Alerji Çeşitleri Nelerdir? En Yaygın Alerjiler ve Aralarındaki Farklar

Bağışıklık sisteminin belirli maddeleri tehdit olarak algılamasıyla gelişen alerjik reaksiyonlar kişiden kişiye değişkenlik gösterebildiği gibi farklı madde ve durumlara karşı değişik zamanlarda belirtilerin ortaya çıkması da olasıdır. Bu karmaşık tablo içinde alerjiye yatkın olanlar ile ciddi sonuçları olan alerjisi bulunanlar alerji çeşitleri nelerdir ve en çok görülen alerji türleri ve farkları nedir sorularının yanıtlarını arıyorlar.

Alerji Türleri

Alerji bağışıklık sisteminin zararsız bir maddeye karşı aşırı tepki göstermesiyle ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Alerjisi olan bireylerde hapşırma, döküntü, nefes darlığı gibi belirtiler görülebilir. Kimileri için polen mevsimi bir kâbusa dönüşürken bazı bireyler için sadece bir ilaç bile ciddi sonuçlar doğurabilir. Alerjilerin belirtileri kişiye özel olup burun akıntısından anafilaksiye kadar geniş bir yelpazeye sahiptir. Bazı alerjiler yıllar içinde ortaya çıkarken, bazıları doğuştan itibaren etkili olabilir.

Kişiden kişiye farklılık gösterebilen bu çok yönlü sağlık problemleri çevresel koşullar, genetik yatkınlık, bağışıklık sisteminin hassasiyeti ve yaşam tarzına bağlı olarak ortaya çıkabilir ve yine bu faktörlere bağlı şekilde artış gösterebilir. En yaygın alerji türleri ve bu alerjilere dair detaylı bilgiler ise şöyledir;

1. Polen Alerjisi (Alerjik Rinit)

Tıpta alerjik rinit adıyla bilinen ve halk arasında polen alerjisi denilen bu alerji türü genellikle ilkbahar ve yaz aylarında polenlerin havaya yayılması sonucu ortaya çıkar. Burun akıntısı, hapşırma, gözlerde sulanma ve kaşıntı başlıca belirtileridir. Bu alerji türü genellikle açık havada şiddetlenir. Antihistaminik ilaçlar ve burun spreyleri polen alerjisinin tedavisinde kullanılır. Ağaç, çimen ve yabani ot polenleri alerjik rinitin başlıca tetikleyicilerdir.

2. Gıda Alerjileri

Yumurta, süt, yer fıstığı, çilek, mantar, deniz ürünleri ve buğday gibi yaygın gıdalar bazı bireylerde ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Karın ağrısı, kusma, döküntü ve hatta anafilaktik şok görülebilir. Gıda alerjilerinde tanı, eliminasyon diyeti ve alerji testleriyle konur. Tedavide gıdanın tamamen diyetten çıkarılması esastır.

3. İlaç Alerjileri

Özellikle penisilin gibi güçlü antibiyotikler, ağrı kesiciler ve bazı anestezik maddeler duyarlı bireylerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Belirtiler genellikle ilacın alınmasından kısa süre sonra gelişir. Cilt döküntüleri, nefes almada güçlük ve tansiyon düşüklüğü ciddi uyarı işaretleridir. Tedavi, ilacın kesilmesi ve acil medikal müdahale gerektirir.

4. Hayvan Tüyü Alerjisi

Kedi ve köpek gibi evcil hayvanların tüyleri ya da deri döküntüleri bazı insanlarda alerjik reaksiyona neden olabilir. Nefes darlığı, göz kaşıntısı ve burun tıkanıklığı bu alerjinin tipik belirtileridir. Hayvanlarla doğrudan temastan kaçınmak ve yaşam alanlarını düzenli temizlemek önemlidir. İleri vakalarda immünoterapi uygulanabilir.

5. Böcek Alerjileri

Arı, yaban arısı veya sivrisinek ısırıkları bazı bireylerde aşırı bağışıklık tepkisine neden olabilir. Bu tür alerjilerde bölgesel şişlikten sistemik reaksiyonlara kadar farklı belirtiler gözlenebilir. En tehlikeli formu anafilaksidir. Böcek alerjisi olan kişilerin bu canlılarla temas etmelerinin olası olduğu durumlar nedeniyle yanlarında adrenalin oto- enjektörü taşıması önerilir.

6. Güneş Alerjisi (Fotosensitivite)

Güneş ışığına maruz kalma sonrası ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarcık ya da döküntü şeklinde belirtilerle kendini gösteren alerji türüne güneş alerjisi ya da fotosensitivite adı verilir. Bu alerjiden sakınmak için basit önlemler etkili olabilir. Güneş koruyucu ürünler ve teni kapatan giysiler kullanılarak korunma sağlanabilir. Güneşe çıkmadan önce doktor tavsiyeli ilaçlar da etkili olabilir.

7. Toz Akarı Alerjisi

Ev tozunda bulunan mikroskobik canlılar olan akarlar, özellikle kapalı ortamlarda alerjiye neden olurlar. Sabahları artan burun akıntısı, hapşırık nöbetleri ve gözlerde kaşıntı toz akarı alerjisinin belirtileri arasındadır. Halı, perde ve yorgan gibi eşyaların sık sık temizlenmesi, bu alerji türünü kontrol altına almakta yardımcı olur.

Kişinin neye alerjisi olduğunu bulmak zorlu ve uzun bir süreç olabilir. Ama bu sürecin sonunda kaynak bulunduğunda tedavi ona göre uygulanacaktır. Her alerjinin tedavisi kişiye özeldir ve uzman doktor tarafından yönlendirilmelidir.