Basit, Türemiş Ve Birleşik Sözcükler Konu Anlatımı (4. Sınıf) - Basit, Türemiş Ve Bileşik Kelimeler Örnekleri ve Açıklaması

Sözcükte anlam ve yapı konusu oldukça detaylıdır. Sözcükler yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik olarak 3'e ayrılır. Peki 4. sınıf yapısına göre sözcüklerin konu anlatımı, özellikleri ve kullanımı ile örnekleri hakkında bilinmesi gereken tüm detaylar yazımızda.

YAPISINA GÖRE SÖZCÜKLER KAÇA AYRILIR?

Yapısına göre sözcükler 3'e ayrılır. Bunlar basit, türemiş ve birleşik sözcükler olarak sınıflandırılır.

Basit sözcükler: Bu sözcükler yapım eki almaz ve köklerine ayrılmaz. Basit sözcükler ya fiil soylu ya da isim soylu olmak zorundadır.

Türemiş sözcükler: Türemiş sözcükler adından da anlaşılacağı gibi yeni sözcüklerin oluşması ile ortaya çıkan bir yapıdır. Türemiş sözcüklerin meydana gelebilmesi için gövdeye ve köke yapım eki getirilir. Bir sözcüğün türemiş olması için kullanılması gereken yapım eki sayısı en az bir olmalıdır. Türemiş sözcük formülü ise şu şekildedir:

Kök + Yapım eki = Türemiş Kelime

Birleşik sözcükler: Birleşik sözcük yapısının meydana gelmesi için iki ya da daha fazla kelimenin yan yana gelerek anlamlı bir kelime oluşturması gerekir. Bu farklı kelimeler yeni bir kelimenin ortaya çıkmasını sağlar.

Basit, türemiş ve bileşik sözcükler (kelimeler) örnekleri

BASİT SÖZCÜKLERE ÖRNEKLER

Tepenin üstünde ağaçlar yetişti – Bu cümlede "Tepe" ve Ağaç" basit sözcüklere örnektir. Bu sözcüklere gele ekler ise çekim ekidir.

Defterinin üzerinde toz vardı – Bu cümlede kullanılan kelimelerin hiçbiri yapım eki almamıştır. Bu yüzden basit sözcüktür.

Kış bu sene sert geçiyor – Bu cümlede "Geçiyor" fiili basit bir yapıda kullanılmıştır.

TÜREMİŞ SÖZCÜKLERE ÖRNEKLER

• Su – cu : Sucu
• Yol – cu: Yolcu
• Sor – gu: Sorgu

Yukarıda belirtilen kelimelerde kullanılan ekler yapım eki görevindedir. Bu yapım ekleri gövdeye ya da köke eklenerek yeni bir kelimenin ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur. Bu yüzden türemiş kelime kategorisindedir.

BİRLEŞİK SÖZCÜKLERE ÖRNEKLER

• Ana- Para
• Ata – Türk
• Sivri – Sinek

Birleşik sözcükler oluştururken ikinci kelimenin ek alabildiği durumlar da ortaya çıkabilir.

Yüz – başı

İmam - bayıldı

İsim ve fiil yoluyla yeni birleşik sözcükler de elde edilebilir.

Hapsolmak

Mahvolmak