Belgisiz Sıfat Nedir? Belgisiz Sıfat Örnek Cümleleri, Özellikleri Ve Görevleri
Eğitim ve öğretim dönemlerinin her birinde Türkçenin çeşitli kullanımı ve kuralları karşımıza çıkıyor. Sıfatlar, zarflar, zamirler derken Türkçenin ne kadar zengin bir dil olduğunu da öğreniyoruz. Edebiyat kavramları içerisinde sıfatların da yeri ve önemi oldukça büyük. Sınavlarda da sıklıkla karşılaşılan sıfatların pek çok çeşidi bulunuyor. Bu sıfat çeşitleri arasında belgisiz sıfat da yer alıyor.
Türkçe ve dil anlatım derslerinin baş tacı olan sıfatlar; niteleme sıfatı, soru sıfatı, sayı sıfatı, adlaşmış sıfat, belgisiz sıfat olarak çeşitli gruplara ayrılıyor. Bu gruplar da kendi içlerinde çeşitlere bölünebiliyor. Belgisiz sıfat, en çok merak edilen türler arasında yer alıyor. Peki, belgisiz sıfat nedir? Konuyla ilgili bilmeniz gereken tüm detayları yazımızda derledik. Belgisiz sıfat konusu yazımızın devamında sizlerle.
Belgisiz Sıfat Nedir?
Belgisiz sıfat; varlıkların miktarının tam olarak belli olmadığı durumlarda kullanılıyor. Belirsiz bir biçimde durumu bildiren sıfatlara, belgisiz sıfat deniliyor. Yalın olarak ya da birleşik sıfat yapısındaki belirsizlik sıfatları şunlardır:
Az, çok, az buçuk, başka, bazı, biraz, belli başlı, birçok, birkaç, bir hayli, birtakım, bütün, tüm, çoğu, her, fazla, herhangi bir, herhangi, hiçbir, kaç, kimi, sınırsız, hudutsuz, bunca…
Belgisiz sıfat örneklerine gelin birlikte bakalım:
- Bazı durumlar
- Kimi zaman
- Birkaç müşteri
- Her anne
- Birtakım düşünceler
- Herhangi bir bisiklet
- Hiçbir çocuk
Belgisiz sıfatların belirttikleri isimlerin çoğul ya da çoğul olmadan kullanılmaları kurallara bağlı olarak gerçekleşiyor. O kuralları şu şekilde sıralayabiliriz:
- "Her, her bir, biraz, hiçbir, birkaç, herhangi bir" sıfatlarının belirttiği isimlerde çoğul kullanılamıyor. Bu duruma örnek verecek olursak,
"Her kuşun eti yenmez." sözünde kuş tekil olarak kullanılıyor.
- "Bütün ve birtakım" belgisiz sıfatlarının belirttiği isimler çoğul olarak kullanılıyor. Bu duruma örnek verecek olursak,
"Bütün çocuklar oyun oynamayı sever." Cümlesinde çocuk kelimesi çoğul kullanılıyor.
Belgisiz Sıfat Nasıl Bulunur?
Belgisiz sıfat, isme belirsizlik anlamı katıyor. Bu nedenle isme "ne kadar, ne zaman ve kaç" soruları sorularak tespit ediliyor. Birkaç örnek üzerinden belgisiz sıfat bulmayı anlatalım:
- Kapının önünde birkaç kedi vardı.
Öncelikle cümlenin yüklemini bulmak gerekiyor. "Vardı" kelimesi cümlenin yüklemi. "Ne vardı?" sorusunu sorarak, kediye ulaşıyoruz. Peki "kaç kedi vardı?" Bu sorunun yanıtı ise "birkaç." Bu kelime belirsizliği ifade ettiği için bu sıfatın belgisiz olduğunu anlayabiliriz.
- Sınavda her öğrenci başarılı oldu.
"Kaç öğrenci başarılı oldu?" sorusunu sorduğumuzda "her" yanıtını alıyoruz. Bu cevap da belirsiz olduğundan, belgisiz sıfat diyebiliriz.
- Başka zaman tekrar uğra.
"Ne zaman" sorusunu sorduğumuzda "başka zaman" yanıtını alıyoruz. Bu durum belirsizliği ifade ediyor. O nedenle de belgisiz sıfat olarak sayılıyor.
- Her insan mutlu olmayı hak ediyor.
"Kim mutlu olmayı hak ediyor?" sorusunu sorduğumuzda "her insan" yanıtını alıyoruz. Burada her insan kastedildiği için kafa karışıklığı oluşabiliyor. Net bir sayı verilemeyen durumlarda (tüm, bütün, her gibi) netlik oluşmuyor. Bu nedenle bu sıfatlara da belgisiz sıfat diyebiliyoruz.