Mustafa Kemal Atatürk'ün devlet politikasını düzenlerken üzerinde durduğu fikirler ilk olarak Cumhuriyet Halk Partisi'nin parti programı ilkeleri olarak açıklandı. Ancak çok partili hayat denemelerinin de etkisiyle 1937 yılında bu ilkeler bir kanun aracılığı ile anayasaya dahil edildi. Bu yazımızda Atatürk'ün milliyetçilik ilkesi üzerinde duracağız...
Atatürk'ün milliyetçilik ilkesi nedir?
Mustafa Kemal Atatürk'ün Milliyetçilik ilkesi, Mustafa Kemal'in bizzat kendisinin benimsediği bir milliyetçilik düşüncesinden beslenmektedir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk için milliyetçilik kavramı genel anlamıyla bilindiği gibi geçmişten bugüne yaşayan, aynı dili konuşup aynı ırka mensup olan insanlar topluluğu anlamına gelmez.
Mustafa Kemal Atatürk için milliyetçilik kavramı belli bir ırkı ya da dini öncelemeyen, vatanseverlik olgusu üzerinde birleşen bir kavramdır. Yani Mustafa Kemal Atatürk, belli sınırlar içinde yaşayan her dinden ve her ırktan insanın aynı vatan toprağını benimseme ve oraya ait hissetmesi üzerinden kurulmuş bir sivil milliyetçiliği benimsemektedir.
Bu konuyla ilgili en açık ifade Atatürk'ün Vatandaş İçin Medenî Bilgiler kitabında yer alan "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir." ifadesidir.
Milliyetçilik ilkesi özellikleri nelerdir?
- Atatürk'ün milliyetçilik ilkesi bir ırkı üstün görmeyi ve diğerlerinden daha öne çıkarmayı reddeder.
- Atatürk'ün milliyetçilik ilkesine göre herhangi bir din diğerinden üstün tutulmaz ve öne çıkarılmaz. Bütün dinlere eşit derecede saygı duyulmalıdır.
- Atatürk'ün milliyetçilik ilkesine göre Türkiye Cumhuriyeti devletinde yaşayan her ırktan ve dinden insan eşit haklara sahiptir ve hepsi huzurlu olmalıdır. Mutlak gerçek aynı kültürel değerler üzerinden birlik ve beraberliği yakalamaktır.
- Atatürk'ün milliyetçilik ilkesinin en önemli özelliği tam bağımsızlığı benimsemiş olmasıdır.
Milliyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar nelerdir?
- Yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kurulması: Emperyalist güçlere boyun eğilmemiş, Türk ulusu kendi devletiyle kendi ayaklarının üzerinde durmayı başarmıştır.
- Türk Tarih Kurumu'nun kurulması: Türkiye tarihinin araştırılması, bilinmesi ve korunmasına katkı sağladığı gibi Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinde yaşamış toplumların kültürünün de koruyucusu olmuştur.
- Türk Dil Kurumu'nun kurulması: Türkiye Cumhuriyeti'nin ana dili Türkçe'nin korunmasını, gelişmesini ve yaşatılmasını ağlamıştır.
- İzmir İktisat Kongresi'nin toplanması: Milli ekonomi planının çizilmesinde rol oynamıştır. Ayrıca siyasi ve ekonomik olarak da tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı toplantılardan biridir.
- Kapitülasyonların kaldırılması: Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde herhangi bir sömürünün önüne geçilmek hedeflenmiştir.
- Kabotaj Kanunu'nun kabulü: Türk denizlerinin ve Türk limanlarının bağımsızlığını kazanması ve özellikle ticari olarak milli ekonomiye verilecek katkının çoğaltılması hedeflenmektedir.
- Yeni Türk harflerinin kabulü: Türkçe'nin okuryazar oranını arttırmayı ve eğitimde fırsat eşitliğinin kazanılması adına önemli bir adımdır. Türk harflerinin kabulüyle birlikte özellikle batı medeniyetleriyle daha hızlı iletişim kurulması kolaylaşmıştır.
- Yabancı yatırımlarla kurulan bazı işletmelerin milli değerlere döndürülmesi
- Türk Parasını Koruma Kanunu: Türk parasının yabancı paralar karşısında değer kaybının önüne geçilmesi hedeflenmiştir.
