Trump İran için düğmeye bastı!

ABD Başkanı Donald Trump, aylardır sinyalini verdiği adımı dün attı ve İran'la nükleer anlaşmadan ülkesini çekti. İran'a ve onu destekleyecek ülkelere yaptırım uygulayacağını bildirdi. BM ve AB "ABD'nin kararına karşı birlik" çağrısı yaptı. İngiltere, Fransa, Almanya ve Rusya "Çekilmiyoruz" dedi

ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ve 2015'te askıya alınan İran ekonomik yaptırımlarının en güçlü şekilde yeniden hayata geçirileceğini açıkladı. İran kararını Beyaz Saray'da düzenlediği basın açıklamasıyla duyuran Trump, 2015'te yapılan nükleer anlaşmayı İran'ın kendi amaçları için kullandığını savunarak, "Öyleyse bugün ABD'nin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ilan ediyorum. Tahran'a en üst düzey ekonomik yaptırımları yeniden getireceğiz" dedi.

"YARDIM EDENE DE YAPTIRIM UYGULARIZ"

"İran'ın nükleer silaha sahip olma çabasına yardım eden herhangi bir ülke güçlü bir şekilde yaptırıma uğrayacak. Amerika nükleer şantajın rehinesi olmayacak" değerlendirmesinde bulunan Trump, İran'la iş yapacak ülkelere de mesaj gönderdi. Trump, somut detaylara girmeden İran'ın "yalan söylediğini" iddia ederek Tahran rejiminin bölgede teröre yardım ettiğini, anlaşmadan elde ettiği kazanımları nükleer ve askeri programlara yatırdığını öne sürdü.

PETROL FIRLADI

Trump ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun kısa bir süre süre sonra Kuzey Kore'de olacağını ve burada Kim Jong-un ile görüşeceğini açıkladı. İran kararının ardından petrol fiyatları arttı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun geçen haftaki açıklamalarına işaret eden Trump, "Bugün İran rejiminin (anlaşmayla ilgili) sözlerinin yalan olduğunu ortaya koyan net kanıtlara sahibiz" diye konuştu. Trump, anlaşmadan ayrıldıklarını ve artık "İran'ın nükleer tehdidine" karşı yeni bir süreç için çalışabileceklerini kaydederek, "Anlaşmadan ayrılırken İran'ın nükleer tehdidine karşı müttefiklerimizle gerçek, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulmak için çalışacağız. Bu çabalar İran'ın balistik füze programı ve terör aktivitelerini ortadan kaldırmayı da kapsıyor" ifadelerini kullandı. ABD Başkanı Trump, 10 dakika süren konuşmasının ardından 2015'te askıya alınan İran yaptırımlarının yeniden uygulanmasının önünü açan başkanlık kararnamesini imzaladı.

ABD BM DAİMİ TEMSİLCİSİ HALEY: KORKUNÇ BİR ANLAŞMAYDI

ABD'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Nikki Haley, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran nükleer anlaşmasından çekilerek kesinlikle doğru bir karar verdiğini söyledi. Haley, Trump'ın ülkesinin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılması kararının ardından yazılı bir açıklama yaparak, Trump'a destek verdi.

Haley, açıklamasında, "Başkan İran nükleer anlaşmasından çekilerek kesinlikle doğru bir karar verdi. Bu, İran'ın uluslararası kötü faaliyetlerinin daha da kötüleşmesine izin veren korkunç bir anlaşmaydı. İran'ın nükleer silahlar edinmesine kesinlikle izin vermemeliyiz ve Amerika ve müttefiklerini tehdit etmeye devam eden teröre verdiği desteği engellemeliyiz." ifadelerini kullandı.

BM, DESTEK ÇAĞRISI YAPTI

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres: "ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesi ve yaptırımları yeniden uygulamaya koymaya başlayacak olmasından derin endişe duyuyorum. Taraflara taahhütlerini yerine getirme ve tüm üye devletlere de nükleer anlaşmaya destek verme çağrısında bulunuyorum."

AB: TRUMP'A KARŞI BİRLİK

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk: "ABD Başkanı Donald Trump'ın İran nükleer anlaşması ve ticarete ilişkin politikalarına karşı AB birlik içinde hareket edecek."

AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini: "(İran'a) Taahhütlerinize bağlı kalın, biz de kendi taahhütlerimize bağlı kalacağız. Hep birlikte, uluslararası toplum olarak nükleer anlaşmayı koruyacağız."

NATO: ÇÖZÜM İÇİN ÇALIŞACAĞIZ

NATO Sözcüsü Oana Lungescu: "ABD'nin İran anlaşmasından çekilmesinin ardından tüm tarafların İran'ın nükleer silahlar geliştirmesini engelleyecek kapsamlı bir siyasi çözüm için çalışmasını teşvik ediyoruz."

RUSYA: DERİN HAYAL KIRIKLIĞI

Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararını "derin hayal kırıklığı" olarak nitelendirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "ABD'nin yine birçok devletin görüşüne rağmen sadece kendi konjonktürel çıkarları için uluslararası hukuk kurallarını açıkça ihlal etmesinden son derece endişeliyiz" değerlendirmesinde bulunuldu. Washington'un eyleminin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na olan uluslararası güveni baltaladığına işaret edilen açıklamada, ABD'den yapılan açıklamaya yönelik, "Bu Washington'un kabiliyetsizliğinin yeni teyididir" ifadelerine yer verildi.

"ABD'SİZ DEVAM EDERİZ"

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, "Dışişleri bakanlığımıza önümüzdeki birkaç hafta içerisinde Avrupa ülkeleri, Rusya ve Çin'le gerekli görüşmeleri gerçekleştirmesi talimatı verdim. Bu kısa zamanda biz, 5 ülkenin iş birliğiyle İran halkının nükleer anlaşmadan taleplerini elde edebileceğimizi görürsek nükleer anlaşma devam edecektir" dedi. Ruhani, "İran Atom Enerjisi Kurumuna endüstriyel düzeyde nükleer zenginleştirme sürecine dönülmesi talimatı vereceğim. Birkaç hafta içerisinde yeniden zenginleştirme çalışmalarına başlayacak kapasiteye sahibiz" diye ekledi.

İSRAİL'DEN ABD'NİN NÜKLEER ANLAŞMADAN AYRILMASI KARARINA DESTEK

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD'nin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan ayrılma kararından memnuniyet duyduğunu belirtti. İsrail Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Başbakan Netanyahu'nun ABD'nin nükleer anlaşma ile ilgili kararını "cesur adım" olarak değerlendirdiği kaydedildi.

Netanyahu, "İsrail, Trump'ın Tahran'daki terörist rejimle yapılan berbat anlaşmayı iptal eden cesur kararını tamamen desteklemektedir." sözleriyle ABD'nin kararını desteklediğini bildirdi.

Nükleer anlaşmanın İran'ın Ortadoğu'daki manevra kabiliyetini artırdığını öne süren Netanyahu, "İsrail baştan beri anlaşmaya karşıydı. Bu anlaşma, İran'ın nükleer bombaya ulaşmasına giden yolunu engelleme yerine bilakis yolunu kolaylaştırıyordu." ifadelerini kullandı.

İran'ın nükleer anlaşma ile balistik füze gücünü geliştirdiğini ve Ortadoğu başta olmak üzere tüm dünyayı tehdit ettiğini iddia eden Netanyahu, şunları kaydetti: "İsrail bunun için, Trump'ın tarihi bir adım attığına inanıyor ve başta Başkan (Donald) Trump olmak üzere cesur yönetimine teşekkür ediyor. İsrail aynı zamanda ABD yönetimine, Tahran'daki terörist rejimle kararlı mücadelesinden dolayı da teşekkür ediyor."

ORTAK BİLDİRİYLE YANIT

İngiltere, Fransa ve Almanya, ortak bildiri yayımladı. Bildiride, "Fransa, Almanya ve İngiltere liderleri Başkan Trump'ın ABD'yi Kapsamlı Ortak Eylem Planından (JCPOA) çekme kararını üzüntü ve kaygıyla not ediyor. Hep birlikte biz JCPOA'ya devam eden bağlılığımızı vurguluyoruz. Bu anlaşma ortak güvenliğimiz için önemini koruyor. Biz, E3 (İngiltere, Fransa, Almanya) olarak JCPOA'nın tarafı olarak kalacağız" denildi. Bildiride, İran da ABD'nin kararına tepkisinde ölçülü olmaya çağrıldı.

TÜRK DIŞİŞLERİ: TALİHSİZ ADIM

Dışişleri Bakanlığı: "Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran'ın anlaşmaya uygun hareket ettiğini dönemsel raporlarıyla teyit etmektedir. Hal böyleyken ABD'nin anlaşmadan çekilmeye karar vermiş olmasını talihsiz bir adım olarak değerlendiriyoruz. Kapsamlı Ortak Eylem Planı korunmalı ve UAEA'nın denetiminde, tam bir şeffaflık içinde, kesintisiz ve eksiksiz biçimde uygulanmasına devam edilmelidir."

KALIN: İSTİKRARSIZLIĞA SEBEP OLACAK

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın: "ABD'nin nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi, istikrarsızlığa ve yeni çatışmalara sebep olacak bir karardır. Çok taraflı anlaşma, diğer ülkelerle devam edecektir. Türkiye, nükleer silahların her türüne karşı olan kararlı tutumunu sürdürecektir."

ÖMER ÇELİK: MÜTTEFİKLERİ İLE TAM ZIT BİR POZİSYON ALDI

Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik, "Maalesef ABD'nin kararı çok kötü gelişmelere kapı açacak bir yaklaşıma sahip. İran'ın anlaşmayı ihlal ettiğine dair hiçbir delil yokken ABD'nin bu kararı alması, müttefikleri ile tam zıt pozisyon alması demek. Daha çok müzakereye ihtiyaç duyulan bir dönemdeyiz. Kuzey Kore ile ağır problemler diplomasi ile çözülürken ve bu diplomasi için yeni bir umut olmuşken, İran'ın uyduğu ve işleyen bir anlaşmanın bu şekilde zedelenmeye çalışılması çok yanlış."