Suriye devrimi 1’inci yılında

2011'de Suriye'nin Dera kentinde Baas zulmüne karşı "Sıra Sende Esad" yazılarıyla başlayan isyan, rejimin acımasız saldırıları sonucu 656 binden fazla can aldı. 13 milyon insan yerinden edildi. 2024'ün son haftalarında çöken Baas rejimi, 8 Aralık'ta Şam'ın düşmesiyle 61 yıl sonra tarihe karıştı. Suriye, büyük yıkımın ardından, Türkiye'nin de uluslararası siyasi arenada devrimin lideri Ahmed Şara'ya verdiği destekle yeni bir dönemin eşiğine geldi. Suriye'de iç savaş, 2011'de Dera'daki öğrencilerin duvarlara özgürlük sloganları yazmasıyla başladı. Rejimin sert müdahalesi, protestoların ülke geneline yayılmasına yol açtı. Büyük şehirler birer birer çatışma alanına dönerken savaş, kısa sürede çok cepheli bir yıkım makinesine dönüştü.

BAAS REJMİ TARİHE KARIŞTI

2024 rejim açısından kırılma yılı oldu. Ekonomi çöktü; yakıt, gıda ve ilaç bulunamaz hâle geldi. Asker kaçakları arttı, birlikler arasında disiplin dağıldı, ordu gücünü kaybetti. Şam yönetimi hem siyasi hem askerî anlamda tarihin en zayıf dönemine girdi. Kuzeybatıdaki muhalif güçlerin başlattığı seri operasyonlar rejimi savunmasız bıraktı. Hama ve çevresindeki kontrol noktaları hızla düştü. Ordunun takviye gönderecek gücü kalmamıştı. Kasım 2024'te Halep kırsalında başlayan ilerleme kısa sürede şehrin kuzey hatlarını çökerterek rejimi paniğe sürükledi. Askerî komuta kademesi arasında görüş ayrılıkları derinleşti. 7 Aralık 2024'te Humus'un düşmesi rejimin belini tamamen kırdı. Başkente giden ana savunma hattı çöktü. 8 Aralık 2024, Şam'ın düşüşü ve Baas Rejiminin sonu oldu. Muhalif birlikler şafak vaktinde Şam'a girerek yönetim binalarını kontrol altına aldı. İstihbarat merkezleri boşaltıldı, rejimin ileri gelenleri ülkeyi terk etti. 61 yıllık Baas iktidarı, birkaç saat içinde tarihe karıştı.

KORKUNÇ BİLANÇO

Suriye eli kanlı Esad'in saldırıları sonrası büyük bir insani trajedi yaşadı. Savaş boyunca: 656 binden fazla kişi yaşamını yitirdi, 6,7 milyon kişi ülke içinde yer değiştirmek zorunda kaldı, 6,6 milyon kişi yurtdışına kaçtı, toplam 13 milyon insan evinden oldu. Türkiye, Ürdün, Lübnan ve Avrupa'ya yayılan dev bir mülteci nüfusu oluştu. Birçok aile yıllardır çadır kentlerde yaşıyor.

'TÜRKİYE BİZE GÜVENLİK SAĞLADI'

Suriye'de Baas yönetiminin 8 Aralık 2024'te devrilmesinin ardından başlayan yeni dönemde, iç savaş nedeniyle göç etmek zorunda kalan Suriyelilerin Türkiye'den ülkelerine dönüşlerde ciddi bir artış yaşanıyor. Türkiye'den Suriye'ye geri dönen inşaat mühendisi Ahmed Talib "Türkiye bana güvenlik ve istikrar sağladı, ailemi korudu. Şimdi ülkeme dönüp yeniden inşada aktif rol almak istiyorum" dedi. Halep'in Bab ilçesine dönen esnaf Abdullah Dibo ise "Türkiye'de bize çok iyi davrandılar. Türk kardeşlerimizden öğrendiğimiz çalışma düzenini burada uyguluyoruz" ifadelerini kullandı.

• #Ahmed Şara
• #Halep
• #Suriye
• #Baas rejimi
• #Türkiye