Giriş - Gelişme - Sonuç Nedir, Nasıl Yazılır? 5. Sınıf Giriş - Gelişme - Sonuç Konu Anlatımı ve Örnekleri

Bir metnin bölümlerine giriş aşamasında göz önünde bulundurulması gereken bazı kurallar vardır. Giriş bölümünde konuyla ilgili anlatılmak istenen ifade edilirken, gelişme bölümünde örneklere yer verilir, sonuç bölümü ise genellikle daha kısa ve konuyu bitirmeye dayanır. 5. Sınıfların araştırma konusu olan metnin bölümleri ile alakalı bilinmesi gerekenleri gelin hep birlikte inceleyelim. İşte tüm detaylar…

GİRİŞ-GELİŞME-SONUÇ (METNİN BÖLÜMLERİ) KONU ANLATIMI

Paragraf; giriş, gelişme ve sonuç olarak 3 bölüme ayrılmaktadır. Paragrafta yer alan ilk ve son cümle benzer niteliklere sahip değildir. Yazıda ya da bir konuda cümlelerin bulundukları yerler kendine özgüdür. Yargının birbirine bağlı bir biçimde anlatılması dolaylı olarak okuyucu ya da dinleyicinin konuyu en iyi şekilde anlamasını sağlar.

Metnin bölümleri yazıların olmazsa olmazları arasında yer alır. Her bir bölümde yazının değişik yönleri ele alınır ve karşı tarafa aktarılır. Öyleyse metin bölümlerini ayrı ayrı inceleyelim.

GİRİŞ BÖLÜMÜ

Giriş bölümüne başlamak için öncelikle bir konu belirlenmesi gerekir. Belirlenen konu ile alakalı açıklayıcı bir ya da birkaç cümle kurulur. Henüz konuya yeni giriş yaptığınızdan dolayı da tamamen bağımsız bir bölümdür. Ancak arkasından gelecek cümlelerin bir bağlantısının olduğu unutulmamalıdır. Örnekler ve açıklamalara giriş bölümünde yer verilmemektedir.

Giriş bölümünde göze çarpan hususlar şunlardır;

• Konunun tam olarak ortaya koyduğu bir cümledir.
• Düşünce ve dil bakımından ardından gelen cümleler ile ilişkilidir.
• Konu hakkında tüyolar verir.
• Sonuç olarak, böylece, çünkü, özetle gibi ifadeler giriş bölümünde kullanılmaz.

Genellikle karakterlerin konu alındığı giriş bölümüne verilebilecek örnek cümleler şöyledir;

• Bundan çok uzun seneler önce ormanda oldukça geniş bir tavşan ailesi yaşarmış.
• Bir kedi arkadaşlarına sürekli ne kadar güzel olduğundan söz edermiş. Hiç kimsenin güzellik konusunda onu geçemeyeceğini söylermiş.
• Türk şiirinde kullanılmamış birçok ölçü vardır.

GELİŞME BÖLÜMÜ

Bu bölüm giriş bölümünün devamı niteliğini taşımaktadır. Gelişme bölümünde düşüncelerin daha açık bir hal alması adına öyküleme, betimleme, tanık gösterme, açıklama ve karşılaştırma gibi düşünce geliştirme yolları ve anlatım tekniklerinden faydalanılır.

Giriş bölümünde ortaya konan düşünce gelişme bölümünde takip edilir, desteklenir ya da ispatlanır. İfade edilen düşünceyi ispatlamak ve geliştirmek için düşünce geliştirme yolları kullanılır. Gelişme bölümünde; ama, ancak, çünkü, öyle ise, bu görüşe göre gibi cümleler dikkat çeker.

Gelişme bölümü hakkında bazı tüyolar ise şu şekildedir;

• Bir hikaye, yazı ya da öyküleyicinin en uzun kısmını oluştururlar.
• Bu bölümde okuyucunun merakı uyandırılır.
• Gerektiği takdirde sayısal veriler ve karşılaştırmalar bu bölümde yapılabilir.
• Okuyucu bu bölümde sonuç olarak neler olabileceği konusunda tahmin yürütebilir.

Örneğin;

• Çay, Türk Toplumunun sevdiği içeceklerin başında gelmektedir. Neredeyse günün her saati çay yanı başımızdadır. Söz gelimi kahvaltıda çay içer, yorulunca çay molası verir, neşelenince keyif çayı içer, misafir gelince çay ikram ederiz. Çayın tadı damağımızdan hiç eksik olmaz.

Yukarıdaki, metinde ilk cümlede verilmiş olan konu detaylı bir şekilde açıklandığı için gelişme bölümü olduğunu anlamak mümkündür.

SONUÇ BÖLÜMÜ

Bu bölüm giriş ve gelişmeye bağlanır. Ana düşünce kısa bir şekilde belirtilir. Sonuç bölümünde detaylı olarak ele aldığınız düşüncelerin ana fikri ortaya konur ve anlatılmak isteneneler birkaç cümle ile özetlenmelidir.

Kısacası yazının son cümlesindeki yargı burada biter, bu da farklı bir cümleye ihtiyaç olmadığını gösterir ve anlatılanlar son cümleler ile sonuca bağlanır.

Sonuç bölümünün özellikleri şöyledir;

• "Demek ki, sonuç olarak, kısacası " gibi son noktayı koyan kelimelere bu bölümde yer verilir.
• Yalın ve kısa bir biçimde gelişme bölümünde anlatılanlar burada bir sonuca bağlanmalıdır.

Sonuç bölümü için uygun örnekler ise şu şekildedir;

• Kısacası nitelikli bir sanat eseri, onu üreten kişiyi ölümsüz kılar.
• Sonuç olarak şiir, ahenk ve içerik unsurlarının bir bütün halidir.

Bazen de yazar, ana düşünceyi başta ya da sonda vermek yerine bunu son cümleye bırakabilir. Bu nokta da sonuç cümleleri yazıda anlatılanı tek bir yargıyla bir araya getirip ana düşünce cümleleri olabilmektedir.