Bac Ne Demek? Osmanlı’da Bac Vergisi Nedir, Ne İçin Verilir ve Kimden Alınır?

Bac ne demek araştırması yaparken tarihsel anlamda ilginç bilgilere de ulaşabilirsiniz. Bac vergisi ne demek incelemesi, tarihe bakış açınızı ve medeniyetlerin finansal döngüsünü kavramanıza yardımcı olacaktır. Bac vergisi ile ilgili bugüne kadar çok sayıda makale ve inceleme yazısı yazılmıştır. Bu kaynaklardan istifade ederek araştırma alanınızı genişletebilirsiniz. Bacı bazar vergisi nedir sorusunun cevabı yazımızın devamında.

Bac Ne Demek?

Tarihteki önemli medeniyetler ortaya çıktıkça büyüme ihtiyacı doğuştur. Devletler büyüdükçe maliye sistemlerinin de yeni bir hal almasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda vergi sisteminin geliştirilmesi büyük önem arz eder. Halktan, hâkimiyet altında bulunan devletlerden alınan vergiler, devletlerin maliyesini zenginleştirmiştir. Bu da dünyadaki güçlerine güç katmıştır.

Tüm devletlerde olduğu gibi Anadolu uygarlıklarında da devletin maliyesine katkı sağlayan önemli argümanlardan biri de vergilerdir. Bu vergiler resmi harçlardan, civar devletlerden, topraklardan, ülkeye gelen halk ve mallardan alınmıştır. Bac da bu vergilerden biridir. Farsça bir sözcük olan bac, Osmanlı Devleti'nde alınan bir vergi türü olduğu gibi geçmişte Selçuklu, Akkoyunlu, İlhanlı ve Gazneli Devletlerinde de kullanılmıştır. Bu vergi, pazarlarda alınıp satılan hayvanlardan, mallardan, devlet sınırları içine transit olarak geçirilen mallardan alınmıştır.

Bac Vergisi Ne Demek?

Bac vergisi Osmanlı Devleti'nde ilk defa Osman Gazi döneminde alınmıştır. Osman Gazi, pazara getirilen her yük için iki akçe olmak üzere halktan vergi alınmasını emretmiştir. Bu vergi, Osmanlı Padişahının İslam örf ve adetine aykırı olmayacak şekilde koyduğu kanunlardan biridir. Osmanlı Devleti, bu örf ve adet hukukuna dayanarak çok sayıda kanun çıkarmıştır. Bu vergi ilgili dönemde sadece satıcıdan alınan vergi idi. Fakat Fatih Kanunnamesinde alım-satım vergisi olarak adlandırılmıştır. Esasında yabancı memleketlerden getirilen mallardan alınan vergilerde oluşan bac ölçüsü genel anlamda malın % 20'sini kapsar. Bac, Osmanlı döneminde halktan alınan şekle göre farklı isimlerle anılmıştır. Bu kapsamda bacın aşağıdaki isimlerle anıldığı görülür.

• Bac-ı ağnam
• Bac-ı tamga
• Bac-ı büzürk
• Bac-ı kırtıl
• Bac-ı ubur
• Bac-ı niyabet
• Bac-ı sevendegan

Yukarıda da değindiğimiz gibi bac ilk olarak Osman Gazi döneminde ortaya çıkmıştır. Osman Gazi, devletin merkezi yaptığı Yenişehir'de ikamet ederdi. Germiyan halkından olan bir kişinin Osman Gazi'nin yanına gelerek pazarın bacını kendisine vermesini teklif etmiştir. Bunun üzerine padişah bacın ne demek olduğunu sormuştur. İlgili kişi de pazara girip çıkan herkesin kendisine para ödemesi şeklinde tanımlama yapmıştır. Osman Gazi de: "Bre adam! Pazara gelip malını satan adamdan senin alacağın mı var ki onlardan para alırsın" şeklinde soru sormuştur. Adam da bunun bir adet olduğunu kendisine anlatmıştır. Osman Gazi de pazarda her kim 1 yük satarsa 2 akçe bac vergisi vermesini emretmiştir. Eğer ki satıcı bu oranda satış yapamazsa vergi alınmamasını emretmiştir.