Ampermetre neyi ölçer? Ampermetre nedir, ne işe yarar?

Ampermetreler daha çok elektronik ile ilgilenen kişilerin ihtiyaç duyduğu bir ölçerdir. Ampermetreler devredeki akımın şiddetini "amper" denilen birim cinsi ile ölçer ve yapım amacına göre farklı tiplerde üretilirler.

Ampermetre Neyi Ölçer?

Ampermetreler, devredeki akımın şiddetini "Amper" adı verilen birim cinsi ile ölçmektedirler. Elektrik ölçü aletleri olan ampermetreler, yapım amaçlarına ve tiplerine göre akım ölçümünde değişiklik göstermektedirler. Birkaç miliamper'den yüzlerce amper'e dek ölçüm yapabilen bu cihazlar, doğru akım (DC) ya da alternatif akım (AC) ölçümü yapabilirler.

Ampermetre Nedir?

Ampermetre, bir ölçüm cihazıdır. Elektrik akımının şiddetini ölçer. Yani diğer bir deyişle; bir iletkenden geçen akımın miktarını ölçer. Ampermetreler, elektrik devresi üzerinde daire içine alınmış bir A harfi ile sembolize edilirler. Elektrik devresinde ampermetre alıcıya seri biçimde bağlanır.

Bir ampermetrenin ölçebildiği akım miktarı sonsuz değildir. Ampermetre ile büyük akım değerleri ölçülecekse, düzeneğin içinden ölçülecek olan akımın bir kısmı geçirilir. Devrede bulunan akımın yalnızca çok küçük ve belli bir bölümünün ölçüm bobininden geçmesini sağlayan ve şönt adı verilen düzenektir. Akımın geriye kalan büyük bir kısmını da cihaza paralel bağlanmış olan bu şönt devresi taşır. Manganlı metalden üretilen şöntler ampermetreye dışarıdan bağlanır. Ampermetrenin üzerinde okunan değer ile şönt üzerinde yazılı olan değer çarpılır ve bu sayede devreden geçen akım ortaya çıkarılır.

Çok küçük akım değerlerini ölçmek için de galvonometre (mikroamper – miliamper) denilen düzenekler kullanılmaktadır. Bunun için de günümüzde bu özelliklerin tamamını kendinde bulunduran çok amaçlı ve oldukça işlevsel olan ampermetreler geliştirilmiştir.

Ampermetre Ne İşe Yarar?

Ampermetreler, devrede bulunan elektrik akımın ölçen cihazlardır. Ampermetreler devreye seri olarak bağlanan cihazlardır. DC ya da AC cinsinden akım ölçebilirler.

Ampermetre Nasıl Bağlanır?

Ampermetre, doğru çalışması için akımın geçtiği yol üzerine bağlanır. Bir diğer ifadeyle devre akımı, ampermetre üzerinden geçerek devresini tamamlamalıdır. Bu yöntem ile ampermetrenin elektrik devresine seri bağlanması sağlanır.

Ölçüm cihazları ölçme yaptıkları devrenin özelliklerini değiştirmemelidirler. Ampermetrenin asıl amacı, bir elektrik devresinden kaç amper geçtiğini belirlemektir. Alıcı ya da alıcılardan geçecek olan akımın sağlıklı bir şekilde ölçülebilmesi için akımın tümünün ampermetreden geçmesi gerekmektedir. Alıcıdan geçen akım aynı zamanda ampermetre üzerinden de geçtiği için alet, alıcı ile arka arkaya bağlanmalıdır. Ampermetreler devreye seri şekilde bağlandıkları için, ölçüm yapılan devrelerde bir yükmüşçesine akımı sınırlandırma etkide bulunmamaları gerekir. Bu nedenle ampermetrelerin iç direnci çok küçük olacak şekilde üretilir.

Ampermetre Özellikleri

Ampermetre, genel olarak akımı ölçmek için kullanılan cihazlara denmektedir. Fakat, ampermetreler de diğer ölçüm cihazlarında olduğu gibi çeşitlerine göre çalışma prensipleri ve duyarlılıklar göstermektedirler. Bu nedenle ampermetrelerin özelliklerini çeşidine göre incelemek daha sağlıklı bir yöntemdir.

• D'arsonval Ampermetre:

Bu ampermetre türleri, akımı 0.1 amper ile 2 amper arası bir hata oranı ile ölçmektedir.

• Elektrodinamik Ampermetre:

Bu ampermetre tipinde, cihaz içlerinde bir elektromıknatıs bulunmaktadır. Doğru akım (DA) ile alternatif akımlarda (AA) kullanılmaktadır. Hata ölçme (duyarlılık) aralığı ise 0.1 amper ile – 0.25 amper aralığındadır

• Hareketli Parça Taşımayan Sayısal Ampermetreler:

Bu tip ampermetreler, ölçülen analog akımı sayısal yazıya çevirirler. Temel prensip olarak hareketli parça taşımayan sayısal ampermetreler, bir integratör devreyle bir ADC kullanılır. Sayısal ampermetrelerin hemen hemen tamamında duyarlık aralığı %1'in üzerindedir.

• Termik Ampermetre:

Termik Ampermetreler, çoğunlukla alternatif akımları ölçmede kullanılır. Bu ampermetreler, akımın iletken üzerinden geçerken sebep olduğu ısı miktarını ölçerek çalışırlar. Uçları sabit olan bir tel, akımın ısı etkisi sayesinde uzar. Bu uzamanın şekli, telin uçları sabit olduğundan dolayı kıvrılma biçiminde gerçekleşir. Bu telin hemen ortasında bir telle bağlı olarak duran makaranın merkezinde de gösterge bulunur. Bu tür ampermetreler; genelde radyo, televizyon ve elektronik aletlerde bulunan yüksek frekanslı akımların ölçülmesinde kullanılmaktadır.

• Sabit Bobinli Ampermetreler:

Sabit bobinli ampermetreler, yumuşak ve silindir bir biçimdedir. Bu ampermetreler genelde düşük frekanslı alternatif akımların ölçümünde kullanılırlar. Yumuşak demir, bir göstergeye bağlı şekildedir. Bobinden akım geçtiği sırada hareket ederek göstergeyi akım şiddetini gösteren kısma getirir.

Ampermetre Devreye Paralel Bağlanırsa Ne Olur?

Ampermetre devreye paralel bağlanırsa devre muhtemelen çalışmayacaktır. Çünkü devrelerin bir direnci bulunur ve ampermetre de bu değerleri sağlıklı ölçebilmek adına devreye paralel değil seri şekilde bağlanır. Elektrik ve direnç birbirini aşamayacak boyutlarda olduğunda devre çalışmaz, kısa devre olur.