24 Mart 2021 tarihlerinde Süveyş Kanalı geçişi sırasında başlayan kum fırtınası sonrasında ön ve arka kısımlarından çapraz şekilde karaya oturan "The Ever Given" adlı 220 bin tonluk dev konteyner gemisi, kanaldaki gemi trafiğini durdurmuştu. Panama bandıralı gemiyi kurtarmak için iş makineleri ve römorkörler seferber edilirken "Süveyş kanalı son durum" ile ilgili son dakika gelişmelerini öğrenmek isteyenler Süveyş kanalı açık mı, karaya oturan gemi kurtarıldı mı? şeklindeki sorulara yanıt aramaya devam ediliyor.
Süveyş Kanalı son dakika gelişmeleri ve tüm detaylar şöyle;
Süveyş Kanalı'nda sıkışan gemi ile ilgili kritik açıklama: Geminin yükü dengesizce boşaltılırsa ikiye bölünebilir
Mısır'da Tayvan bandıralı bir yük gemisinin karaya oturması nedeniyle ulaşıma kapanan dünyanın en yoğun gemi ticaret yolu Süveyş Kanalı'nı açma çalışmaları hummalı bir şekilde sürerken, uzmanlar 'gemininin yükününü boşaltma' seçeneğinin, gemiyi ikiye bölebileceği uyarısında bulundu.
Mısır'da Tayvanlı Evergreen Marine şirketi tarafından işletilen 400 metre uzunluğundaki Ever Given yük gemisi, hafta içinde 200 metre genişliğindeki Süveyş Kanalı'nın güneyinde çapraz olarak karaya oturdu. Gemiyi kurtarıp deniz trafiğinin açılması için uzmanların önerdiği kurtarma senaryolarından geminin yükünü boşaltarak hafifletme seçeneğinin, tehlikeli olduğu ve gemiyi dengesiz hale getirip ikiye bölebileceği belirtildi.
Uzmanlar geminin kurtarılmasının haftalar süreceğine işaret ederken, hali hazırda 9 römorkor konuşlandırıldığını ve çalışmalara başlandığı ifade edildi. Kanal yetkilileri, römorkörlerle halat kullanarak geminin düzeltilmeye çalışıldığını ve diğer yandan karaya oturduğu yerdeki kumun ve çamurun kazıldığını belirtti. Kanalda sıkışan dev geminin, her iki ucundan da karaya oturduğu gerekçesiyle gemiyi römorkörlerle döndürerek kurtarmanın zor olduğu belirtildi. Uzmanlar gemiyi döndürme, altını kazma, çekme ve hafifletme işlemlerinin kombinasyonundan oluşan bir operasyon gerektiğini vurguladı.
Bununla birlikte, geminin yükünü boşaltarak hafiflenmesini sağlamak gemide dengesizliğe neden olabileceği ve gemiyi ikiye bölebileceği belirtildi. Uzmanlar, bu işlemin için önce geminin dengesinin iyi hesaplanması gerektiği yönünde görüş bildirdi. Öte yandan, Mısır'da Tayvan bandıralı bir yük gemisinin karaya oturması nedeniyle ulaşıma kapanan Süveyş Kanalı'nı açma çalışmalarının çarşamba sabahından beri sonuç vermemesi dünya çapında nakliyeyi tehlikeye attı.
Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan Süveyş Kanalı'nda karaya oturarak deniz trafiğinin durmasına neden olan "The Ever Given" isimli yük gemisi, yapay su geçidinin "gemilere yakıt tasarrufu sağladığı için" küresel ticarette ve petrol taşımacılığında önemini tekrar gündeme getirdi.
Her yıl yaklaşık 18 bin geminin geçtiği, Asya ve Avrupa arasında ticari gemilerin en önemli güzergahlarından Süveyş Kanalı, dünyanın en önemli su yollarından biri olarak gösteriliyor.
Tüm küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'si, Asya ve Avrupa arasında giden tankerlerin ve konteyner gemilerinin Afrika çevresinde uzun bir yolculuğa çıkmasını engelleyerek yakıt tasarrufu sağlayan 193 km uzunluğundaki kanaldan geçiyor.
Japon firma Shoe Kisen'in sahibi olduğu 400 metre uzunluğundaki (yaklaşık dört futbol sahası) 20 bin konteyner taşıma kapasiteli yük gemisi 24 Mart'ta kanal yolunda yakalandığı kum fırtınası sonrası rotadan çıkıp, kıyıya çarparak kanalda sıkışmıştı.
Panama bandıralı gemi, Çin'den Hollanda'nın Rotterdam Limanı'na giderken karaya oturmuştu.
220 bin tonluk geminin kurtarılması için römorklar ve iş makineleriyle çalışmalar üçüncü gününe girerken, geminin tekrar yüzdürülmesi sağlanamadı.
Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlayan 24 metre derinliğe ve 205 metre genişliğe sahip kanalda trafiğin askıya alınması, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle sıkıntı yaşayan lojistik hatlarındaki sorunları derinleştirdi.
The Ever Given gemisinin karaya oturmasının ardından 200'den fazla gemi kanalda geçiş için beklerken, bunların 30'dan fazlasının petrol taşıyan gemi olduğu ifade ediliyor.
Bu tıkanıklık nedeniyle, petrol tankerlerinin nakliye ücretleri bu hafta neredeyse iki katına çıkarken, birçok geminin de rotasını değiştirmesine neden oldu.
Gemi nakliyatı konusunda haftalık dergi Lloyd's List'in yaptığı değerlendirmeye göre, her gün yaklaşık 10 milyar dolar değerinde mal kanaldan geçiyor. Batı yönüne doğru giden trafiğin değeri günlük yaklaşık 5,1 milyar dolara, doğu yönü trafiğinin değeri yaklaşık 4,5 milyar dolara ulaşıyor.
Analistler, yakıtın geminin işletiminde yüzde 60 ile en büyük maliyet olduğunu belirterek, yakıt tasarrufu için Akdeniz ve Karadeniz'den Asya'ya giden petrol ürünlerinin yüzde 20'si Süveyş Kanalı üzerinden geçtiğini ifade ediyor.
Ümit Burnu'nu dolaşmanın gemilerin daha fazla yakıt yakması anlamına geldiğini belirten analistler, bunun gemi nakliye fiyatlarına yansıyacağına işaret ediyor.
Öte yandan, analistler, kanalın kapalı kalmasından dolayı nakliyede yaşanacak gecikmelerinin enerji piyasaları üzerindeki etkisinin, ham petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) talebinin düşük sezonda olmasından dolayı az olacağını da hesaplıyor.
1860'larda inşa edilen kanalın kuzey bölümü 2015'te iki şeride genişletilirken, The Ever Given'in sıkıştığı güney bölümü yalnızca bir şeritten oluşuyor.
Gemi her iki kenar arasında sıkışması hareket ettirme çalışmalarını zorlaştırırken, iş makineleri geminin baş kısmının altındaki bölgede toprağı çekiyor ve su altındaki kumlar çıkarılıyor.
Römorklar da iterek ve çekerek gemiyi sıkışmadan kurtarmaya çalışıyor. Bu işlemler başarısız olması durumunda geminin üzerindeki yükün ve yakıtının boşaltılmasına başvurulacağı ifade ediliyor.
Süveyş Kanalı, yılda sağladığı 5-6 milyar dolarlık girdisiyle, Mısır ekonomisinde 3'üncü büyük döviz kaynağı olarak kabul ediliyor.
Süveyş Kanalı, Akdeniz ve Kızıldeniz'i birbirine bağlayan yapay bir su geçidi olarak biliniyor. Kanal, Avrupa ve Asya kıtaları arasında Afrika'nın güneyini dolaşmadan yük taşınması ve deniz ulaşımının sağlanması bakımından dünya denizciliğinin vazgeçilmezleri arasında. 1980 yılından itibaren kanalda çift yönlü geçiş sağlanabilmesi için bazı çalışmalar başlatıldı. Genişletme çalışmalarının en sonuncusunun açılışı 6 Ağustos 2015'te gerçekleştirildi.
Halihazırda kanalın sadece bazı bölgelerinde çift yönlü geçişler yapılabiliyor.
İlk inşa edildiğinde 164 kilometre uzunluğunda ve 8 metre derinliğinde olan kanal, şu anda 193 kilometre uzunluğa, 24 metre derinliğe ve 205 metre genişliğe ulaştı.
1967 yılında patlak veren Arap-İsrail savaşının ardından, kanalın doğusunun İsrail tarafından işgal edilmiş olması nedeniyle 8 yıl boyunca dünyanın bu önemli deniz yolu kullanılamamıştı.
Dünyanın en önemli kanallarından olan Mısır'daki Süveyş Kanalı'nda bir konteyner gemisinin karaya oturması sonucu deniz trafiği durmuştu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Süveyş Kanalı'ndaki kazaya ilişkin, "Yardım önerimizi yaptık ve onlardan olumlu bir yanıt gelirse yardım götürürüz." ifadesini kullanmıştı.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan Süveyş Kanalı'nda karaya oturarak deniz trafiğinin durmasına neden olan "The Ever Given" isimli yük gemisine ilişkin Mısır'a yardım teklif ettiklerini açıkladı.
Psaki, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, gündemi değerlendirdi ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Süveyş Kanalı'nda sıkışan gemiye ilişkin gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten Psaki, "Mısırlı yetkililer, gemiyi mümkün olan en kısa zamanda oradan çıkarmak ve kanal trafiğini için çalışıyor. Sürekli diplomatik diyaloğumuz kapsamında Mısır ile konuşuyoruz ve kanalın yeniden açılması için Mısırlı yetkililere yardım teklifimizi ilettik. Gemiyi çıkarma çalışmalarına nasıl en iyi desteği sağlayacağımıza yönelik Mısırlı ortaklarımızla görüşüyoruz." dedi.
Psaki, Süveyş Kanalı'nın dünya enerji piyasası açısından da çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Bu olayın enerji piyasaları üzerindeki potansiyel etkilerini görebiliyoruz ve bu nedenle de Mısır'a yardım önerdik." ifadesini kullandı.
