AKTS nedir? AKTS nasıl hesaplanır ve açılımı ne anlama gelmektedir?

AKTS kısaltması ile de anılan ve açılımı Avrupa Kredi Transfer Sistemi olan olgu, ülkemizdeki üniversitelerde son derece yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. AB tarafından 1980'lerin sonlarından itibaren geliştirilen AKTS, temelinde akademik bir denklik sistemi olarak öne çıkmaktadır. Üniversitelerde her yıl bu sistemle ilk kez karşılaşan on binlerce öğrenci, 'AKTS nedir?' sorusunun yanıtını arama motorları üzerinden sorguluyor. Peki, AKTS nedir ve nasıl hesaplanır? Merak edilenleri sizler için derledik.

AKTS nedir? AKTS nasıl hesaplanır ve açılımı ne anlama gelmektedir?

Avrupa Birliği (AB) tarafından 1980'lerin sonuna doğru geliştirilen AKTS, geçtiğimiz yıllar içerisinde ülkemizde de kabul görmüş ve şu anda aktif olarak kullanılmaktadır. AKTS'nin temel amacı farklı ülkelerin eğitim kurumlarında öğrenim gören değişim öğrencilerinin aldıkları derslerin sonuçlarının olabildiğince adil bir biçimde ilgili kurumlarca karşılıklı olarak tanınmasını sağlamaktır.

Başlangıçta kredi transferi için düşünülen bu kredi sistemi, son yıllarda, kurumsal, ulusal, uluslararası ve Avrupa ölçeğinde kredi toplama amacıyla da kullanılmaktadır. Öğrenci merkezli iş yüküne dayalı bu kredi sistemi ile üniversitelerde ilk kez karşılaşan on binlerce öğrenci, 'AKTS nedir?' sorusunun yanıtını yoğun bir şekilde araştırıyor. İşte, Avrupa Kredi Transfer Sistemi hakkında o detaylar...

AKTS NEDİR?

AKTS öğrenci merkezli, öğrencinin iş yüküne dayalı bir kredi sistemidir. Genellikle yükseköğretim kurumlarında kredi tanımı, öğretenle temasta bulunulan süre, öğrenme edinimleri ve öğrenci iş yükü gibi kıstaslara dayalı olmaktadır.

AKTS, öğrencinin bir akademik yıl boyunca tam zamanlı çalışmasıyla oluşan öğrenci iş yükü yılda 36/40 hafta ve 1 kredi 25-30 saatlik bir çalışma saati yerine geçer. İş yükü öğrencilerin gerekli öğrenim çıktılarını tamamlamayı gerçekleştirmesine dayanır. AKTS'de öğrenci iş gücü, derslere devam, seminer, bağımsız çalışma ve sınavlar vb. içerir. Öğrenim çıktıları, öğrencinin öğreneceklerinin, anladıklarının belirlenmesinin veya uzun veya kısa süreli öğrenme ilerlemesinin yeterlilğinden sonra yapabileceklerinin yeterlilikleridir.

Öğrencinin performansı, yerel/ulusal notlarla belgelendirirlir. AKTS not eklemesi iyi bir uygulamadır. Kredi transferinde AKTS not derecesi, öğrencilerin temel istatistiklerine göre sıraya dizilir/belirlenir.Bu nedenle, öğrenci performansı hakkındaki istatistiksel verilerin olgunlaşması, AKTS not sistemine başvurmak için ön koşuldur.

Notlar, öğrenciler arasında not geçişi ile takip ettiği şekilde belirlenir :

A> mükemmel %10

B> sonraki %25

C> sonraki %30

D> sonraki %25

Ana hatlarıyla AKTS

  • AKTS bir programın amacına ulaşmak için gerekli olan öğrenci işyükü (student workload)'ne dayanan öğrenci merkezli bir sistemdir.
  • AKTS kredisi sadece ders saatine bağımlı olmayıp, o dersin oluşturduğu tüm iş yükünü kapsar. Ders saati, eğer bir ders teorik olarak yapılıyorsa, iş yüküyle ve dolayısıyla AKTS kredisiyle doğrudan ilişkilidir.
  • AKTS kredisi, öğrencinin bir dersi başarıyla tamamlayabilmesi için yapması gereken çalışmaların tümünü (teorik ders, uygulama, seminer, bireysel çalışma, sınavlar, ödevler, v.b) ifade eden bir birimdir.
  • AKTS'de bir akademik yıllık (iki dönem) eğitime 60 AKTS kredisi, bir dönemlik (yarıyıl veya sömestre) eğitime ise 30 AKTS kredisi verilir.
  • 1 Akademik yılda 60 AKTS ile denk geldiği düşünülürse: 1500-1800 saat/yıl (37,5 – 45 hafta/yıl), demek ki: 1 AKTS = 25-30 çalışma saatine denk gelmektedir.

Dersler için AKTS kredisinin belirlenmesi

Akademisyenler ise derslere AKTS kredisi verirken derslerin içeriklerini de gözden geçirmek durumda kalmaktadırlar çünkü AKTS prensiplerine göre derslerini yeniden kredilendirirken öğrencinin çalışma süresini, dersin zorluğunu, öğrenim hedeflerini ve dersin öğrenciye olan mesleki katkısını göz önünde bulundurmak zorundadırlar. Bu zorunlulukta derslerin içeriklerinin yenilenmesine ve dolayısıyla eğitim kalitesinin artmasına yol açmaktadır.

  • Zorunlu ve seçmeli derslerin tümüne AKTS kredisi verilmelidir. İzlenen programdan mezun olabilmek için alınması zorunlu olan tez çalışması, proje çalışması veya staj gibi çalışmalara da AKTS kredisi verilmelidir.
  • Dersler için AKTS kredisinin belirlenmesinde göz önüne alınması gereken en önemli unsur, bir akademik yılda alınması gereken tüm derslerin kredilerinin toplamının 60 olması zorunluluğudur.
  • AKTS kredisi tam sayı olarak verilmeli, küsurlu sayılardan kaçınılmalıdır.