Ayni Hak Nedir? Sınırsız ve Sınırlı Ayni Haklar Nelerdir, Örnekleri Neler, Başkasına Devredilebilir Mi?

Genellikle eşyalar üzerinde doğrudan hakimiyet sağlayan ayni hak nedir? Bu soru ilgilenenleri için merak konusudur. Çünkü ayni haklar mutlak hak mıdır, devredilebilir mi bilmek isterler. Bunun için eşya hukukunu araştırmak gerekebilir. Sizler için bu araştırmayı yaptık. Ayni haklar neler, sınırlı ayni haklar örneklerine kadar bununla alakalı edindiğimiz bilgileri sizlerle paylaşacağız. Haberimizin devamında ayni haklar neler, zaman aşımına uğrar mı sorularını detaylarıyla bulabilirsiniz.

Ayni Hak Nedir?

Taşınır veya taşınmaz eşya ya da mallar üzerinde kişiye doğrudan egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı kullanılabilen haklardır. Yani kişinin sahip olduğu eşya üzerinde ileri sürülebilen hakları ifade etmek için kullanılır. Kişinin eşyasıyla ilişkili sahip olduğu haklardır. Ayni hakların;

Ayni hak eşya üzerinde doğar

Ayni hak eşya üzerinde doğrudan hakimiyet sağlar

Ayni hak herkese karşı ileri sürülebilen bir haktır

olarak 3 temel özelliği bulunur.

Bu özellikler bir bütündür, bölünemez. Ayni hak mal varlığına ilişkin haklar olduğu için eşyalar üzerinde kurulabilmektedir. Bu yüzden eşya üzerinde doğrudan hakimiyet kurulması ve bu hakimiyetin herkese karşı kullanılabilir olması ayni hakkı mutlak hak yapar. Hakkın sahibi olan kişi hariç kalan herkes bu hakka uymak zorundadır. Aynı zamanda ayni haklar aksi bir durum olmadığı sürece devredilebilir ve mirasçılara bırakılabilir. Öte yandan kanunlarla ön görülenlerin dışında ayni haklar oluşturulamaz. Bundan dolayı bu haklar için zaman aşımına tabi değildir. Ancak geçerli bir sebepten ötürü düşebilirler. Sınırı ya da kapsamı belirlenemeyen, yeterince açık olmayan şeyler üzerinde ayni hak doğmaz. Yani bu hak, aleni bir şekilde belirgin olmalı, herkes tarafından görülebilir bir şekle sahip olmalıdır. Ayni haklar sınırlı ayni haklar ve sınırsız ayni haklar olarak ikiye ayrılır.

Sınırsız Ayni Haklar

Hak sahibi kişinin mülkiyet üzerinden tam olarak fayda sağlaması durumu sınırsız ayni hakkı doğurur. İlgili taşınmazın sahibi olan kişi bunları kullanabilir, herhangi bir şekilde faydalanabilir ya da onlar üzerinden tasarruf sağlayabilir.

Sınırlı Ayni Haklar

Sınırsız ayni hakkın aksine hak sahibi olan kişi taşınmaz ile ilgili olan tasarruf hakkını kullanamaz. Ama hak sahibi taşınmazdan yararlanabileceği gibi taşınmazı kullanabilir de. Sınırlı ayni haklar üçe ayrılır.

İrtifat Hakları

Başkasına ait olan taşınmaz için taşınmazı kullanma ve ondan yararlanma hakkını verir ve herkese karşı ileri sürülebilir.

Taşınmaz Yükü

Mal sahibi kişinin hak sahibi olan kişiye bahsi geçen maldan sorumlu olması için verdiği haklardır.

Rehin Hakları

Ödenmeyen borçlardan dolayı hak sahibi kişinin icra yoluyla elde ettiği haklardır.