Anlam Kayması Örnekleri - Eylem Kipinde Anlam Kayması Örnek Cümleleri
Türkçede kelimeler ve ifadeler, kullanıldıkları bağlama göre anlam değiştirebilir. Bu duruma anlam kayması denir. Anlam kayması, kelimenin bir anlamdan başka bir anlama geçmesi veya anlamının genişlemesi durumunu ifade eder. Özellikle eylem kipleri kullanıldığında, eylemlerin anlamında kaymalar meydana gelebilir. Anlam kayması örnekleri incelenerek bu konu daha net anlaşılabilir. Eylem kipinde anlam kayması örnek cümleleri, gündelik hayatımızda farkında olmadan sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
Anlam kayması, zaman kayması veya kip kayması olarak da adlandırılır. Türkçe dilbilgisinin önemli bir konusu olan anlam kayması, bir cümlede kullanılan eylem kipinin, ifade edilmek istenen anlamla uyuşmaması durumudur. Bu durum, iletişimde karışıklıklara yol açabilir. Anlam kayması örnekleri kullanılan bağlama göre genişleyebilir, daralabilir veya tamamen değişebilir. Eylem kipinde anlam kayması örnek cümleleri genellikle dilin sosyal, kültürel veya tarihsel gelişiminden kaynaklı ortaya çıkar.
Anlam Kayması Örnekleri
Bir cümlede kullanılan zaman kelimesi ile zaman eki birbirine uygunluk göstermiyorsa, bu durumda anlam kayması olur. Cümlede ifade edilen durum ile dilek eki uygun olmuyorsa, bu durumda da anlam kayması meydana gelir. Ayrıca yanlış kullanımların yaygınlaşmasıyla dilde kalıplaşmış hatalı ifadeler ortaya çıkabilir. Örnek verecek olursak:
Şimdiki zamanda kayma:
o "Burada cuma günleri pazar kuruluyor." (Geniş zaman yerine: ... kurulur.)
o "Annen yarın baklava yapıyor mu?" (Gelecek zaman yerine: yapacak mı?)
o "Pazarlığa girişiyorum, kafesi istediğim fiyata satın alıyorum." (Gelecek zaman yerine: alacağım, satın alacağım)
o Ben senin ne yaptığını bilirim. (biliyorum)
o Müdür, evrakları ister. (istiyor)
Gelecek zamanda kayma:
o "Yarın sinemaya gideceğim." (Gelecek zaman yerine: gidiyorum)
o "Seneye yurt dışına çıkıyorum." (Gelecek zaman yerine: çıkacağım)
o Bir ay sonra İstanbul'a gidiyorum. (Gideceğim)
Eylem Kipinde Anlam Kayması Örnek Cümleleri
Türkçede gerekli kipler eylemin gerçekleşip gerçekleşmediği, yapılma isteği, zorunluluk, emir, şart gibi durumları ifade eder. Ancak, bazı durumlarda bu kipler, beklenen anlamdan saparak başka bir anlamda kullanılabilir. İşte bu durum eylem kipinde anlam kayması olarak tanımlanır.
Emir kipinde kayma:
o "Bunu alacak, götürecek, dayına teslim edeceksin." (Emir kipi yerine: al, götür, teslim et)
o "Ama, çok dikkatli olacaksın." (Emir veya gereklilik yerine: ol, olmalısın)
o Eğer gelirsen, hep birlikte eğleniriz. (İstek veya arzu anlamında kullanımı)
Olasılık kipinde kayma:
o "Trafik tıkanmış olacak." (Olasılık - tahmin anlamlı: olmalı)
o "Yarın hava yağmurlu olabilir." (Olasılık - tahmin anlamlı: olabilir)