC'den Silvia Amaro'nun sorularını yanıtlamıştı.
Billström, Türkiye'nin taleplerini yerine getirmeye devam ettiklerini belirtti. "Memorandum kapsamında taahhüt ettiğimiz her şeyi yerine getirmek için çalıştık. Buna Mart ayında İsveç Parlamentosu'na yeni bir yasa tasarısı sunmaya hazırlamak da dahil" demişti. Söz konusu terör yasası, 1 Ocak 2023'te yürürlüğe girmişti.
İsveç'te terör örgütü PKK yapılanmasına ses çıkarılmaması ve, PKK'nın İsveç'te skandal gösterileri ile gerilen ilişkiler Rasmus Paludan'ın Kur'an-ı Kerim yakması ile kopma noktasına gelmiş, iki ülkenin NATO üyelik süreci için devam eden üçlü mekanizma süresiz durdurulmuştu.
Yaşanan gelişmelerin ardından İsveçli Bakan, "Ankara'yla yaşanan gerginlikler göz önüne alındığında, İsveç'in NATO üyeliğinin gerçekten gerçekleşeceğine inanyor musunuz?" sorusuna, "Elbette. Halihazırda NATO üyesi olan 30 ülkeden 28'i İsveç ve Finlandiya'nın başvurularını onaylamış durumda. Bu artık bir zaman meselesi" diye cevaplamıştı.
Billström ayrıca, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Ocak ayı sonunda süresiz olarak askıya alınan müzakereleri yeniden başlatmaya hazır olduklarını açıklamasının da iyi bir haber olduğunu sözlerine ekledi.
"Şimdi ise sıra, Türk Parlamentosu'nun NATO üyeliklerinin onay sürecini başlatmasında. Yapılması gereken doğru şeyin bu olduğuna inanıyoruz" diyen İsveçli Bakan Billström, hedeflerinin Temmuz ayındaki NATO zirvesinde üyelik hedefine ulaşmak olduğunu belirtti.
Türkiye'yle birlikte Macaristan da İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliklerini onaylamadı.
